BUNDELING: EEN GOUDEN GREEP? - KpVV

nodig is wanneer het saldo van alle verhuisbewegingen op nul wordt gesteld. In nationale landschappen
is dit aantal woningen tevens de bovengrens van het aantal in een landschap te bouwen
woningen. Daarnaast is in de Nota Ruimte opgenomen dat de verhouding tussen de binnen de
bundelingsgebieden gebundelde en de daarbuiten verspreide verstedelijking tenminste gelijk moet
blijven.” 9
De studie toont de cijfermatige omvang van de woningbehoefte op basis van migratiesaldo nul, per
gemeente en per nationaal landschap, aan de hand van de meest actuele prognose. Uit die cijfers
blijkt dat alleen al in het Zuid-Hollandse deel van het Groene Hart de gemeenten op basis van
migratiesaldo nul 25.000 woningen mogen bouwen tot aan 2020. En voor alle duidelijkheid: dat is
zonder Woerden en zonder de Zuidplaspolder. Woerden maakt tegenwoordig deel uit van de provincie
Utrecht en de Zuidplaspolder wordt sinds Deel 1 van de Vijfde nota niet meer tot het Groene
Hart gerekend.
110
B U N D E L I N G : E E N G O U D E N G R E E P ?
RPB
De ‘Monitor Nota Ruimte, de opgave in beeld’ van het Ruimtelijk Planbureau (RPB) biedt een trendanalyse
op basis van recente ontwikkelingen (2000-2004):
“De Nota Ruimte heeft het tij mee wat betreft de concentratie van wonen en werken in de Randstad,
de verdichting van bestaand stedelijk gebied en de intensivering van het ruimtegebruik in stedelijke
centra. Bovendien blijft de mate van bundeling van de verstedelijking stabiel. Op het platteland
heeft de nota het tij mee omdat sprake is van hergebruik van agrarische bedrijfsgebouwen, van
enige clustering van industriële vormen van landbouw en omdat de ruimtelijke samenhang van
natuurgebieden is toegenomen door aankoop en inrichting van gebieden voor de Ecologische
Hoofdstructuur. De grootste opgave voor de rijksoverheid ligt in het realiseren van de beoogde ruimtelijke
kwaliteit. Hierbij heeft de nota de stroom vaak tegen.” 10
CPB, RPB EN SCP
De onderzoekers van het Centraal Planbureau (CPB), het Ruimtelijk Planbureau en het Sociaal en
Cultureel Planbureau (SCP) maken zich in de ‘Ex ante toets Nota Ruimte’ niet al te veel zorgen over
die beoogde ruimtelijke kwaliteit. Zij stellen de relevantie van het bundelingsbeleid nadrukkelijk ter
discussie:
“Hoe fraai de slogan ‘sterke steden en vitaal platteland’ ook klinkt, het is de vraag of het digitale
onderscheid tussen stad en platteland niet strijdig is met het denken in termen van stedelijke netwerken
waarvan de nota in belangrijke mate getuigt. Gaat het kabinet met het onderscheid ook niet
te zeer voorbij aan het ‘tussenland’ dat inmiddels een plek heeft gevonden tussen wat vroeger als
stad en land kon worden aangeduid? Dit conceptuele vraagstuk doet zich bijvoorbeeld voor waar
gesproken wordt over bundeling van economie, infrastructuur en ruimtelijke ontwikkeling. De ‘vernetwerking’
van de ruimte sluit daar goed bij aan. Het is echter de vraag waarom deze bundelingsgedachte
zo nadrukkelijk wordt verbonden met het oude onderscheid tussen stad en land. Deze
bundeling kan toch even goed plaatsvinden op nieuwe knopen in het netwerk, die zich helemaal
niet laten duiden in termen van stad en land? Om die reden doet ook het streven naar een evenredige
ontwikkeling van bundelingsgebieden en niet-bundelingsgebieden kunstmatig aan. Vanuit het
streven naar bundeling van economie, infrastructuur en verstedelijking valt dit in ieder geval moeilijk
te verdedigen.” 11