maart/april 2001 de moederschapsideologie van het ... - Nemesis

More documents

Recommendations

Info

SOCIALE ZEKERHEID Nr. 1303 (RN-kort) President Centrale Raad van Beroep 14 maart 2000 Nr. 00/487+490.NABW-VV, 99/6210 + 6211 NABW, USZ 2000, 105 Mr. van den Hurk A. en A.B., verzoekers, tegen het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Oostburg, gedaagde Abw; arbeidsverplichting; zorgarbeid Art. 107 lid 2 en 113 Abw De ouders van het kind, dat jonger is dan vijfjaar, hebben ervoor gekozen de zorgtaak volledig bij de vrouw te leggen. De gemeente meent dat beide ouders desalniettemin een arbeidsverplichting hebben. Indien de vrouw erin slaagt werk te vinden, betekent dat dat de zorgtaak op dat moment op de man komt te rusten, aldus de gemeente. De rechtbank overweegt dat het aan de ouders zelf is om in onderling overleg de rolverdeling met betrekking tot de zorgtaak te verdelen. Het staat hen vrij ervoor te kiezen één van hen met de volledige zorgtaak te belasten. In dat geval zal de ander volledig beschikbaar dienen te zijn voor de arbeidsmarkt. In het onderhavige geval geldt de arbeidsverplichting derhalve niet voor de vrouw. De CRvB bevestigt de uitspraak en overweegt dat het de uitdrukkelijke bedoeling van de wetgever is geweest om in het kader van de uitvoering van de Abw de ouder die een kind jonger dan vijf jaar verzorgt, de volstrekte zekerheid wordt geboden dat geen arbeidsverplichting wordt opgelegd als de betrokken ouder zelf geen mogelijkheden ziet om dat te combineren met de verzorgende taak. Nr. 1304 Rechtbank Amsterdam 11 december 2000 Nr. AWB 99/647 NABW Mr. Kleiss M., eiseres, advocaat mr. Van Dijk, tegen het college van B&W Amsterdam, verweerder, gemachtigde mr. De Haan Abw; indirecte discriminatie; onderwijs Artikel 3 Scholingsbesluit bijstandsgerechtigden Eiseres, alleenstaande ouder met een I RECHTSPRAAK Abw-uitkering, gaat een opleiding tot verloskundige volgen omdat die haar met zekerheid kans op werk verschaft. Zij heeft geen sollicitatieplicht. De gemeente vordert de uitkering terug omdat geen toestemming is'gevraagd danwei verleend voor het volgen van de opleiding. De rechtbank verwijst naar de uitspraak van de HR 31 maart 2000 (RvdW 2000, 88, RN 2000/5, nr. 1233), waarin is bepaald dat artikel 3 van het Scholingsbesluit leidt tot een verboden vorm van indirecte discriminatie. De rechtbank oordeelt dat de beslissing van de Hoge Raad in casu kan worden toegepast nu er sprake is van een vergelijkbare situatie. Dat eiseres een opleiding volgde op HBO-niveau en niet op wetenschappelijk niveau doet hier niet aan af. (...) 3. Motivering Eiseres, geboren 18 oktober 1966, ontvangt sedert 1 september 1993 een uitkering ingevolge de Algemene Bijstandswet (ABW) naar de norm van een alleenstaande ouder. Aangezien eiseres op dat moment een kind heeft dat jonger is dan 12 jaar - haar dochter is geboren op 3 februari 1986 - waren de verplichtingen ter inschakeling in de arbeid niet op eiseres van toepassing. Vervolgens ontvangt eiseres per 1 december 1996 een uitkering ingevolge de Algemene bijstandswet (Abw) naar de voor een alleenstaande ouder geldende norm. Naar aanleiding van anonieme tips van 3 en 25 april 1997, inhoudende dat eiseres naast haar bijstandsuitkering en zonder medeweten van verweerder een HBO-opleiding volgt, heeft de afdeling Sociale Recherche Amsterdam een onderzoek ingesteld. Op grond van het door de Sociale Recherche opgemaakte proces-verbaal heeft verweerder geconcludeerd dat eiseres gedurende de periode van 1 september 1993 tot en met 31 juli 1997 een HBO-opleiding heeft gevolgd zonder verweerder daarvan in kennis te stellen. In dit geding is aan de orde de vraag of verweerder terecht het recht van eiseres op bijstand met ingang van 1 september 1993 heeft herzien en de aan eiseres over de periode van 1 september 1993 tot en met 31 juli 1997 betaalde uitkering - een bruto bedrag van ƒ 101.227,06 - heeft teruggevorderd. 