Top50 machtigste commissarissen m/v - Management Scope

Waar blijven de vrouwelijke bestuurders?
Het onlangs verschenen boek Topvrouwen bevat een tussentijdse
update van de Female Board Index*, een ranglijst van
nederlandse beursfondsen naar het percentage vrouwen in de
raden van bestuur en raden van commissarissen. Daaruit komt
het volgende beeld naar voren:
Van de 116 beursgenoteerde ondernemingen hebben 38
ondernemingen (33 procent) één of meer vrouwen in de raad
van bestuur (RvB) en/of raad van commissarissen (RvC). Dit zijn
er zes meer dan eind 2007. Van die 38 ondernemingen hebben
slechts zes ondernemingen (5 procent) een vrouw in de RvB.
Tweederde van de ondernemingen (78 in totaal, oftewel 67
procent), heeft nog steeds geen enkele vrouw in de top.
Het aantal vrouwelijke commissarissen is in een half jaar tijd
gestegen van 44 vrouwen (december 2007) naar 51 vrouwen
(juni 2008). Door deze toename, maar ook door de afname van
het totaal aantal bestuurders en commissarissen (van 885 naar
858), is het relatieve aandeel topvrouwen gestegen van 5,0
procent naar 5,9 procent.
Een meerjarige vergelijking laat een licht stijgende lijn zien: in
drie jaar tijd is het aantal ondernemingen met vrouwen in de
top toegenomen van 24 ondernemingen in 2005 (21 procent)
naar 38 ondernemingen in 2008 (33 procent). Van deze stijging
van veertien ondernemingen, benoemden er zes een vrouw in
de eerste helft van 2008. De voorzichtige conclusie zou kunnen
zijn dat de trend in het benoemen van vrouwelijke commissarissen
is doorbroken. In het geringe aantal vrouwelijke bestuurders
zit sinds 2005 geen enkele beweging.
* Peildatum juni 2008
de drie vrouwelijke commissarissen van Fortis Bank nederland aan het
woord: Inge Brakman, Ada van der Veer-Vergeer en Hélène Vletter-van
Dort. Het ‘bankentrio’ ziet niet veel verschil tussen mannelijke en vrouwelijke
toezichthouders, bijvoorbeeld als het gaat om risico’s nemen.
“Dat vrouwen risicomijdender zouden zijn, vind ik onzin”, aldus Van
der Veer-Vergeer, die ooit op haar 29e werd benoemd tot de eerste
bankdirecteur van nederland. “Risico’s inschatten en beheersen hoort
tot de kern van het managen en dus ook bij de toezichthoudende taak.
Bij Fortis Bank nederland ben ik lid van het audit committee en bij de
nederlandse Publieke Omroep ben ik voorzitter. Ik heb niet het gevoel
dat ik als vrouw anders met risico’s omga dan de mannen in die commissies.”
Toch zien de drie wel voordelen in het werken met (meer)
vrouwen aan de top: vrouwen fleuren de boel op, zijn ‘lekker concreet’
en efficiënt. Vletter van Dort: “Ze hebben minder last van hun ego.”
Brakman: “Als ik met vrouwen werk, merk ik altijd dezelfde praktische
inslag. Een mentaliteit van: jongens, de vaat moet ook nog gedaan
worden, dus laten we even snel zaken doen.”
24 jaar jonger dan de oudste commissaris
Herna Verhagen, managing director Group Human Resources bij TnT,
werd dit voorjaar benoemd tot commissaris bij SnS Reaal. Ze is niet
alleen de enige vrouw in de raad van commissarissen, die in totaal
zeven leden telt, maar ook 24 jaar jonger dan het oudste lid. “Ik ben
54 MAnAGEMEnT SCOPE
echt met open armen ontvangen. En ik zeg wat ik vind. Ik heb ook niet
het idee dat ik minder ervaring heb dan de andere commissarissen. [...]
Ik breng vijftien jaar managementervaring mee bij de grootste werkgever
van nederland.” Inmiddels is bekend geworden dat ook SnS Raal
een kapitaalinjectie krijgt van de nederlandse overheid. Als Verhagen
al niet bij SnS Reaal zat, had Wouter Bos haar misschien wel als overheidscommissaris
benoemd.
