V - Acehbooks.org

HET ONDERWIJS
lingua franca van den Archipel en het onderwijs hiervan
wordt om die reden door de regeering ook voor de volksschool
van het hoogste belang geacht, dit te meer waar
voor het volgen van onderricht in hoogere onderwijsinrichtingen
kennis van die taal een eerste vereischte is. In
de eerste klasse zou % van de schooluren in het atjehsch
les worden gegeven en y4 beschikbaar zijn voor het eerste
onderricht in het maleisch. In de tweede zou de verdeeling
half om half zijn en in de derde klasse zou nog slechts %
van de lessen in het atjehsch worden gegeven en % in het
maleisch. Op deze wijze zou het onderwijs als geheel voor
de kinderen begrijpelijker en, naar men hoopte, aantrekkelijker
worden, terwijl het onderricht in het maleisch meer
stelselmatig zou kunnen worden opgezet. Tevens zou daarmede
bereikt worden, dat de bevolking meer vertrouwd
zou geraken met het lezen en schrijven van hun moedertaal
in latijnsche karakters volgens de door Professor
Snouck Hurgronje ontworpen phonetische schrijfwijze,
waardoor mogelijk het atjehsch als literatuurtaal tot nieuw
leven zou kunnen worden gewekt. In de niet zuiver atjehsche
streken, zooals de Gajo- en Alaslanden, de onderafdeelingen
Tamiang, Langsa en Singkel en verder op de
afdeelings- en onderafdeelingshoofdplaatsen met hun sterk
gemengde bevolking zou het maleisch als eenige voertaal
gehandhaafd blijven. Helaas werd aanvankelijk in de kringen
der oeleebalangs en meer ontwikkelde Atjehers de bedoeling
van de regeering niet allerwege begrepen. Men
zag in het streven van de regeering een poging om de verbreiding
van het maleisch tegen te gaan en zoodoende het
atjehsche volk, dat een behoorlijke kennis der maleische
taal voor zijn economische, maatschappelijke en geestelijke
255