Download het Technisch Vademecum Recreatieve Infrastructuur

2 Algemene ontwerp- en beheerrichtlijnen
2.1 Beeldkwaliteit – ruimtelijke kwaliteit
Beeldkwaliteit is een combinatie van twee begrippen. Het begrip ‘beeld’ laat zien hoe een element
of landschap eruit ziet en hoe dat element in zijn omgeving staat. Het begrip ‘kwaliteit’ duidt op een
waardering van de kenmerken of karakteristieken van het element of het landschap.
In een beeldkwaliteitsplan worden randvoorwaarden en ontwerprichtlijnen voor de inrichting van de
publieke ruimte geformuleerd.
De beeldkwaliteit of ruimtelijke kwaliteit van een groengebied kan bepaald worden door allerlei factoren:
• abiotische factoren zoals reliëf en water (beek, vijver, …);
• afwisseling van open en gesloten delen;
• diversiteit van groenstructuren, bv. door het spel van vorm (plantschema, habitus van de soorten,
…) en kleur (bloeimomenten, herfstverkleuring, …);
• bijzondere beplantingselementen, bv. een solitaire landschappelijke boom, een strategisch geplaatst
groenscherm, …;
• bestaande historische en landschapselementen;
• infrastructuurelementen;
• harmonie of contrast tussen groen- of infrastructuurelementen en de omgeving;
• …
Met zeer grote zorg moeten bestaande ruimtelijke kwaliteiten in het ontwerp opgenomen worden en
aangevuld of versterkt met inbreng van nieuwe infrastructuur of groen. Hiervoor kunnen geen algemene
richtlijnen omschreven worden. Elke opgave is uniek en moet zodanig behandeld worden. Het is aan de
ontwerper en opdrachtgever om alle mogelijkheden af te wegen en hierin een goede keuze te maken.
Daarnaast is ruimtelijke kwaliteit een abstract begrip, dat door elke bezoeker anders wordt ervaren.
Naast de vormgeving van de omgeving en een juiste inplanting van infrastructuurelementen is kunst ook
een mogelijkheid om de beeldkwaliteit te verhogen. Het is evenwel geen garantie. Kunst is een van de meest
expressieve elementen die in een omgeving kunnen ingeplant worden omdat de functionaliteit ondergeschikt
of zelfs ontbrekend is. Een geslaagde kunstintegratie geeft meerwaarde aan zijn omgeving inzake esthetiek of
beleving. Een kunstwerk in een groengebied kan de omgevingskenmerken versterken of benadrukken.
Voor het realiseren van een kunstwerk in de publieke ruimte kan uit verschillende hoeken initiatief
komen en afhankelijk van de persoon of instantie zullen andere financieringsbronnen kunnen gebruikt
worden. Volgende financieringsbronnen kunnen mogelijk zijn (zie www.kunstenerfgoed.be):
• eigen begroting;
• Europese subsidies;
• 1% regeling voor kunst in publieke gebouwen;
• subsidies voor kunst in de publieke ruimte via Kunstendecreet;
• projectoproep HPG van het Agentschap voor Natuur en Bos;
• subsidies binnen het Programma voor Plattelandsontwikkeling;
• participatiedecreet;
• private fondsen.
Algemene ontwerp- en beheerrichtlijnen
13