Umcg - Wetenschapswinkel Geneeskunde en Volksgezondheid

is het alleen maar één ter geruststelling. Dit geeft aan dat het moeilijk is om ‘gepast gebruik’ van
de ambulancezorg te definiëren. De mate van onterecht gebruik is daarnaast nogal variabel
(Brown en Sindelar, 1993). De klinische conditie van de patiënt is maar één factor die de spoed,
ernst en gepastheid van de zorg weergeeft. Als de patiënt zelf of een omstander de situatie niet
goed inschat en een ambulance belt is daarmee nog geen sprake van ongepast gebruik. Om te
kijken of het sturen van een ambulance gerechtvaardigd was zou daarom niet alleen gekeken
moeten worden naar de uiteindelijke diagnose maar ook naar de leeftijd en sociale situatie van
de patiënt (Morris en Cross, 1980).
In het algemeen zou er van onterecht gebruik gesproken kunnen worden wanneer
behandeling niet bij de betreffende zorgaanbieder (ambulancedienst) had moeten plaatsvinden.
Het gaat dan om patiënten die volgens de zorgverlener (ambulanceverpleegkundige) naar een
andere zorgverlener hadden moeten gaan. Deze groep bevat dus ook de patiënten die fysiek
gezien worden door een zorgverlener om tot een goede triage te komen (Foekema en Hendrix,
2005). Telefonisch contact, met bijvoorbeeld de centrale meldkamer, dat tot een doorverwijzing
leidt (naar bijvoorbeeld de huisartsenpost) wordt niet als onterechte vraag gekenmerkt omdat
het hier niet om een bezoek gaat maar om telefonische raadpleging. Wanneer er hierna
gesproken wordt over onnodig of onterecht gebruik van de ambulancezorg wordt daarmee
bedoeld dat de klinische noodzaak voor ambulancevervoer ontbreekt. En het blijkt dat dit
klinisch onnoodzakelijk ambulancetransport de laatste jaren is toegenomen (Ting, 2006).
Tot slot zijn er verschillende nadelige gevolgen van onnodig ambulancegebruik. In eerste
instantie is ambulancezorg dure zorg omdat de organisatie en de bemensing wel beschikbaar
moet zijn maar niet continue benut wordt. De ambulances van nu zijn daarnaast enorm
geavanceerd en uitgerust met verschillende specialistische medische toepassingen. Bij een
onnodige ambulancerit worden deze middelen ingezet maar niet optimaal benut en doet het de
financiële kosten stijgen. Verder brengt het gebruik van zwaailichten en sirene voor het grote
publiek, de patiënten en het ambulancepersoneel risico’s met zich mee op aanrijdingen
(Clawson et al., 1994).
© Wetenschapswinkel Geneeskunde en Volksgezondheid UMCG, V. Verhage 2009 29