Utrechtse jaren - OngekendTalent

16.
Binnen de familie zwierf een foto uit de jaren vijftig rond. Het was een
groepsportret van een stel fabrieksarbeidsters dat in de armoedige naoorlogse
jaren noodgedwongen de emancipatie nieuw leven in blies. Op de eerste rij zat
een jong meisje gehurkt in een strakke overall, vrolijk lachend om de grollen
van een nichtje en onwetend over het moeilijke leven dat als een monster in haar
baarmoeder op de kweek stond. Het meisje maakte lange dagen, moest uren
lopen om op het werk en thuis te komen en was gedwongen het zuur verdiende
geld bij haar ouders in te leveren. Toch klaagde zij niet. Individualisme was een
vreemd begrip in haar belevingswereld, over verlangens mocht niet worden
gesproken en vaders wil was wet. Het jonge meisje trouwde met haar
verwekker, bracht haar broertjes en zusjes ter wereld en zag steeds sterker de
schimmen van haar moeder in de spiegel verschijnen als ze niet meer goed wist
wie ze zelf was. Pas toen durfde zij haar tweede zoon te bekennen dat zij altijd
gedroomd had van een stil leven op een boerderij met varkens en kippen en
zonder kinderen. Ik was geschokt.
Tijdens het opgroeien zat ik net als mijn moeder vol dromen en verlangens. Ik
wilde graag vrij zijn, reizen en mijn gedachten vastleggen in poëtische zinnen,
maar de realiteit dwong mij een opleiding te volgen en de overall aan te trekken
die mijn moeder voor mij had bewaard. Ik twijfelde teveel aan mezelf om buiten
de geijkte paden te treden en als ik zag dat anderen wel hun eigen weg durfden
te gaan, dan verstopte ik mij verdrietig onder de dekens op mijn bed die al een
leven lang als een beschermend laagje om me heen rustten. Een man die ik
bewonderde om zijn talenten en zijn keuzes in zijn leven was oom Chris, een
jongere broer van mijn moeder. Hij kon prachtig tekenen en schilderen en
bespeelde virtuoos verschillende muziekinstrumenten. Geboeid keek ik naar de
vervalsingen die hij maakte van fameuze werken van artiesten als Rembrandt en
Rubens en ik lachte vrolijk als mijn oom beweerde dat zijn schilderijen van
betere kwaliteit waren dan het origineel. Meer nog begeesterd was ik om zijn
beheersing van het klavier dat met de zwarte en witte toetsen een hypnotiserende
werking op mij had. Ik volgde nieuwsgierig de vingers die moeiteloos elke
melodie konden vinden en als mijn oom mij de eerste beginselen van het spelen
uitlegde, dan lette ik beter op dan ik ooit op school had gedaan. Peinzend vroeg
ik mijn oom waarom hij niet beroepsmatig musiceerde of tekende. Oom Chris
haalde laconiek zijn schouders op en mompelde dat een metselaar alleen zijn
Pagina 68