BUNDELING: EEN GOUDEN GREEP? - KpVV

More documents

Recommendations

Info

De periode 2000-2010 Gedecentraliseerde bundeling Frank van der Hoeven TU Delft, Afdeling Urbanism In de eerste jaren van het milennium verdwijnen diverse ruimtelijke nota’s van het toneel. Het weerspiegelt een breuk met de voorgaande periode. De nieuwe nota's hebben als sturingsfilosofie ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’. Maar hier zitten nogal wat haken en ogen aan. Op de drempel van de 21e eeuw zijn de spelregels van de ruimtelijke ordening in Nederland ingrijpend gewijzigd. Het accent is in korte tijd verschoven van toelatingsplanologie naar ontwikkelingsplanologie en vervolgens weer naar integrale gebiedsontwikkeling. Sectorale beleidsdocumenten zijn geïntegreerd. Verantwoordelijkheden worden gedecentraliseerd en marktwerking doet zijn intrede. Dat alles moet leiden tot een sterke economie, een veilige en leefbare samenleving en een aantrekkelijk land. Voor het begrip bundeling is in het nationale beleid nog altijd een plaatsje ingeruimd. De vraag is wat dat nog waard is nu het rijk veel van haar taken overdraagt aan lagere overheden. Het ‘bundelingsbeleid verstedelijking en economische activiteiten’ wordt nu uitgevoerd door de provincies en de WGR-plusregio’s. Bepalend is hoe zij met bundeling omgaan en wat ze er mee beogen. 87 B U N D E L I N G : E E N G O U D E N G R E E P ? Knooppunt Kethelplein. in de toekomst eindpunt van de A4- Midden Delfland. Foto: Aero Data Goede tijden... Nederland beleeft in maatschappelijk, economisch maar ook politiek opzicht een ongewoon turbulent begin van een nieuwe eeuw. Dat mist zijn uitwerking niet op het ruimtelijk beleid. Wanneer in 2003 de rook langzaam optrekt dan zijn de toonzetting, de inhoud en de structuur van het nationaal ruimtelijk beleid ingrijpend gewijzigd. Het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan (NVVP) is politiek gesneuveld. De Vijfde nota over de ruimtelijke ordening en het Structuurschema Groene Ruimte II zijn lange tijd onbehandeld blijven liggen. Beide documenten keren terug in een nieuwe vorm en onder een nieuwe naam. Ook de inhoud is gewijzigd. Dit keer geen Vijfde nota-extra of een NVVPplus. De breuk is definitiever. De Vijfde nota was de laatste poging van het rijk om een Nota over de Ruimtelijke Ordening te produceren. Een praktijk van veertig jaar is voorbij. Nationaal beleid voor
verkeer- en vervoer, groene ruimte of regionale economie worden niet langer afzonderlijk ontwikkeld. Het kabinet Balkenende II besluit om al het ruimtelijk beleid onder één paraplu te brengen: de nieuwe Nota Ruimte. Onder die paraplu bevinden zich dan de Nota Mobiliteit van Verkeer en Waterstaat, de Agenda voor een Vitaal Platteland van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de notitie Pieken in de Delta van Economische Zaken. Parallel aan die nieuwe Nota Ruimte wordt in mei 2003 het wetsvoorstel voor een nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening ingediend bij de Tweede Kamer. Deze treedt naar verwachting in 2007 in werking. Dit alles heeft ingrijpende gevolgen voor de wijze waarop we de vraag naar ruimte in Nederland accommoderen. Veel verantwoordelijkheden op dat vlak liggen nu bij de provincies en WGR-plusregio’s ('stadsregio's'). Om die decentralisatie beter te kunnen begrijpen is een uitleg op zijn plaats. Wat ging aan dit alles vooraf? Hoe zijn we hier gekomen? 