Jongens en meisJes

J o N g E N S E N M E I S J E S
20
MIjn staMGroep anDre jonGejans
elK jaar Weer een
uitDaGinG
Mijn bovenbouwgroep bestaat dit schooljaar uit negentien jongens en
tien meisjes. De verhouding tussen het aantal jongens en meisjes is
onevenredig, ook in vergelijking met de afgelopen jaren.
Als groepsleider moet ik nu strakker en consequenter handelen, omdat
deze groep, vooral de jongens, de grenzen van hun vrijheid opzoekt.
in de kring
Als ik ’s ochtends de deur van het lokaal dicht doe, zitten de kinderen
druk met elkaar te praten in de kring. In tegenstelling tot andere jaren
ga ik er nu niet meteen bij zitten, maar blijf ik staan en wacht tot er
oogcontact is tussen de kinderen en mij. Daarna wens ik iedereen een
goede morgen en ga zitten. Aan het begin van dit schooljaar ging ik
wel direct zitten, maar ik vond dat het dan te lang duurde voor ik contact
met de groep kreeg. Door te gaan staan kom ik krachtiger over
en is het snel duidelijk dat ik wil beginnen.
Tijdens een kringgesprek moet ik ook alerter zijn op allerlei neveneffecten
die plaatsvinden. Sommige jongens hebben een korte
spanningsboog, zijn geneigd om (lijfelijk) contact te zoeken met
hun medegroepsgenoten of dwalen met hun gedachten af van het
gespreksonderwerp. Ik probeer ze erbij te betrekken door naar hun
mening te vragen en de gesprekken niet te lang te laten duren. Ook
worden voor een kringgesprek de belangrijkste regels vaker herhaald:
Als er een kind praat, luistert de rest en wordt de mening van een
ander gerespecteerd. Soms evalueren we samen het gesprek. Vooral
de twee hierboven genoemde regels komen dan ter sprake. Met de
eerste regel hebben veel jongens moeite. Ik probeer tijdens zo’n evaluatie
zoveel mogelijk het positieve gedrag te benadrukken om hun
luisterhouding te verbeteren. Dat helpt, ze voelen zich gewaardeerd
en je doet zo een beroep op hun zelfverantwoordelijkheid.
Het zijn trouwens vaak dezelfde jongens die op hun gedrag worden
aangesproken door de groep, een collega of mij. Om er voor te zorgen
dat deze jongens wel een positief zelfbeeld ontwikkelen, zoek ik
gedurende de dag geregeld naar momenten om te zeggen hoe ik hun
gedrag heb ervaren tijdens een kringgesprek of een andere activiteit.
Ik vertel ze wat ik heb gezien,
wat ik jammer vind en vraag hoe
ik hen kan ondersteunen. Maar
als het even kan geef ik het liefst
aan waarom ik trots op ze ben.
samenwerken
Ook zie ik duidelijke verschillen
tussen de jongens en de meisjes
als er samengewerkt wordt.
Vooral in een blokuur zijn er
regelmatig groepsopdrachten
naar aanleiding van een pro-
M E N S E N K I N D E R E N 127 mei 2011
ject. Dikwijls mogen de kinderen dan zelf de groepjes samenstellen.
Meestal zoeken de jongens elkaar op, net als de meisjes. En al
bespreken we vooraf nog eens de voorwaarden om tot een goede
samenwerking te komen, toch zie ik dat de jongensgroepen vaak
heel luidruchtig en impulsief starten met de opdracht. Ze willen zo
snel mogelijk beginnen en bepalen bij voorkeur, ieder voor zich, de
eigen taak. Meisjes werken in zo’n situatie saamhorig en zelfstandig.
Er wordt een plan van aanpak opgesteld en een duidelijke taakverdeling
afgesproken.
Soms vind ik het moeilijk om niet meteen in te grijpen en me te mengen
in de verhitte discussies die ontstaan in de jongensgroepen. Toch kan
ik me meestal wel inhouden. Gelukkig maar, want uiteindelijk komen
ze er toch wel uit en resulteert het in prachtige, originele producten.
Zo vroeg een groep meisjes tijdens het project ‘Techniek’ of ze van
de onderdelen van gesloopte apparaten een stad mochten bouwen
op een stuk hout dat ongeveer de afmeting had van een groepstafel.
Toen ze eenmaal waren begonnen wilde een jongensgroep zich ook
wagen aan deze opdracht. Het was interessant om te zien hoe deze
twee groepen dezelfde opdracht op een heel verschillende manier
invulden. De meisjes overlegden rustig, spraken af welke onderdelen
ze zouden gebruiken en hadden vooraf een duidelijk beeld van
het eindresultaat: Een gelikte Vinexwijk, bijna op schaal gemaakt
met veelal dezelfde huizen, rechte straten en afgewerkt met mooie,
kleine details. De jongens overlegden luidruchtig, lieten elkaar soms
niet uitpraten en kwamen uiteindelijk tot de conclusie dat ze een kermis
wilden bouwen. Een oude cilinder werd het middelpunt van het
bouwwerk. Dat werd de zweefmolen. Er was geen sprake van een
taakverdeling binnen de groep, ieder ging daarna voor zichzelf aan de
slag. Deze groep zocht vooral
de grotere, grove onderdelen
uit. Door gebruik te maken van
hun creativiteit en fantasie ontstond
er een origineel, stevig
en stoer eindproduct.
jongens en meisjes
Bij andere activiteiten deel ik
zelf de groepjes in, bijvoorbeeld
tijdens dramatische expressie.
Ik vind het namelijk belangrijk
dat jongens en meisjes ook van