1. De herziening van het recht van eiseres op bijstand Per 1 juli 1997 is, voor wat betreft de Abw, de Wet boeten, maatregelen en terug- en invordering sociale zekerheid (hierna: de Wet BMTI) in werking getreden. In artikel XVI, eerste lid van de Wet BMTI is bepaald dat in de bevoegdheid van de gemeenten tot weigering van uitkering wegens gedragingen die hebben plaatsgevonden voor de datum van inwerkingtreding van deze wet, alsmede in de bevoegdheid tot terugvordering en verrekening van hetgeen voor die datum onverschuldigd is betaald, geen wijziging wordt gebracht. Nu het hier om gedragingen van voor de inwerkingtreding van de wet Boeten gaat, kon verweerder het primaire besluit van 3 april 1998, voor wat betreft de herziening van de uitkering van eiseres over de periode 1 september 1993 tot en met 30 juni 1997 niet doen steunen op de sedert 1 juli 1997 in werking getreden herzieningsbepaling, te weten artikel 69, derde lid, aanhef en onder a, van de Abw. De herzieningsbeslissing past niet in het kader van de wet en is voor de daarop gebaseerde terugvordering overbodig. Het besluit zal wegens het ontbreken van een deugdelijke motivering worden vernietigd. Aan de orde is vervolgens de vraag of verweerder zich terecht op het standpunt heeft gesteld dat eiseres over de aan de orde zijnde periode geen recht op bijstand had. 2. Het recht van eiseres op bijstand Met ingang van 1 januari 1996 is - tegelijk met de nieuwe Algemene bijstandswet - de Invoeringswet herinrichting Abw ingevoerd. In deze wet is bepaald dat de oude Algemene Bijstandswet (ABW) van toepassing blijft ten aanzien van een uitkeringsgerechtigde totdat een herbeoordeling in het kader van de nieuwe Abw heeft plaatsgevonden. Vastgesteld wordt dat eiseres is herbeoordeeld en dat de Abw op haar van toepassing is verklaard per 1 december 1996. Op eiseres is derhalve de oude ABW van toepassing gebleven tot 1 december 1996. Voor de beoordeling van het recht van eiseres dient een onderscheid gemaakt te worden in de periode voor 1 december 1996 en daarna. 2a. De periode van 1 september 1993 tot 1 december 1996 Blijkens het bestreden besluit stelt verweerder zich op het standpunt dat eiseres een HBO- opleiding volgde en dat deze opleiding niet voldeed aan de in artikel 1 van de Beschikking noodzakelijke Scholing ABW 1991, Stcrt 1991, 10 NEMESIS 2001 nr. 2
193, (hierna: de Beschikking), juncto artikel 3, derde lid, van het eveneens op 1 januari 1992 in werking getreden Scholingsbesluit bijstandsgerechtigden, Stb. 1991, 491 (hierna: het Scholingsbesluit). Vervolgens heeft verweerder overwogen dat het feit dat de verplichtingen ter inschakeling in de arbeid niet op eiseres van toepassing waren, dat de perspectieven op de arbeidsmarkt voor verloskundige goed zijn te noemen, dat het opleidingsniveau van eiseres onvoldoende zou zijn geweest of dat zij een eerdere opleiding in verband met kinderopvang heeft moeten afbreken, hier niet aan af doen. De Hoge Raad heeft in zijn uitspraak van 31 maart 2000 bepaald dat artikel 3 van het Scholingsbesluit leidt tot een verboden vorm van indirecte discriminatie, omdat door de desbetreffende bepaling veel meer mannen dan vrouwen worden getroffen, nu er wel de mogelijk bestaat om wetenschappelijk avondonderwijs te volgen en dit voor mannen makkelijker te doen is dan voor alleenstaande vrouwen met kinderen. Naar het oordeel van