Top50 machtigste commissarissen m/v - Management Scope

Ivo Opstelten
er particulieren die meer willen dan een jaarkaart en hun sympathie
financieel willen laten blijken. Rotterdam is een grote stad met heel veel
kleinere bedrijven, die niet altijd benaderd worden, maar het wel aardig
zouden vinden om hier hun klanten en prospects naartoe te halen
en daar geld voor over hebben. Daarnaast denk ik aan sponsors, die
voor vier of vijf jaar een partnership willen aangaan, zonder dat je het
hebt over tentoonstellingssponsoring. Dit klinkt allemaal als gesneden
koek, maar je moet het wel gedegen en doelgroepgericht aanpakken.
Dat denken ontbreekt vaak in de kunstwereld, waar iedereen mikt op
dezelfde paarden, met name het grootbedrijf.
Op deze manier krijg je een solide financiële basis, bovenop de subsidie
en de entreegelden. Het gaat me niet alleen om de harde cash, maar
vooral ook om draagvlak te creëren voor de Kunsthal.”
Uit mijn internationale contacten merk ik dat de steun van het
bedrijfsleven, zeker in de VS en Engeland, veel indrukwekkender
is dan in Nederland. Gaan Nederlandse instellingen niet te veel
op de knieën gezien de geringe bijdrage die men levert?
“In nederland is veel meer potentie in het bedrijfsleven dan er wordt
aangeboord. Vandaar dat ik ook het MKB erbij wil betrekken. Daarnaast
is er een cultuurverschil met andere landen. nederland is calvinistisch,
het geven aan kunst zit er niet ingebakken. Mensen realiseren
zich niet eens dat ze aan kunst kunnen geven. Als cultuursector zullen
we voor een ommekeer moeten zorgen.
In Engeland was laatst een landelijke campagne om het geven aan
goede doelen te stimuleren, wat leidde tot een verdubbeling van de
giften. nu is een mooi moment om dat ook in nederland te doen. We
hebben de zeven vette jaren gehad, we moeten allemaal een beetje
inleveren. Juist nu is een moment om te zeggen: wees gul, doe iets met
je rijkdom. Er is een ontzettende bereidheid, ook onder mijn generatie,
om iets goeds te kunnen doen. Het is crisis, maar de meeste mensen
hebben het ontzettend goed en wet en vaak van gekkigheid niet wat
ze met hun geld moeten doen.”
Je bent nieuw in Rotterdam. Wat vind je van de stad?
“Van te voren zeiden mensen: Rotterdammers zijn makkelijk toegankelijk,
gastvrij, en dat klopt. Mensen zijn heel makkelijk te benaderen.
Rotterdam is een spannende stad. Op cultuurgebied is er veel meer
gaande dan ik had verwacht; er is een ongelooflijke hoeveelheid aan
evenementen. Het is soms niet bij te benen, waardoor het ook erg versnippert.
De gemeente zou wat vaker nee moeten zeggen tegen eve-
66 MAnAGEMEnT SCOPE
nementen en meer moeten inzetten op bepaalde speerpunten. Wat me
ook opvalt in discussies is dat Rotterdammers zich snel vergelijken met
Amsterdam; het is een soort automatisme. Dat valt op, want andersom
speelt dat helemaal niet. Rotterdam heeft heel sterke punten en moet
meer uitgaan van zijn eigen kracht. Op dit moment zijn er tentoonstellingen
over Giacometti in de Kunsthal en Erasmus en Charley Toorop in
het Boijmans Van Beuningen. Binnen een straal van 500 meter heb je
de mooiste tentoonstellingen op dit moment van nederland, dat moet
je als gemeente aan alle kanten benutten.”
“ Het is crisis, maar de meeste mensen
weten vaak van gekkigheid niet wat ze
met hun geld moeten doen”
De directeur van de Kunsthal is ‘aanwezig’ in de stad, bemoeit
zich overal mee en dat moet ook zo blijven. Daarom is het
belangrijk dat je een goed netwerk hebt. Hoe ga je dat vormgeven?
“naast de contacten met het bedrijfsleven zetten we in op samenwerking
met andere instellingen. We zijn bijvoorbeeld onderdeel van
Holland Art Cities, dat is heel belangrijk. Voor buitenlandse toeristen
zijn de afstanden in nederland heel klein: wat is nu een half uur reisafstand?
Daarom profileren we ons als Randstad gezamenlijk met hoogstaande
tentoonstellingen op kunstgebied, van hoge kwaliteit en voor
toeristen met de grotere beurs.
Ook richting het Boijmans ga ik de concurrentie niet aan. We zitten
dicht bij elkaar, trekken ieder 200 duizend bezoekers per jaar en zijn
volledig andere instellingen. Ik voel Boijmans niet als concurrent, want
het bijt elkaar absoluut niet. Integendeel, hoe meer cultuur, hoe beter
het is.
Daarnaast heb je het internationale netwerk. Door de serie met toonaangevende
kunstenaars die we hebben ingezet, merken we dat buitenlandse
instellingen steeds meer belangstelling voor ons hebben en
ons zien als een aantrekkelijke partner. We zijn ook internationaal een
merk aan het worden, het gaat met vliegende vaart.”
Bij Scheringa kon je met een ruim budget een collectie samenstellen.
Nu ben je druk bezig met het aantrekken van sponsors en
met marketing. Verdwijnt de kunst niet naar de achtergrond?
“Deze baan is heel anders dan bij het Scheringa Museum en dat realiseerde
ik me ook. Maar het leren kennen van de stad en het bepalen
van de richting van de Kunsthal is heel boeiend. Ervoor zorgen dat de
programmering volgend jaar goed in elkaar steekt en dat we 200 duizend
bezoekers trekken, vind ik een superuitdaging. Ik ben daar heel
nauw bij betrokken, het is iets van ons allemaal. De kunst blijft dus
centraal staan in mijn werk, en privé trouwens ook. Zaterdag ga ik naar
de Erasmus tentoonstelling in het Boijmans, gewoon omdat ik kunst
heerlijk vind.”
Laatste tien deelnemers interviewestafette:
Guy Demuynck (Kroymans Corporation) - Tjerk Hooghiemstra
(Majid Al Futtaim Group) - Ron van Huizen (Terre des Hommes) -
Boudewijn Poelmann (novamedia) - Ad Melkert (unPD) - Alexander
Italianer (Europese Commissie) - Diederik van Wassenaer (InG
Wholesale banking) - Fred Langerak (novem) - Henk Kesler (KnVB)
- Ivo Opstelten (Burgemeester Rotterdam)