V - Acehbooks.org

LAND EN VOLK VAN ATJEH VROEGER EN NU
worden zelden of nooit toegepast. De patienten vervreemden
dus in het geheel niet van de maatschappij, maar houden
daarmede voortdurend contact, wat in de praktijk uitstekend
blijkt te werk en.
Wat nu verstaat men onder de z.g. atjeh-moord? Is dit
eigenlijk het welbekende „amok" maken, waaraan ieder
onwillekeurig denkt? Dit laatste is eene psychose, die in
den Indischen Archipel en Malakka voorkomt, maar ook
daar buiten. (Britsch-Indie, Birma, Afrika) Het is een
psychische stoornis, waarbij de dader plotseling — geheel
buiten zichzelf — met getrokken wapen door de drukste
straten voortijlt, ook huizen binnendringt en alles wat hem
in den weg komt, neerstoot. Hij maakt geen verschil tusschen
bepaalde menschen; ieder die hij toevallig tegen -
komt, is zijn prooi. Hij heeft geen voorkeur voor Hollander
of geloofsgenoot. Als naaste oorzaken worden genoemd:
heftige gemoedsbeweging als gevolg van huwelijksontrouw,
verdriet, kommer over vermeend of werkelijk
ondervonden onrecht, verlies van have en goed door
dobbelspel, levensmoeheid, zich beschaamd gevoelen,
koortsachtige toestanden en wat niet al voor omstandigheden,
die een mensch doodongelukkig maken. Dit treedt
soms zeer plotseling op; de amokmaker handelt geheel buiten
zich zelf om, hij moet zoo handelen, hij kan niet
anders; hij is krankzinnig en heeft alle stuur over zich zelf
verloren.
Dit verschijnsel komt ook in Atjeh voor. Aan de atjehmoorden
daarentegen moet eene afzonderlijke plaats worden
toegekend. Zij komen met het amokmaken in zooverre
overeen, dat dezelfde omstandigheden, die boven werden
320