V - Acehbooks.org

HET BESTUUR EN DE GEESTELIJKHEID
gekozen moest worden voor het nieuwe grondgebied. Veel
tijd voor een beslissing was er niet; men koos de navolgende
oplossing: Groot-Atjeh, waarvan werd aangenomen,
dat het onder direct bestuur had gestaan van den Sultan
zou in „eigen beheer" worden genomen. Later kon dan
worden uitgemaakt of het onder rechtstreeksch bestuur
dan wel als een vazalstaat onder een der Sultanstelgen zou
worden gebracht. Voor de onderhoorigheden, waartoe
alles, wat buiten Groot-Atjeh lag, werd gerekend, moest
een andere weg worden bewandeld; door als beginsel aan
te nemen, dat het gouvernement in de plaats was getreden
van den overleden Sultan Ala-ad-Din Mahmoedsjah,
moest men met de oeleebalangs in de onderhoorigheden
rechtsreeks onderhandelen. Zij werden uitgenoodigd om
middels een te onderteekenen souvereiniteitsverklaring van
hun onderwerping aan het nederlandsch gezag te doen
blijken en de nederlandsche vlag te hijschen.
Als gevolg hiervan kwamen de feitelijk aan het Sultanaat
onderhoorige landschappen te verkeeren in dezelfde positie
als andere zelfstandige rijken en rijkjes in ons Insulinde,
welke politieke contracten met het gouvernement hadden
gesloten. In stede van de verhouding, die op historische
gronden had moeten zijn: gouvernement-sultanaatonderhoorige
landschappen, kreeg men nu naast elkaar
het gouvernement van Nederlandsch-Indie tegenover het
voormalige sukansgebied en het gouvernement tegenover
elk der landschappen, waarmede dus staatsrechtelijk de
band tusschen sultanaat en onderhoorige landschappen
werd verscheurd.
Het toenmalig koloniaal recept, namelijk bezetting van
de hoofdstad van het rijk om dan langs politieken, vreed-
269