BUNDELING: EEN GOUDEN GREEP? - KpVV

gebied. Richtlijn 12 vermeldt dat ter voorkoming van versnippering en schaalverkleining in
landelijke gebieden gestreefd moet worden naar grofmazigheid van de netten van belangrijke
hoofd-wegen en spoorwegen. Richtlijn 13 gaat expliciet in op bundeling: “Zoveel mogelijk moet
een onderlinge bundeling van verbindingen uit verschillende
infrastructuurnetten worden nagestreefd”. Richtlijn 14 stelt
dat uitbreiding van bestaande verbindingen in het algemeen
de voorkeur verdient boven de aanleg van nieuwe. Uitbreiding
van bestaande verbindingen is eigenlijk de compacte vorm
van infrastructuurbundeling die de Nota Landelijke
Gebieden voorstelde.
46
B U N D E L I N G : E E N G O U D E N G R E E P ?
De kaartbijlages bij het Structuurschema maken een
verschuiving van beleidsaandacht duidelijk. Niet de
hoofdwegen maar de spoorwegen staan voorop.
Voor de spoorwegen worden er drie kaarten
getekend: het reizigersvervoer, het intercitynet
(dat in 1970 was ingevoerd) en goederenvervoer.
De tweede kaartbijlage, het hoofdwegennet,
laat een structuur van
autowegen zien die al veel meer op de
huidige situatie lijkt dan de plannen
uit de jaren zestig. Het schema is
bescheidener in aantal autosnelwegen:
in de tekst van de bijbehorende
planologische kernbeslissing worden
een pagina lang autosnelwegen
1977
opgesomd die komen te vervallen ten
opzichte van het Rijkswegenplan 1968.
autosnelwegen 2006
geplande autosnelwegen1977
BOEGBEELDEN ALS AMELISWEERD
“Het eerste Structuurschema Verkeer en Vervoer bracht verandering in het rijkswegenbeleid tot
dan toe”, zegt Ruud Filarski. “Het was eigenlijk de eerste keer dat er volgens de publieke opinie fors
aan ombuiging werd gedaan.” In de regeringsbeslissing van 1979 worden de voornemens vertaald
in beleidsrichtlijnen. Het bundelen van infrastructuur deed zich concreet voor op twee fronten:
enerzijds in het beleid van een grofmazig nationaal net van hoofdwegen en spoorwegen. Ten tweede
krijgt bundeling van infrastructuur ook op regionaal niveau betekenis. Verschillende soorten
vervoer, auto, trein of streekvervoer, moeten worden gebundeld in de tracering van wegen naar de
groeikernen, zoals Nieuwegein, Hoorn en Purmerend. De doorsnijdingen van open ruimten wordt
daarmee beperkt tot enkele compacte incisies.
Toch heeft Filarski ook kritiek: “Het was een nogal ideologisch geladen stuk; je wist niet precies wat
je eraan had. Er werd bijvoorbeeld wel gezegd dat het autogebruik teruggedrongen moest worden,
maar er werd niet duidelijk vermeld hoe dat dan moest en de uitspraak werd ook niet breed gedragen
in de politiek.” Het Structuurschema liep wellicht wat op de tijd vooruit, en vormde de neerslag
van heftige discussie die er in het land woedde. Bert Beukers meent dat de concentratie op de negatieve
kanten van infrastructuur ook zijn nadelen heeft gehad. “Vanzelfsprekend heeft het idee van