V - Acehbooks.org

LAND EN VOLK VAN ATJEH VROEGER EN NU
bedraagt het aantal volksscholen in geheel Atjeh thans
reeds 328 met ruim 600 onder wij skrachten en ruim 36000
leerlingen, het percentage; alphabeten bedroeg bij de volkstelling
van 1930 nog steeds slechts 1.1%, hetgeen overigens
in vergelijking met Java, waar het volksonderwijs van
zooveel ouderen datum is, met een percentage alphabeten
van 5,5%, niet ongunstig kan worden genoemd.
Zooals hierboven reeds werd uiteengezet, waren de eerste
volksschoolonderwijzers vrijwel uitsluitend vreemdelingen,
zoodat het onderwijs in het maleisch moest worden
gegeven. Ook leermiddelen als lees- en rekenboekjes in
de atjehsche taal bestonden nog niet. Natuurlijk was dit
vooral voor de peuters in de laagste klassen een groot
bezwaar en moet dit op de resukaten van het onderwijs
een ongunstigen invloed hebben uitgeoefend. Het spreekt
vanzelf, dat, toen ook atjehsche onderwijzers werden aangesteld,
deze vooral in de lagere klassen om hun onderricht
begrijpelijker te maken naast maleisch, de officieele
voertaal van de school, ook Atjehsch spraken, een toestand
die in later jaren met de toename van het aantal atjehsch
sprekende leerkrachten van uitzondering regel werd. In
het jaar 1931 nu achtte de regeering, wier streven er altijd
op is gericht geweest om in het belang van het onderwijs
dit, indien eenigszins mogelijk, in de landstaal te doen
plaats hebben, het aantal onderwijzers dat die taal machtig
was en de voorhanden leermiddelen in de moedertaal
voldoende om den in de praktijk gegroeiden toestand te
consolideeren en officieel naast het maleisch het atjehsch
als voertaal op de scholen in te voeren. De bedoeling was
daarbij niet het onderricht in het maleisch geheel van het
lesrooster te doen verdwijnen. Het maleisch is immers de
254