Utrechtse jaren - OngekendTalent

9.
De Oude Gracht in Utrecht stroomt als een fotocollage van mijn jonge jaren
door mijn hoofd. Ik kende goede en slechte tijden in het centrum van de wereld
en alle beelden, positief en negatief, zijn mij even dierbaar, als een
onaantastbaar bewijs dat de mensen die ooit iets betekenden in mijn leven geen
fantomen zijn in mijn fantasie. Ik ben ontroostbaar bij de gedachte dat sommige
gebeurtenissen zo vervagen door de tijd dat ze nog nauwelijks op te roepen zijn
en dat van belangrijke contacten uit het verleden slechts een naam of een foto
overblijft. Dit overkwam mij bij mijn oma aan vaderskans, die ik liefkozend
opoe noemde, en bij een bijna even oud nichtje. We maakten samen een
boottocht door de Utrechtse grachten toen ik een jaar of vijf, zes was en het
enige wat ik mij daarvan nog herinner zijn de verhalen van mijn moeder. Kort
na het uitstapje overleden mijn oma en mijn nichtje. Sindsdien worden de
toeristen in Utrecht vergezeld van twee engelen tijdens hun rondvaart door de
grachten en ik bleef alleen achter, zonder beelden.
Ik heb twee foto’s van opoe in mijn bezit en ik koester ze als momenten uit een
ver verleden. Mijn opoe was een kleine mollige vrouw met lang grijs haar in een
knotje en met een bril met ronde glazen strak op het gezicht gedrukt. In mijn
herinnering droeg opoe altijd lange zwarte rokken, die ze van winter tot zomer
over elkaar heen droeg, als ringen in een stamboom, een voor elk jaar, en ik
vond het als kleuter heerlijk om in haar rokken te kruipen en me te verstoppen in
de schaduw van een grootmoeder die eindelijk de rust en de tijd had gevonden
om een kind liefde en aandacht te kunnen geven. Opoe woonde in een hofje in
het centrum van de stad. Ze had een zwaar leven achter de rug als hoofd van een
problematisch gezin, dat in de oorlogsjaren ernstig bloedde onder het juk van de
Duitse bezetter en dat bijna ten onder ging in de winter van 1944. Mijn opoe
paste vaak op mijn nichtje en mij en ik maakte met veel plezier misbruik van
haar verlangen om een goede oma te zijn voor haar kleinkinderen. Ik klom op
tafels en kasten, ik sloot opoe op in het toilet, dat van buiten met een haakje op
slot kon, ik smeet mijn eten door de woonkamer en ik sloeg met een hamer de
houten schuur aan stukken. Ik vermaakte mij dus prima en als mijn moeder
geschokt en beschaamd de schade opnam, dan mompelde opoe dat het haar
schuld was. Ze was gewoon niet streng genoeg. Ik rende dan naar haar toe en
klemde mij vast aan haar rokken, als teken dat ik van haar hield. En dat deed ik
dan ook met heel mijn hart.
Pagina 56