Verhagen vormt samen met de Fortis-vrouwen de verpersoonlijking van
de frisse wind die de nieuwe generatie vrouwen toezichthouders door
de nederlandse bestuurskamers moeten doen waaien. Dan moeten
ze echter wel de kans krijgen om verschil te maken. nog steeds zitten
vrouwen vaak met alleen maar mannen in de raad. Acht beursfondsen
hebben twee vrouwelijke commissarissen of meer, 27 bedrijven hebben
slechts één vrouwelijke toezichthouder, zo blijkt uit de Female Board
Index. Margot Scheltema, financieel directeur van Shell nederland,
wijst in dat verband op het belang van een inclusieve cultuur: “Als er
vier mannen aan tafel zitten en slechts één vrouw, dan komt die vrouw
misschien helemaal niet aan bod. Je moet dus niet alleen zorgen dat
vrouwen kunnen aanschuiven, maar ook de cultuur creëren waarin een
ander geluid geaccepteerd en gehoord wordt.”
De ervaringen van de geïnterviewde vrouwen verschillen op dat punt.
Verhagen heeft nooit iets gemerkt van boardroomdynamiek, Else Bos,
lid raad van bestuur PGGM, evenmin. “Die mannen vinden het juist
hartstikke leuk. Ik zit nergens voor spek en bonen aan tafel en dat zou
ik trouwens ook niet laten gebeuren.” Trude Maas, onder meer president-commissaris
van Philips nederland, heeft er wel mee te maken,
maar gaat er luchtig mee om. “Ik zat laatst bij een bespreking waar
Sylvia Tóth en ik de enige vrouwen waren. Toen we klaar waren, zeiden
we: ‘Zo, nu gaan wij even samen naar de wc. net als jullie altijd doen.’
Humor is een veelzijdig wapen dat je als vrouw effectief kunt inzetten.”
Blindstaren op commissarissen
Vanuit de grijze mannenbrigade - die inmiddels vooral een ondergronds
bestaan leidt - is opgemerkt dat diversiteit alleen mooi is in goede tijden.
Slechte tijden zouden vragen om homogene teams die schouder
aan schouder kunnen strijden. “Onzin”, vindt Marieke Bax, directeur en
oprichter van diversiteitsplatform TopBrainstorm. “Júíst in slechte tijden
is diversiteit belangrijk om het hele spectrum van bedreigingen, oplossingen
en groeimogelijkheden te overzien.”
Een groot gevaar daarbij is dat het huidige streven naar ‘the best teams
we have’’ - zoals de topmannen het in hun oproep formuleren - zich
beperkt tot meer vrouwelijke commissarissen en niet de stagnatie in het
aantal vrouwelijke bestuurders doorbreekt. Volgens Joanne Kellermann,
het eerste vrouwelijke directielid van De nederlandsche Bank, moeten
we ons meer focussen op de pijplijn en harder werken aan een betere
doorstroom van vrouwen uit het tweede en derde echelon naar de top:
“Hoeveel andere vrouwen zitten er nou bijvoorbeeld in de top van banken?
En dan heb ik het even niet over vrouwen in de raden van commissarissen.
Want laten we ons daar niet op blindstaren en denken dat
we er daarmee zijn. Pas in de raad van bestuur kunnen vrouwen echt
verschil maken en juist daar ontbreken ze nagenoeg. Fortis nederland
mag dan drie vrouwelijke commissarissen tegelijk hebben benoemd,
maar ik heb destijds niemand horen speculeren dat Fortis-topman Jean-
Paul Votron door een vrouw zou worden opgevolgd.”
Mijntje Lückerath en Marike van Zanten. Topvrouwen. Wie zijn ze?
Waar zitten ze? En: hoe krijgen we er meer? Academic Service, 2008.
ISBN: 9789052616926. 228p. € 24,95.
Financieel nieuws laat ze
over aan grijze pakken
Sesamstraat met de kids mist ze nooit
De moderne zakenvrouw, hoe bereikt u haar als adverteerder? SVBmedia, (kort en
krachtig, de nieuwe naam voor het toonaangevende Schreiner & Van Bokkel Media
Services) weet haar als geen ander te vinden. Via een heldere doelgroepanalyse komen
we met een goed onderbouwde strategie. Hierop volgt een effectief mediaplan dat we
tegen de scherpst mogelijke inkoopcondities uitvoeren. Op zoek naar toegevoegde
waarde in uw campagne met de optimale media-keus? Neem contact op met SVBmedia,
Herco Tibboel: 010 - 453 71 11 of kijk op www.svbmedia.nl
Amsterdam Apeldoorn Eindhoven Rotterdam
www.svbmedia.nl