V - Acehbooks.org

LAND EN VOLK VAN ATJEH VROEGER EN NU
den adat niet beboet worden. Een beschaafd Gajo, die op
een smal pad eene vrouw ontmoet, is verplicht voor haar
uit te wijken en ruim baan te maken. Huwelijksontbinding
komt bij Gajo's zelden voor. Wel moeten de vrouwen in
het atjehsche land hard werken; op het veld, in den tuin,
terwijl gajosche vrouwen soms ontzettende lasten dragen.
En dat is het juist, wat de vrouwen in onze oogen zoo
beklagens waar dig doet zijn. Maar we moeten niet uit het
oog verliezen, dat het een landbouwend volk is en dat
overal ter wereld de boerenvrouwen hun mannen terzijde
staan.
Zelfs is het een betrekkelijk gewoon verschijnsel, dat
vrouwen den mannen den baas spelen, zooals dit ook
elders wel eens voorkomt, vooral wanneer iemand zich
de weelde veroorlooft er meerdere vrouwen op na te houden.
De bezitter beleeft dikwijls niet veel pleizier daaraan.
't Is in de atjehsche geschiedenis voorgekomen, dat
vrouwen aan het hoofd van het groote rijk stonden. De
jaren van 1500—1550 kan men beschouwen als het tijdperk
van opkomst van het atjehsche sultanaat, die van
1550—1650 was de gulden eeuw voor Atjeh, waarin de
tijd van den grootsten aller sultans Iskandar Moeda. Daarna
beklommen 4 vrouwelijke sultans den troon, welk tijdperk
een diep verval beduidde. Er zijn ook vrouwelijke
zelfbestuurders geweest, tot zelfs in den nieuwsten tijd
toe, onder wie zeer kranige en dappere vrouwen, waarover
nog nader in hoofdstuk VIII zal worden geschreven.
Al trouwen bejaarde mannen dikwijls met zeer jonge
meisjes om bepaalde redenen (geld of hooge positie), toch
geldt het huwelijk tusschen menschen van ongeveer gelijken
leeftijd als het beste. .
92