Pijn bij Kwetsbare Ouderen - NVAM

terug naar de inhoudsopgaveVoor kwetsbare ouderen met cognitieve en communicatieve beperkingen is ookals oorzaak aan te voeren dat pas de laatste jaren goede instrumenten voor henbeschikbaar komen (Herk van et al, 2007; Zwakhalen et al, 2006).Ook blijkt uit onderzoek dat niet alleen ouderen zelf, maar ook hulpverlenersbinnen de ouderensector, geneigd zijn pijn te accepteren als behorend bij deouderdom. Ook dat bemoeilijkt de herkenning van pijn als probleem waarvoorbehandeling mogelijk en geïndiceerd is (Cowan et al, 2003).Op een nationaal pijncongres over pijn bij ouderen, dat op 18 oktober 2007 werdgeorganiseerd door de NVVA in samenwerking met ActiZ en het Pijnfonds, werddit door deelnemers onderschreven en bleek een grote behoefte te bestaan aanbundeling en het beschikbaar stellen van aanwezige kennis op het gebied vanherkenning en behandeling van chronische pijn bij kwetsbare ouderen (AGS,2002; CBO, 2008, Verduijn et al, 2007). Ook door paramedici (fysiotherapeuten,ergotherapeuten) werkend in de ouderenzorg is dit tijdens hun jaarcongres in2008, met als thema pijn bij ouderen van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapiein de Geriatrie (NVGF), benadrukt. De richtlijnwerkgroep hoopt met dezerichtlijn in deze behoefte te voorzien.1.2 Doel, doelgroep, gebruikers en eindproductenDe centrale doelstelling van de richtlijn is het verbeteren van de herkenning vanchronische pijnklachten bij kwetsbare ouderen en de behandeling en begeleidingdaarvan. Deze kwetsbare ouderen kunnen zowel thuis als in een verzorgings-,verpleeg- of ziekenhuis verblijven.Op basis van deze multidisciplinaire richtlijn moet optimale, patiëntgerichte en opelkaar afgestemde zorg geleverd kunnen worden. De richtlijn leidt tot een goedeonderbouwing van het handelen en biedt handvatten voor interne en transmuralesamenwerking. Dit zal naar verwachting leiden tot een verbeterde pijnherkenningen –behandeling. Effectieve pijnbehandeling heeft een gunstig effect op zelfredzaamheid,sociale participatie, cognitie, stemming en het slaap-waakritme vankwetsbare ouderen. Deze effecten leiden tot een verbeterde kwaliteit van levenvoor deze groep kwetsbare ouderen.De werkgroepleden hebben voor de ontwikkeling en toepassing van de richtlijnde volgende doelgroep als kwetsbare ouderen gedefinieerd: ouderen van overwegendhoge tot zeer hoge leeftijd die kwetsbaar en veelal chronisch ziek zijnvanwege lichamelijke, psychische, communicatieve en/of sociale beperkingen,waardoor zij (tijdelijk) niet in staat zijn zelfstandig te functioneren. Hierbij isvrijwel altijd sprake van multipele pathologie (Verenso, 2010). De richtlijnwerkgroephecht er waarde aan te benadrukken dat niet alle ouderen kwetsbaar zijnvolgens deze definitie, en dat voor de ‘gezondere’ oudere zonder deze aanvullendecomorbiditeit of beperkingen andere richtlijnen gebruikt kunnen worden (zoals deFTR Pijnbestrijding van het NHG).Pijn is een multidimensioneel probleem. Deze richtlijn is daarom ontwikkeld meten voor specialisten ouderengeneeskunde, klinisch geriaters, ouderenpsychiaters,huisartsen, apothekers, (pijn)verpleegkundigen met inbreng van inhoudelijkeexpertise vanuit anesthesiologen, fysio- en ergotherapeuten met een geriatrischespecialisatie en psychologen.In de richtlijn zijn aan de hand van de EBRO- en GRADE-methodiek aanbevelingengeformuleerd voor de diagnostiek en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen.Daarnaast is een gebruikershandleiding voor verzorgenden en verpleegkundigengeschreven. Deze handleiding is een praktijkgerichte samenvatting van de richtlijn.Ook is een patiëntenfolder ontwikkeld om juist kwetsbare ouderen –en hunomgeving– bij de herkenning (en behandeling) van pijn te betrekken.multidisciplinaire Richtlijn pijn bij kwetsbare ouderen8