BUNDELING: EEN GOUDEN GREEP? - KpVV

een parallelkanaal. Obstakels als spoorbruggen moesten
worden vervangen door tunnels, zoals bij Velsen net gebeurd
was. Naast uitbreiding van bestaande havens wordt
onderzocht hoe nieuwe havens in het Rotterdamse gebied
kunnen worden toegevoegd: de kop van Rozenburg en
het Haringvliet.
24
B U N D E L I N G : E E N G O U D E N G R E E P ?
Ook het spoorwegennet staat volop in de belangstelling.
“De opkomst van het wegvervoer brengt nieuwe
aspecten, maar desondanks zal ook de goede ontwikkeling
van de toekomstige Randstad in hoge
mate afhankelijk zijn van het massavervoer
per rail.” Genoteerd wordt dat de stamlijn
van het spoorwegennet, de oude
Hollandse Lijn, een bepalend element
is geweest bij de vorming van de
Randstad. Deze spoorlijn liep van
Amsterdam via Haarlem en Leiden naar
Den Haag en Rotterdam. Het verband
tussen geleiding van verstedelijking
en de locatie van infrastructuur blijkt
1960
hiermee een bewust element. Terwijl
spoorwegen 1960
tot dan toe in hoofdzaak volstaan was
met het negentiende-eeuwse spoorwegnet, moeten nu ‘gezien de komende uitgroei van de
Randstad’ ook voorzieningen op spoorweggebied getroffen worden. “Deze dienen zich gelijktijdig
met de stedebouwkundige plannen te ontwikkelen, wil men deze laatste niet zien vastlopen.”
In de praktijk, zegt Bert Beukers, hadden de spoorwegen het juist door de toenemende motorisatie
moeilijk. “Aanvankelijk was de financiële positie van de spoorwegen en het overige openbaar vervoer
niet verliesgevend. De snel toenemende automobiliteit bracht daar verandering in. Overheden
stonden niet onmiddellijk klaar met subsidieregelingen, en in eerste instantie is dan ook getracht de
tering naar de nering te zetten door de dienstverlening in te krimpen. Pas later heeft een herwaardering
van het openbaar vervoer plaatsgevonden.”
Er werden eerder stations gesloten dan dat er veel nieuwe voorzieningen werden getroffen. “Rond
die tijd nam de invloed van het rijk op de NS af. Er werd tegen het einde van de jaren vijftig ook langzaam
duidelijk dat het autobezit een grote vlucht zou nemen.” De ambities tot komende uitgroei
konden maar in mindere mate werkelijkheid worden, zoals ook blijkt uit de afnemende lengte van
het spoorwegennet door de jaren heen (zie ook de tijdbalk op de uitklappagina van dit boek).
NAAR RUIMTELIJKE ORDENING OP NATIONALE SCHAAL
Snel na het verschijnen van de Ontwikkeling van het Westen des Lands manifesteert zich de behoefte
om de ruimtelijke ordening van Nederland als geheel te bekijken: op een nationaal niveau. Waar
de verschillende provincies en gemeenten van de Randstad de eerste schreden hadden gezet, wordt
nu van rijkswege op een grotere schaal ingezet. Op het hoogste bestuursniveau moest de krappe