de Hoge Raad is er voor dit onderscheid geen rechtvaardiging te bedenken, mede in verband met het feit dat het in de meeste gevallen gaat om personen die geen sollicitatieverplichting hadden. De rechtbank is van oordeel dat aanleiding bestaat het hierboven weergegeven oordeel van de Hoge Raad in de onderhavige situatie te volgen, nu op essentiële punten sprake is van een vergelijkbare situatie. Ook aan eiseres was in verband met de verzorging van een kind geen sollicitatieverplichting opgelegd en ook eiseres volgde een dagopleiding. Dat eiseres, anders dan de vrouw in de zaak waarover de Hoge Raad heeft geoordeeld, een opleiding volgde op HB O-niveau en niet op wetenschappelijk niveau maakt naar het oordeel van de rechtbank de situatie van eiseres niet wezenlijk anders. Ook het feit dat eiseres tijdens haar studie soms gedurende perioden van 7 dagen, 24 uur per dag oproepbaar was en eiseres gedurende deze perioden alsnog voor opvang van haar kind moest zorgen, leidt niet tot een ander oordeel, nu niet is gebleken dat deze perioden van oproepbaarheid zo frequent voorkwamen dat in feite niet langer van het volgen van (louter) dagonderwijs kan worden gesproken. Het Scholingsbesluit dient derhalve in dit geval buiten toepassing te blijven. Verweerder heeft ten onrechte geconcludeerd dat eiseres ten onrechte bijstand heeft ontvangen. RECHTSPRAAK 2b. De periode van 1 december 1996 tot en met 31 juli 1997 Blijkens het bestreden besluit heeft verweerder zijn standpunt dat eiseres in deze periode ten onrechte bijstand heeft gekregen, gebaseerd op de artikelen 9, tweede lid aanhef en onder b dan wel c, van de Abw en het door verweerder gevoerde beleid ter zake. Ter zitting heeft de gemachtigde van verweerder desgevraagd verklaard dat het bestreden besluit is gebaseerd op artikel 9, tweede lid, aanhef en sub e, van de Abw. In laatstgenoemd artikellid is bepaald dat degene wiens voor werkzaamheden beschikbare tijd voor ten minste 19 uur per week in beslag wordt genomen door of in verband met het volgen van onderwijs of van een beroepsopleiding, geen recht op algemene bijstand heeft, tenzij het betreft een scholing of opleiding als bedoeld in artikel 113, eerste lid, onderdeel g, van de Abw. Niet in geschil is dat de door eiseres gevolgde opleiding ten minste 19 uur per week in beslag neemt. Voorts heeft eiseres niet bestreden dat de opleiding tot verloskundige niet voldoet aan de in artikel 1 van de Regeling noodzakelijke scholing, Stscrt 1995, 188 (hierna: de Regeling) juncto artikel 114, tweede lid, van de Abw gestelde voorwaarden. Evenmin heeft eiseres bestreden dat de door haar gevolgde opleiding niet wordt genoemd in de tussen de Sociale Dienst en het Arbeidsbureau gesloten overeenkomst inzake 1 arbeidsmarktgerichte scholing. Vervolgens wordt overwogen dat, wat er zij van de vraag of eerdergenoemde uitspraak van de Hoge Raad tevens tot de conclusie zou moeten leiden dat de Regeling noodzakelijke scholing tot een verboden vorm van indirecte discriminatie leidt, eiseres zich met betrekking tot haar situatie op en na 1 december 1996 niet met succes op deze uitspraak kan beroepen. Eiseres is immers na de herbeoordeling in het kader van de Abw - 1 december 1996 - niet langer vrijgesteld van haar sollicitatieverplichting. Dat eiseres naar zij stelt niet wist en ook niet kon weten dat zij per deze datum gehouden was te solliciteren overtuigt de rechtbank niet, nu blijkens de ter zitting van de zijde van verweerder ter inzage overgelegde bijlage bij het besluit tot toekenning van een Abw-uitkering, eiseres is gewezen op de in artikel 113 van de Awb opgenomen verplichtingen. Voor zover eiseres zich heeft