17.09.2013 Views

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Om <strong>de</strong>n armen dienst te doen<br />

A M A D I S<br />

• T R. F. V R.-S P E L<br />

i N<br />

MAATZANG.<br />

y YvKB tV I IUU"BI»Ï1>\ J*^^p' I<br />

fJI.MSTSB.DAH.<br />

11,- At»«»T M A C H of. o» <strong>de</strong>n WrowroJyk. I<br />

in jeu Artis , by <strong>de</strong>n Dun.<br />

"Befchey<strong>de</strong>ne Leezjtr,<br />

In <strong>de</strong>eze Vertaaling van het Treuripei genaamt<br />

Amadts, zyn <strong>de</strong> zelve zangmaaten<br />

Behoa<strong>de</strong>n.wMrop het althansop <strong>de</strong> Schouw,<br />

buren in het Frans gezongen werd, en nadien<br />

<strong>de</strong> klankken <strong>de</strong>r lettergreepen zomwylen<br />

an<strong>de</strong>rs in het Duitfch, als m het<br />

Frans vallen, heeft <strong>de</strong> Vertaaler te met van<br />

<strong>de</strong> bepaal<strong>de</strong> woot<strong>de</strong>a moeten wyken, en<br />

alleen <strong>de</strong>n zin volgen. Zoo dat het geen te<br />

met naar <strong>de</strong> fnyding, en glad<strong>de</strong> trant <strong>de</strong>r<br />

gewoone dichtmaat niet volgt; zoodanig<br />

om <strong>de</strong> nazing, of daaling <strong>de</strong>r • t > '<br />

heeft moeten gcfteld wer<strong>de</strong>n: Want het<br />

heeft geen kleenen arbeid in, een vertaalingvoltcens<strong>de</strong>nwo,<br />

<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n, en zangkun<strong>de</strong><br />

te doen, waar van <strong>de</strong> Leczer dan<br />

eerft het rechte nut zal hebben, wanner hy<br />

dit Treuripei op het Tooneel zal zien, en<br />

hooren vertoonen.<br />

Afb. 3. Titel en voorwoord van Amadis, het Ne<strong>de</strong>rlandse tekstboek dat <strong>de</strong> Franse uitvoering van <strong>de</strong>ze<br />

opera van Philippe Quinault (tekst) en Jean-Baptist Lully (muziek) in <strong>de</strong> Amsterdamse Schouwburg<br />

in 1688 begeleid<strong>de</strong>.<br />

De beëindiging van <strong>de</strong> huur kon moeilijk door <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen wor<strong>de</strong>n geweigerd,<br />

maar tot het betalen van scha<strong>de</strong>vergoeding wil<strong>de</strong>n ze toch nog niet overgegaan. Pluimer<br />

riep <strong>de</strong> hulp van een rechtskundige, Jacob <strong>de</strong> Meij, in om <strong>de</strong> re<strong>de</strong>lijkheid van scha<strong>de</strong>vergoeding<br />

naar voren te brengen. 46<br />

De re<strong>de</strong>nering komt erop neer dat als <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong><br />

godshuizen zelf<strong>de</strong> Schouwburg bestuurd had<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> opbrengsten ook zo laag zou<strong>de</strong>n zijn geweest<br />

en dat ze daarom Pluimer niet mochten dwingen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gegeven omstandighe<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

gehele huur te betalen. Ook dit mocht <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen niet vermurwen.<br />

Vermoe<strong>de</strong>lijk had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen wel ingestemd met het ontslag van<br />

<strong>de</strong> toneelspelers en het uitsluitend opvoeren van opera's. Cadmus ging tot en met 29 juli, Atys<br />

(eveneens van Quinault/Lully) volg<strong>de</strong> op 9 augustus, met een tiental reprises tot en met 16<br />

september.<br />

Lente- en zomerkwartaal 1687 waren financieel rampzalig: ze brachten slechts respectievelijk<br />

ƒ6174:9 en ƒ4711:4 aan recette op, ten ene male onvoldoen<strong>de</strong> om een huursom van<br />

ƒ5000 per kwartaal mee op te brengen. Op 25 juni betaal<strong>de</strong> Pluimer <strong>de</strong> volle huur voor het<br />

lentekwartaal 1687, vermoe<strong>de</strong>lijk uit eigen zak; op die dag was slechts ƒ477:14 in <strong>de</strong> Schouwburgkas<br />

aanwezig. Deze schrijnen<strong>de</strong> situatie werd overigens nog wel enigzins gecorrigeerd<br />

door <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen. Op 19 september betaal<strong>de</strong>n <strong>de</strong> godshuizen ƒ3600 aan<br />

Pluimer en ƒ300 aan De la Croix' weduwe, Susanna van <strong>de</strong>r Eist, <strong>de</strong>els voor het overdragen<br />

van het privilege op het uitgeven van in <strong>de</strong> Schouwburg vertoon<strong>de</strong> toneelstukken, <strong>de</strong>els in<br />

verband met '<strong>de</strong> scha<strong>de</strong> <strong>de</strong> regenten van 't Schouburgh door <strong>de</strong> contramineurs of vervolgers<br />

46 Het stuk in Weeshuis 72.<br />

258

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!