Top50 machtigste commissarissen m/v - Management Scope

esTafeTTe
Ivo opstelten (burgemeester rotterdam) - emIly ansenk (kunsthal)
Stout en ambitieus
Deze zomer werd Emily Ansenk (38), na twaalf jaar Scheringa
Museum, directeur van de Kunsthal in Rotterdam. Scheidend
burgemeester Ivo Opstelten wilde graag nog even met haar
kennismaken, want de Kunsthal is een instituut in Rotterdam.
interview | Ivo Opstelten | Tekst Koen van Santvoord | Fotografie Mark van den Brink
“Dit is dus de directiekamer...”, zegt Ivo Opstelten enigszins verrast als
hij de kamer van Emily Ansenk in de Kunsthal betreedt. Hier geen lambriseringen,
klassieke schilderijen en luxe fauteuils zoals op zijn eigen
werkkamer in het Rotterdamse stadhuis, maar een bescheiden ruimte
met een eenvoudige tafel en dito stoelen. Vrijwel al het geld, zou
Ansenk later zeggen, gaat naar de tentoonstellingen, niet naar interne
zaken. Vandaar.
Opstelten is tot eind van dit jaar burgemeester van Rotterdam. noodzakelijk
voor zijn werk is het niet, maar toch wil hij graag nog even
kennismaken met de 38-jarige Ansenk. “De Kunsthal is een toonaangevend
instituut in onze stad”, legt hij uit. “De directeur van de Kunsthal
bekleedt daarom een belangrijke positie. Ik wil weten wie daar nu zit.”
De burgemeester is vooral benieuwd naar de ambities van Ansenk,
geeft hij aan. En waarschijnlijk herkent hij ook iets van zichzelf in haar:
wat goed is komt snel. Opstelten was ooit de jongste burgemeester van
nederland, en Ansenk op haar beurt was op 25-jarige leeftijd de jongste
museumdirecteur van nederland. Ruim twaalf jaar gaf ze leiding
aan het Frisia Museum, later omgedoopt tot het Scheringa Museum
voor Realisme, dat eigendom is van DSB-oprichter Dirk Scheringa.
Waarom heb je de stap gezet naar de Kunsthal? Werken met
Dirk Scheringa lijkt me een mooie uitdaging.
“Ik heb met veel plezier met Dirk Scheringa gewerkt. Onze samenwerking
was heel inspirerend: we konden goed strijd met elkaar leveren en
daar kwam altijd wel iets goeds uit. Per jaar kocht ik ongeveer tweehonderd
kunstwerken aan en vloog de hele wereld over. Ik kon alles
verzinnen in dat museum, was enorm verwend.. De laatste jaren ben ik
vooral bezig geweest met het realiseren van de nieuwbouw: een waanzinnig
groot gebouw van meer dan tienduizend vierkante meter, net zo
groot als het Van Abbemuseum in Eindhoven.
De bouw van het pand werd steeds uitgesteld. Eerst moest het kantoor
van DSB klaar zijn, dan het AZ-stadion en daarna was het museum aan
de beurt. Het voordeel was dat het ontwerp steeds beter werd, maar
naarmate de jaren verstreken begon het ook te kriebelen. Op kunsthistorisch
gebied zat ik op een klein gebiedje, het magisch realisme. Ik
62 MAnAGEMEnT SCOPE
was toe aan een volgende stap in een compleet andere instelling, zonder
eigen collectie. Bij een middelgroot museum heb je namelijk nooit
de financiële middelen die ik bij Scheringa had. Ik heb veel ideeën, hou
van kleine, slagvaardige organisaties en doe graag dingen die afwijken
van de gebaande paden. Daarom past de Kunsthal bij mij. Maar toch,
toen Wim Pijbes (de vorige directeur van de Kunsthal, red.) tegen me
zei: ‘Je weet dat ik wegga. Zou het wat voor jou zijn?’, wilde ik aanvankelijk
niet. Ik wilde eerst het nieuwe Scheringa Museum afgebouwd
zien worden, zodat ik tijdens de opening mijn moment kon pakken en
trots kon zeggen: ‘Hier heb ik al die jaren hard voor gewerkt, dit heb
ik gedaan.’ De vraag is dan: waarom wil je dat moment pakken? Om
daarna een kans te krijgen die eigenlijk nu voorbij komt. Toen besloot
ik het te doen.”
Wie de Kunsthal zegt, zegt ook Rem Koolhaas. Heeft het gebouw
nog een rol gespeeld bij je afweging?
“Ik heb het altijd een fantastisch gebouw gevonden. Het is niet het
meest publieksvriendelijke gebouw, het heeft even geduurd voor ik
zelf mijn weg kon vinden, maar voor de kunst werkt het perfect. Dat is
knap. Het ademt een bepaalde sfeer uit. Het is geen benauwd gebouw,
maar bevrijdend, spannend, verrassend. Alles wat je ziet, klopt. Als je
nu de tentoonstelling over Giacometti ziet... het werkt gewoon. Daardoor
is het een icoon van de stad geworden. Als het gebouw niet zo
spannend was geweest, had je met 0-10 achter gestaan. nu sta je met
10-0 voor.”
Iedere directeur bepaalt een deel van de geschiedenis van een
instituut. We hebben Wim van Krimpen gehad, daarna Wim Pijbes.
Welk stempel ga jij drukken op de Kunsthal?
“Ik lijk geheel niet op mijn voorgangers. Het bestuur van de Kunsthal
heeft expres gekozen voor iemand van buitenaf. Ik kom als nieuweling
in de stad en kom ook als nieuweling in de organisatie. Het fundament
is heel stevig gelegd. De Kunsthal staat stevig in de stad, in nederland
en langzamerhand ook in het buitenland. Maar er zijn ook groeimogelijkheden,
natuurlijk qua aantal bezoekers, maar ook in het nog steviger
programmeren en profileren. Ik ben heel ambitieus met de Kunsthal,
wil spannend zijn, gedurfde dingen doen, lef tonen.”