download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Om <strong>de</strong>n armen dienst te doen<br />
A M A D I S<br />
• T R. F. V R.-S P E L<br />
i N<br />
MAATZANG.<br />
y YvKB tV I IUU"BI»Ï1>\ J*^^p' I<br />
fJI.MSTSB.DAH.<br />
11,- At»«»T M A C H of. o» <strong>de</strong>n WrowroJyk. I<br />
in jeu Artis , by <strong>de</strong>n Dun.<br />
"Befchey<strong>de</strong>ne Leezjtr,<br />
In <strong>de</strong>eze Vertaaling van het Treuripei genaamt<br />
Amadts, zyn <strong>de</strong> zelve zangmaaten<br />
Behoa<strong>de</strong>n.wMrop het althansop <strong>de</strong> Schouw,<br />
buren in het Frans gezongen werd, en nadien<br />
<strong>de</strong> klankken <strong>de</strong>r lettergreepen zomwylen<br />
an<strong>de</strong>rs in het Duitfch, als m het<br />
Frans vallen, heeft <strong>de</strong> Vertaaler te met van<br />
<strong>de</strong> bepaal<strong>de</strong> woot<strong>de</strong>a moeten wyken, en<br />
alleen <strong>de</strong>n zin volgen. Zoo dat het geen te<br />
met naar <strong>de</strong> fnyding, en glad<strong>de</strong> trant <strong>de</strong>r<br />
gewoone dichtmaat niet volgt; zoodanig<br />
om <strong>de</strong> nazing, of daaling <strong>de</strong>r • t > '<br />
heeft moeten gcfteld wer<strong>de</strong>n: Want het<br />
heeft geen kleenen arbeid in, een vertaalingvoltcens<strong>de</strong>nwo,<br />
<strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n, en zangkun<strong>de</strong><br />
te doen, waar van <strong>de</strong> Leczer dan<br />
eerft het rechte nut zal hebben, wanner hy<br />
dit Treuripei op het Tooneel zal zien, en<br />
hooren vertoonen.<br />
Afb. 3. Titel en voorwoord van Amadis, het Ne<strong>de</strong>rlandse tekstboek dat <strong>de</strong> Franse uitvoering van <strong>de</strong>ze<br />
opera van Philippe Quinault (tekst) en Jean-Baptist Lully (muziek) in <strong>de</strong> Amsterdamse Schouwburg<br />
in 1688 begeleid<strong>de</strong>.<br />
De beëindiging van <strong>de</strong> huur kon moeilijk door <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen wor<strong>de</strong>n geweigerd,<br />
maar tot het betalen van scha<strong>de</strong>vergoeding wil<strong>de</strong>n ze toch nog niet overgegaan. Pluimer<br />
riep <strong>de</strong> hulp van een rechtskundige, Jacob <strong>de</strong> Meij, in om <strong>de</strong> re<strong>de</strong>lijkheid van scha<strong>de</strong>vergoeding<br />
naar voren te brengen. 46<br />
De re<strong>de</strong>nering komt erop neer dat als <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong><br />
godshuizen zelf<strong>de</strong> Schouwburg bestuurd had<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> opbrengsten ook zo laag zou<strong>de</strong>n zijn geweest<br />
en dat ze daarom Pluimer niet mochten dwingen on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gegeven omstandighe<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
gehele huur te betalen. Ook dit mocht <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen niet vermurwen.<br />
Vermoe<strong>de</strong>lijk had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen wel ingestemd met het ontslag van<br />
<strong>de</strong> toneelspelers en het uitsluitend opvoeren van opera's. Cadmus ging tot en met 29 juli, Atys<br />
(eveneens van Quinault/Lully) volg<strong>de</strong> op 9 augustus, met een tiental reprises tot en met 16<br />
september.<br />
Lente- en zomerkwartaal 1687 waren financieel rampzalig: ze brachten slechts respectievelijk<br />
ƒ6174:9 en ƒ4711:4 aan recette op, ten ene male onvoldoen<strong>de</strong> om een huursom van<br />
ƒ5000 per kwartaal mee op te brengen. Op 25 juni betaal<strong>de</strong> Pluimer <strong>de</strong> volle huur voor het<br />
lentekwartaal 1687, vermoe<strong>de</strong>lijk uit eigen zak; op die dag was slechts ƒ477:14 in <strong>de</strong> Schouwburgkas<br />
aanwezig. Deze schrijnen<strong>de</strong> situatie werd overigens nog wel enigzins gecorrigeerd<br />
door <strong>de</strong> regenten van <strong>de</strong> godshuizen. Op 19 september betaal<strong>de</strong>n <strong>de</strong> godshuizen ƒ3600 aan<br />
Pluimer en ƒ300 aan De la Croix' weduwe, Susanna van <strong>de</strong>r Eist, <strong>de</strong>els voor het overdragen<br />
van het privilege op het uitgeven van in <strong>de</strong> Schouwburg vertoon<strong>de</strong> toneelstukken, <strong>de</strong>els in<br />
verband met '<strong>de</strong> scha<strong>de</strong> <strong>de</strong> regenten van 't Schouburgh door <strong>de</strong> contramineurs of vervolgers<br />
46 Het stuk in Weeshuis 72.<br />
258