Top50 machtigste commissarissen m/v - Management Scope

ondeTafel
Toezichthouders in Nederland:
de vrouwen aan het woord
Hoe is het gesteld met het toezicht in nederland? Durven commissarissen
zichzelf nog recht in de spiegel aan te kijken na de ineenstorting
van de financiële markten? Of steken ze de hand in eigen
boezem? Dit, en meer in een rondetafel met vier ervaren vrouwen:
Pamela Boumeester, Trude Maas, Els Swaab en Margriet Tiemstra.
24 MAnAGEMEnT SCOPE
interview Paul nobelen | Tekst Irene Schoemakers
Fotografie Lex Draijer
De tiende verdieping van het nS-Poortgebouw in hartje utrecht heeft
wel wat weg van het interieur van een architectenbureau. Strakke houten
design kasten, veel glas, speelse ruimten en een smetteloos witte
‘showtrap’ die meanderend naar een volgende etage leidt. Dit is de
verdieping waar onder andere P&O zetelt. En dit is ook de verdieping
waar directievoorzitter Pamela Boumeester haar onderkomen heeft.
Een immense woon- en werktoren omarmt het oude nS-gebouw. Het is
een van de nog uit te voeren huzarenstukjes van nS Poort, dat als doel
heeft locaties in en rond stations te herontwikkelen.
Het wel en wee in en rond commissariaten, zo luidt het thema dat
tijdens deze ronde tafel centraal staat. Boumeester, die voor de gelegenheid
haar kamer ter beschikking heeft gesteld, heeft er drie: PCM,
Delta Lloyd en nS Highspeed. Maar ook de andere drie dames, inmiddels
gearriveerd, zijn door de wol geverfd: ABn-Amro commissaris
Trude Maas, die daarnaast ook commissariaten heeft en had bij Philips
nederland, Twynstra Gudde en de Schiphol Groep. Els Swaab, met
een commissariaat bij onder andere de nederlandsche Bank, en Margriet
Tiemstra die commissaris is bij De Telegraaf Media Groep, AOn
nederland en de Koninklijke Munt. De dames hebben er duidelijk zin
in. In het kleine driehoekige kantoor van Boumeester waar persoonlijke
parafernalia de ruimte opleuken, wordt er nog voor het interview is
begonnen al gelachen en gesproken. De dames nemen plaats aan tafel
en Paul nobelen neemt het woord.
Er zijn verschillende typen commissarissen: de ware controleurs,
zij die acteren op basis van vertrouwen, en zij die handelen op
basis van ‘trust but verify’. In welke categorie herkent u zich het
meest?
Swaab: “Ik denk de laatste categorie. Ik heb vaak wel de behoefte om
door te vragen en gegevens te verifiëren.”
Boumeester: “Mee eens. Vertrouwen én verifiëren. Ik geloof overigens
sterk in het principe van vertrouwen. Als je het vertrouwen hebt van
het bestuur, krijg je vaak het meest te horen.”
“Vertrouwen, ‘ja’. Maar je moet wél kritisch blijven”, vult Tiemstra aan.
“Veel vragen stellen dus, informatie analyseren en vooral ook ontdekken
welke informatie je niet hebt gekregen.”
Maas: “Wanneer je zes tot acht keer per jaar even invliegt, sta je echter
per definitie op informatieachterstand. Dat is gewoon zo. Ik merk
dan ook dat veel besturen hun toezichthouders beschouwen als leken.
En vaak wordt de rol van ‘leek’ - ook in dit geval - als zwakte gezien.
Maar het tegendeel is waar. Een leek is nog geen amateur. Het is juist
onze kracht dat we vanuit onze ‘lekenpositie’ naar de materie kijken.
Juist wanneer ons toezicht gaat lijken op dat van de accountant of
adviseur, waarvan er honderden in nederland voor mooie uurtarieven
beschikbaar zijn, gaat het fout.”
Wiens verantwoordelijkheid is het om goed geïnformeerd te zijn
als commissaris?
Swaab: “Het bestuur moet ons goed informeren, en wij moeten er
zeker van zijn dat dat gebeurt. Dat betekent dat we vragen moeten
stellen om te weten dat we deugdelijk zijn geïnformeerd. Het is dus
een verantwoordelijkheid van beide kanten.”
Dat lijkt me lastig. Hoe weet je wat je niet hebt gekregen?
Tiemstra: “Dat is inderdaad het lastige van een two-tier board. Het
bestuur weet vaak meer dan de toezichthouders. Maar je kunt er als
commissaris wel degelijk voor zorgen dat je veel te weten komt. Zo
maak ik er altijd een punt van om aangesloten te zijn op intranet, ik
maak jaarlijks een rondje langs de managers en ik kijk naar concurrenten.
Ik gebruik kortom mijn analytisch vermogen om een bedrijf
vanuit 360 graden te bekijken. En op basis van al die informatie die
je krijgt, kun je je een aardig beeld vormen van welke informatie nog
ontbreekt.”
Maas: “Intranet is inderdaad een goede informatiebron. Vijf jaar geleden
was nagenoeg geen enkel bestuurslid hier op aangesloten. nu een
enkeling.”
JAnuARI 2009 25