Download het Technisch Vademecum Recreatieve Infrastructuur

4.5.4.1 Palen
Palen, ook wel (afzet)paaltjes genoemd, worden geplaatst om bepaalde gebruikerstypen toe te laten
en andere te weren. Palen worden bijvoorbeeld zodanig geplaatst dat een auto of vrachtwagen niet kan
passeren, maar dat fietsers en voetgangers er geen hinder van ondervinden en vlot hun weg kunnen
verderzetten. Ook worden palen gebruikt als routebegeleiding en om verkeerstromen te scheiden.
Plaatsing
Bij het plaatsen van paaltjes zijn een aantal richtlijnen belangrijk opdat ze optimaal functioneren. De
afstand tussen de paaltjes moet minstens 0,90 m zijn zodat rolstoelen gemakkelijk kunnen passeren.
Op een fietspad wordt minstens 1 m, maar preferentieel 1,5 m ruimte voorzien tussen twee paaltjes
of tussen de paal en de rand van het fietspad. Voor fietsers is het van belang dat de paaltjes(rij) haaks
op de rijrichting geplaatst wordt. Zo kunnen fietsers de opening tussen de paaltjes effectief gebruiken.
Voor paaltjes die in het midden van een fietspad worden geplaatst, is het wenselijk om rondom de paal
een afwijkende verharding (bv. ribbelmarkering) op het maaiveld aan te brengen. Zo wordt de fietser
weg van het paaltje geleid. Een aanrijding is immers erg pijnlijk. De paaltjes moeten ook voldoende
zichtbaar zijn (contrasterende kleur of reflectoren). Paaltjes die in een binnenbocht geplaatst worden,
zijn erg kwetsbaar omdat ze daar vaak aangereden worden.
Links: te hanteren minimale tussenafstanden bij plaatsing van paaltjes om verkeerstromen te scheiden
Rechts: een ideale situatie waar de richtbreedte van 1,5 m gerespecteerd wordt en waar de paaltjes geaccentueerd worden
door een ribbelmarkering op het wegdek
Varianten
Er bestaan verschillende types paaltjes: vast, neer te klinken of te verwijderen. Via verschillende soorten
sluitingen zijn paaltjes uit te nemen, neer te klappen of inzinkbaar. Deze laatste varianten kunnen
neergeklapt of ingezonken toch doorgang geven aan een auto, vrachtwagen, brandweerauto, ... Een
nadeel van de neerklapbare variant is dat ze in liggende toestand beperkt zichtbaar zijn en een gevaarlijk
obstakel vormen voor voetgangers en fietsers. Verwijderbare paaltjes zijn te mijden in combinatie
met een halfverharding omdat steenslag het mechanisme blokkeert.
Paaltjes die onderling verbonden worden met een ketting vervullen een andere functie. Hier is het
voornamelijk de bedoeling dat de paaltjes de passage van recreanten geleiden door het vormen van
een begrenzing.
Ontwerp van infrastructuurelementen
161