88 B U N D E L I N G : E E N G O U D E N G R E E P ? LAND VAN OVERVLOED In het midden van de jaren negentig draait de Nederlandse economie op volle toeren. Het begrotingstekort slinkt in rap tempo. Traditionele politieke tegenstellingen tussen links en rechts lijken bedwongen nu de Koude Oorlog voorbij is. De kabinetten van sociaal-democraten en liberalen (Paars) zetten een nieuwe toon in het ruimtelijke debat. Er bestaat een sterke behoefte om ‘linkse’ en ‘rechtse’ visies op ruimte met elkaar te verenigen. In de praktijk betekent dat dat de zorg voor natuur en milieu (traditionele linkse thema’s) gelijke tred moet houden met het stimuleren van de economie en de aanleg van infrastructuur (traditionele rechtse thema’s). Onder invloed van de economische hoogconjunctuur en innovaties ontstaat een hernieuwd geloof in technische oplossingen. Zo’n geloof in het oplossend vermogen van de techniek is ongekend. Sinds het uitkomen van het rapport van de Club van Rome, midden jaren zeventig, hebben we dat niet meer zo beleefd. Technici houden midden jaren negentig politici voor dat alles mogelijk is, met die beperking dat elke mogelijkheid zijn eigen prijskaartje heeft. En voor een moment lijkt het niet op te kunnen. Hoge ambtenaren en politici gaan op werkbezoek naar Singapore, Hong Kong en Japan en komen terug met visioenen van hogesnelheidstreinen, tunnelboren in slappe bodem, vliegvelden in zee, electronic road pricing, feilloos werkende metrosystemen, superhoogbouw en scherpe contrasten tussen ‘rood en groen’. Ondergronds bouwen en meervoudig ruimtegebruik worden in korte tijd sleutelbegrippen in discussies over de ruimtelijke toekomst van ons land. Dubbeldoelstellingen en zogenaamde winwin-oplossingen beleven hun hoogtijdagen. Internationalisering staat in die jaren nadrukkelijk op de agenda. De economie globaliseert, Europa wordt één en Nederland gaat daarin mee. De grootste, de meest kostbare en omvangrijkste ruimtelijke projecten uit die tijd komen voort uit dat internationale perspectief: de Betuweroute (goederen van en naar het Duitse achterland), de HSL-Zuid (reizigers van en naar Brussel, Londen en Parijs), de Tweede Maasvlakte (goederen uit de hele wereld) en de uitbreiding of verplaatsing van Schiphol (vracht en reizigers eveneens afkomstig uit de hele wereld). De insteek om het linker en het rechter spectrum van de samenleving tevreden te houden leidt tot een nieuwe generatie projecten waarvan de complexiteit en de kosten al snel alles overtreffen wat we tot dan toe gewend waren. De kosten van de Betuweroute en de HSL-Zuid lopen gestaag op door de omvangrijke ‘kunstwerken’ die nodig zijn met oog op de inpassing van hun tracé’s. Het meest controversiële bouwwerk in dat opzicht is de ruim zeven kilometer lange Groene Harttunnel. Tweede Kamerleden noemen dat bouwwerk spottend de ‘Gekke Koeientunnel’. PvdA-premier Wim Kok noemt het echter ‘Paars op zijn best’. Of het Tracébesluit voor de HSL-Zuid dan wel echt het beste
Page 1 and 2:
Al een halve eeuw blijkt bundeling
Page 4 and 5:
BUNDELING: De betekenis van bundeli
Page 6 and 7:
Inhoudsopgave 6 Voorwoord Bundeling
Page 8 and 9:
7 Foto: Lex Broere, Nieuwerkerk a/d
Page 10 and 11:
All in all, implementation of urban
Page 12 and 13:
een belangrijk motief om te bundele
Page 14 and 15:
Terugblik (1956-2000) Bundeling als
Page 16 and 17:
Een derde grondgedachte zou de zorg
Page 18 and 19:
lingsidee. “Als je aan de ene kan
Page 20 and 21:
VAN DRIE DRAGENDE GEDACHTEN NAAR NA
Page 22 and 23:
Als contrapunt van de zich uitvlekk
Page 24 and 25:
De bufferzones tussen de grotere st
Page 26 and 27:
Nederlandse ruimte rationeel benade
Page 28 and 29:
tuur moeten worden voorzien. Het ge
Page 30 and 31:
IJmuiden over Amsterdam en Utrecht
Page 32 and 33:
Lyrisch sprak burgermeester van Hal
Page 34 and 35:
Na jarenlange beheersexperimenten,
Page 36 and 37:
liggen. Dit was een essentiële ver
Page 38 and 39: Haag was er een autosnelweg via Utr
Page 40 and 41: er kritiek, net als vanuit sociale
Page 42 and 43: Zoetermeer is sinds 1966 een overlo
Page 44 and 45: BUNDELING VAN INFRASTRUCTUUR Binnen
Page 46 and 47: Het Structuurschema Verkeer en Verv
Page 48 and 49: infrastructuur bundeling waarde in
