Vrij-on-zinnig

Dossier“Het geheim ligtin de beschermingvan de intimiteit.”ANONIEME BRONPro geheimhoudingAnonieme brononderwerp zullen gelijksoortige uitsprakenblijven opduiken. En ook hetfenomeen van vijandsbeelden zal altijdblijven bestaan.Een andere eigenschap van een dergelijkecomplotdenker is dat bij een overwinning,hoe groot die ook is, de vijandnooit definitief kan worden uitgeschakeld.Hij komt altijd terug.Op politiek vlak zie je dat -als ikteruggrijp naar de vrijmetselaars inde 19 e eeuw- wanneer de liberaleregering in 1884 volledig wordt weggestemdmen aan katholieke zijdeschrik heeft dat ze gaan terugkomen.De katholieke propaganda gaat zichbijgevolg steeds fixeren op de slechteeigenschappen van de liberalen inoppositie, die een reëel gevaar zoudenworden indien zij terug de meerderheidzouden behalen. Het opmerkelijkebij die propaganda ten aanzienvan liberalen en ook socialisten is datze wordt opgebouwd vanuit de ge -dachte dat ze zullen terugkomen.Uiteindelijk bekom je een selffulfillingprophecy die stelt dat wat je langgenoeg herhaalt, uitkomt. Je gaat ookzien dat pogingen tot het structurerenvan de antimaçonnieke propagandavoeringprecies in die periode gaatgebeuren wanneer de katholieken deparlementaire meerderheid uitmaken– wat aantoont dat ze ervan uitgingendat hun ‘maçonnieke vijand’ niet echtte overwinnen was.Wie is nu die vijand? Waar kan je die vinden?Je hebt de externe vijand, diegenewaarvan je het weet wie hij is. Demeest duidelijke uiting daarvan ga je inoorlogssituaties vinden of tijdens politiekeconflicten. In België was het meerWerkt het aspect van geheimhoudingbinnen de vrijmetselarij het ontstaanvan samenzweringstheorieën in dehand?Dat is inderdaad het geval, aangezienhet geheim een basiskenmerk isvan samenzweringen. Het is echtereen denkfout dat kenmerk te veralgemenen.Dit zou onder andere kunnenbetekenen dat iemand die eenrelatie heeft die niet mag gewetenzijn ook onder complotten ensamenzweringen zou ressorteren.Het is niet zo dat omwille van hetfeit dat samenzweringen geheimzijn, geheimen onmiddellijk samenzweringenzijn. Dat is een drogreden.Daarnaast is vrijmetselarij een apolitiekeaangelegenheid. Het basiskenmerkis dat mensen met verschillendepolitieke overtuigingen buiten deorganisatie – profanen zoals men datnoemt – binnen het genootschapmet elkaar kunnen praten. Dat soortverdraagzaamheid kan natuurlijk welgevolgen hebben. Gevolgen in diezin dat men tegengestelde ideeënleert accepteren en zijn eigen opvattingenbijstelt. Fundamenteel is hetbepaald de liberale regering die dan indat vereenvoudigd discours werd voorgesteldals zijnde één grote club vanvrijmetselaars die alleen maar de wettenvan de loges uitvoerden. Zij warengeen samenzwering, want het basiskenmerkvan samenzweringen is datje één idee, ten koste van alles envooral ten koste van het officiële, wildoordrijven. Dat is niet terug te vindenin de vrijmetselarij.Waarom de geheimhouding in de vrijmetselarijin stand houden?Daar zijn een paar redenen voor. Teneerste is het zo dat een dergelijkeorganisatie van verdraagzaamheiddoor organisaties van de onverdraagzaamheidof door politiekebewegingen van de niet-verdraagzaamheidnogal verdacht gevondenworden. Ze lopen dus toch het risicoop nadelige gevolgen. Eén van dekenmerken van de huidige verrechtsingvan de samenleving is dat hetlidmaatschap van de vrijmetselarijprofessioneel in vraag gesteld wordt.Zo kan je er beroepsverbod van krijgen.Bijvoorbeeld een bedrijf datneutraliteit wil van zijn werknemers.Lidmaatschap van een vrijmetselaarslogezou hen die baan doen verliezenen dat is een verkeerde zaak.Een tweede reden is dat alles watde vijand waartegen je moest tegenstrijden door middel van propaganda,organisatie…Daarnaast heb je de interne vijand dieje niet ziet en niet kent en die aanwe-22 JULI-AUGUSTUS 2009