beroepen op de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep van 30 november 1999, ge- NEMESIS 2001 nr. 2 publiceerd in JABW 2000135, wordt overwogen dat geen sprake is van een vergelijkbare situatie omdat in die zaak (alleen) uitkering was geweigerd op grond van artikel 9, tweede lid, onder b, van de Abw en bovendien voor de betrokkene - anders dan bij eiseres - geen arbeidsplicht gold. Gelet op het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat verweerder terecht heeft geconcludeerd dat aan eiseres over de periode van 1 december 1996 tot en met 30 juni 1997 ten onrechte een bijstandsuitkering is verleend. Verweerder heeft voorts voor de periode van 1 juli 1997 tot en met 31 juli 1997 op goede gronden de uitkering van eiseres met in achtneming van het gestelde in artikel 69, derde lid, van de Abw herzien. (...) 4. Beslissing De rechtbank, - verklaart het beroep gegrond; - vernietigt het bestreden besluit; - bepaalt dat verweerder binnen zes weken een nieuwe beslissing neemt op het bezwaarschrift van eiseres; (...) Nr. 1305 (RN-kort) Rechtbank Groningen 5 januari 2001 Nr. AWB00/133 NABW V13, Elro-nr. AA9416 Mr. Laman X, eiser, tegen burgemeester en wethouders van Groningen, verweerders Abw; arbeidsverplichting; zorgarbeid Art. 107 lid 1 en 113 Abw Eiser verzorgt samen met zijn echtgenote negen minderjarige (deels gehandicapte) pleegkinderen. Hij heeft om die reden een gedeeltelijke arbeidsverplichting van twintig uur. Zijn echtgenote is volledig vrijgesteld, conform het beleid van de gemeente, omdat zij ouder is dan veertig jaar en gedurende minimaal twaalf jaar niet georiënteerd is geweest op de arbeidsmarkt. Eiser is van mening dat ook hij volledig vrijgesteld dient te worden in verband met de zorg voor de kinderen. De rechtbank, die zich terughoudend opstelt omdat het hier een discretionaire bevoegdheid van de gemeente betreft, oordeelt dat eiser niet voldoet aan de criteria die zijn vastge- 11
Page 1 and 2: MAART/APRIL 2001 2 GELUKE-B E HANDE
Page 3 and 4: Gelijkebehandelingswetgeving in de
Page 5 and 6: voor pleiten de gevallen waarin wel
Page 7 and 8: Protocol 12 bij het EVRM Al sinds d
Page 9 and 10: I MEER Protocol No. 12 to the Conve
Page 11 and 12: nen huwen met hun in het Verenigd K
Page 13 and 14: I MEER van het Protocol hebben het
Page 15 and 16: naren in de handhaving van de openb
Page 17 and 18: I ARTIKEL MIES MONSTER Universitair
Page 19 and 20: 1. dat men met art. 2 lid 3 de besc
Page 21 and 22: ACTUALITEITENKATERN Samenstelling M
Page 23 and 24: om hem tot concessies te bewegen in
Page 25 and 26: kenschema van het Nibud met de bepa
Page 27 and 28: van ƒ 31.609,38, alsmede de wettel
Page 29: eel heeft misbruikt. Ook voor de da
Page 33 and 34: hun kinderen al zeer lang buiten hu
Page 35 and 36: zag na echtscheiding, het financiee
Page 37 and 38: (zie Vreemdelingencirculaire 1994,
Page 39 and 40: huwelijk of een relatie een verblij
Page 41 and 42: I WETGEVING Verblijfbij Hoogte inko
Page 43 and 44: zijn, of dat een nadere inbedding g
Page 45 and 46: ichtlijn ouderschapsverlof 16 (voor
Page 47 and 48: I MOEDERSCHAPSIDEOLOGIE ming van he
Page 49 and 50: erhood. The concept of ideology, an
Page 51 and 52: I THE underpins the judgments in Ho
Page 53 and 54: I VAN Rechtbank Groningen besliste
Page 55 and 56: Bijstandswet te verruimen. Bovendie
Page 57 and 58: teren van gangbare functies worden
Page 59 and 60: RECHT UIT HET HART L'HISTOIRE SE R
Page 61 and 62: S6UU Tijdschrift voor Europees en e
Page 63 and 64: -1V1EL RECHT Het informele huwelijk

maart/april 2001 de moederschapsideologie van het ... - Nemesis

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?