Page 50 and 51: grotere stad, die langzamerhand in
Page 52 and 53: Het centrale plein ’t Rond wordt
Page 54 and 55: BEREIKBAARHEID EN CONCURRENTIE IN D
Page 56 and 57: Ook nieuwe woonwijken zullen “van
Page 58 and 59: eeld.” Er bestond tot het begin v
Page 60 and 61: CONCENTRATIE VAN DE STADSUITBREIDIN
Page 62 and 63: Toch kan je je afvragen of het ‘s
Page 64 and 65: genomen was de auto nog dominanter
Page 66 and 67: De bouw van Delfgauw is in volle ga
Page 68 and 69: VIER DECENNIA WELDADIG GEORDEND Van
Page 70 and 71: de publieke opinie en met de politi
Page 72 and 73: Noten 1. Vuijsje 2002, p. 46. 2. Do
Page 74 and 75: 73 5 0 J A A R B U N D E L I N G I
Page 76 and 77: Figuur 1: West-Nederland, bestaande
Page 78 and 79: Aandeel nieuwbouw Mediane afstand i
Page 80 and 81: Figuur 3 Uitsplitsing effect ruimte
Page 82 and 83: Figuur 5 Invloed afstand tot centru
Page 84 and 85: Foto: Arie Kievit/ Hollandse Hoogte
Page 86 and 87: al bij tweeverdieners op een sterke
Page 90 and 91: 89 De HSL-tunnel onder het Groene H
Page 92 and 93: hoofdwegennet. Er wordt gepland en
Page 94 and 95: nieuwe verbindingen lager dan ooit.
Page 96 and 97: undelingsbeleid, de Vinex-convenant
Page 98 and 99: Daartoe legt de Nota Ruimte een gen
Page 100 and 101: Ambitie, tijdshorizon en sturingsfi
Page 102 and 103: Kijkend naar de Nota Ruimte kan je
Page 104 and 105: Het is niet eenvoudig om de Nota Mo
Page 106 and 107: Artist impressions van het geluidsw
Page 108 and 109: Het Regionale Structuurplan Eindhov
Page 110 and 111: KORT SAMENGEVAT De Nota Mobiliteit
Page 112 and 113: Sociale samenhang Gesprek met Bart
Page 114 and 115: te houden zijn niet slecht, wanneer
Page 116 and 117: 115 B U N D E L I N G : E E N G O U
Page 118 and 119: We kunnen allemaal ervaren dat er z
Page 120 and 121: TOT SLOT Het hemd is nader dan de r
Page 130 and 131: Hoe interpreteren we deze kaartbeel
Page 132 and 133: kelingen ten opzichte van de infras
Page 134 and 135: RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN MULTIMOD
Page 136 and 137: hoofdwegen. Deze neemt voor alle ty
Page 138 and 139:
De periode 2010 en verder Naar een
Page 140 and 141:
hij twee alternatieve scenario’s
Page 142 and 143:
De mobiele mens Mobiliteit lijkt de
Page 144 and 145:
gen en enkele grote N-wegen is dat
Page 146 and 147:
Een onzekere factor in de toekomsti
Page 148 and 149:
Onder de titel ‘Nieuwe knooppunte
Page 150 and 151:
De random-reis Is er iets zinlozer
Page 152 and 153:
ten (groei). Ondanks de gelijkblijv
Page 154 and 155:
zich steeds meer direct richten op
Page 156 and 157:
particuliere en private wensen, voo
Page 158 and 159:
Bundeling langs de snelweg Een klap
Page 160 and 161:
Het megawinkelcomplex Maxis bij Mui
Page 162 and 163:
uimtelijke netwerken met diverse ce
Page 164 and 165:
Nederlands oudste snelwegkruising,
Page 166 and 167:
De ruimte die momenteel ontstaat do
Page 168 and 169:
staan voor deze onzekerheden en om
Page 170 and 171:
* Susteren, A. van (2005) Metropoli
Page 172 and 173:
Bron: BRT Architekten/ Datenland, H
Page 174 and 175:
ex ante evaluaties zouden concluder
Page 176 and 177:
Figuur 1: Bevolkingsdichtheid en ge
Page 178 and 179:
DE RELATIES VERKLAARD Uit de beschr
Page 180 and 181:
gehouden worden met mogelijke neven
Page 182 and 183:
STEDELIJKE STRUCTUUR EN MOBILITEIT
Page 184 and 185:
overheid, de uit 55 gemeenten besta
Page 186 and 187:
procent (het maximum dat in Parijs
Page 188 and 189:
Epiloog Bundeling: een gouden greep
Page 190 and 191:
teitseffecten nog zwaarder wegen. D
Page 192 and 193:
eter voor de gezondheid. En het vit
Page 194 and 195:
worden. Uitbreidingsruimte moet bes
Page 196 and 197:
effectieve strategieën (scenario
Page 198:
Bundeling door de jaren heen tot 19
show all

BUNDELING: EEN GOUDEN GREEP? - KpVV

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?