2005-03

DE BINNENVAARTKRANT PAGINA 43
Voor problemen die zich bij de
distributie van goederen in de
stad voordoen, is er vaak een
eeuwenoude oplossing voorhanden.
De kansen om de
overlast van het vrachtvervoer
in de binnensteden te beperken,
nemen toe als er handig
wordt ingespeeld op de wens
oude stadsgrachten weer te
ontdempen. De benutting van
binnenwateren in de bebouwde
kom maakt het wonen in de
stad aantrekkelijker. En het
bespaart bovendien zeer kostbare
ruimte. In dit artikel
wordt gezocht naar een mogelijkheid
om het nuttige met
het aangename te verenigen.
Men moet het ijzer smeden als
het heet is.
Door Marten Fernhout*
Sommige steden zijn zelfs al
begonnen met het ontdempen
of openstellen van grachten en
havens. In Gouda waren de
waterlopen grotendeels nog
wel in tact, maar ophaalbruggen
waren vervangen door
vaste exemplaren en de sluizen
waren niet langer optimaal
bruikbaar, zodat schepen het
centrum niet konden bereiken.
Daar wordt nu aan gewerkt.
Veel vaste bruggen zijn al vervangen
door bruggen die kunnen
worden geopend en ook
de sluizen worden aangepast.
In het plaatsje Kuinre heeft het
herstel van een gedempte
waterweg inderdaad veel
winst gebracht. Er werd in de
jaren '80 een plan gemaakt om
de Linde (en daarmee de vaarverbinding
met het merengebied
van Friesland) te ontdempen.
Dit particuliere initiatief
wist de aandacht van de media
te trekken en maakte velen
enthousiast. Dit resulteerde in
een samenwerkingsverband
tussen het rijk, de provincie
Overijssel en verschillende
gemeenten, zodat in het voorjaar
van 1990 voor het eerst
van de nieuwe “historische”
vaarverbinding gebruik
gemaakt kon worden. Jaarlijks
besteden de vele toeristen een
groot bedrag in het kleine
Kuinre.
(Herstelde) grachten en binnenhavens
zijn een enorme stimulans
voor de lokale economie
en zullen de middenstand
en de bewoners van een oud
centrum veel goed doen.
Grachtensteden als Delft en
Amsterdam bewijzen dat
natuurlijk al jaren.
Unieke kansen
Er zijn voorts veel projecten
om vervuilde waterbodems te
saneren. Ontdempen en slibsanering
van havens en waterlopen
hebben in de regel nog
veel meer nuttige gevolgen.
Ook doen zich soms nieuwe
mogelijkheden voor om andere
problemen te verminderen.
Maar dan moet wel het juiste
moment worden benut om
handig in te spelen op de nieuwe
kansen. En dan blijkt dat
dit soort projecten vrijwel
altijd erg aantrekkelijk is.
Er zijn unieke kansen bij de
herinrichting van terreinen die
aan water liggen. Hier volgen
een paar actuele voorbeelden:
- Dordrecht: Stadswerven, een
nieuw centrum met veel goed
bevaarbaar water naast het
bestaande stadscentrum. Ook
zijn er hier mogelijkheden het
water meer te benutten voor
het bestaande stadscentrum;
- Utrecht: ontdemping van de
Vaartse Rijn en de herstructurering
van de Koffie-knoop,
Rotsoord en de As Kanaleneiland.
Door de bouw van Leidsche
Rijn verandert de positie
van Kanaleneiland in de stad.
Als centrumwijk krijgt Kanaleneiland
in de toekomst een
meer stedelijk karakter;
- Nijmegen: Waalhaven-terrein,
deel van de vernieuwing
van Nijmegen-West;
- Maastricht: op het terrein van
het plan Belvédère staan 150
jaar oude – gerestaureerde –
pakhuizen aan de bovenkade.
De ligging aan Maas en Zuid-
Willemsvaart kan uitgebuit
worden. De herinrichting
omvat een periode van circa
25 jaar; daarom is het plan in
tweeën geknipt.
Europese steun
In verschillende binnensteden
in Europa (Rotterdam, Berlijn,
Göteborg, Gdynia en Boekarest)
lopen projecten die het
leven in de binnenstad aangenamer
moeten maken. Een
voorbeeld is TELLUS (Transport
& Environment aLLiance for
Urban Sustainability). Schoner
en beter vervoer in de steden;
duurzaam stedelijk vervoer
voor het Europa van morgen).
Dit initiatief wordt financieel
ondersteund door de Europese
Unie.
De binnenvaart kan en zal een
belangrijke rol spelen in het
behalen van de doelstellingen
van zulke projecten. Naarmate
het drukker wordt in de binnensteden,
heeft het de voorkeur
om zwaardere vrachtauto’s
waar mogelijk uit de stad
te weren. Een binnenschip is
veel stiller en door de grotere
capaciteit zijn er minder vervoersbewegingen
nodig.
Een probleem voor de binnenvaart
kan zijn dat er in feite
nog niet genoeg files zijn; pas
als de nood echt hoog wordt,
zullen producenten en vervoersbedrijven
eerder overgaan
op een betrouwbaarder
vervoermiddel.
1 FEBRUARI 2005
Stadsdistributie kan slimmer met binnenvaart (deel 2)
Geen vaarwel voor de naam Servus
Na vijftien jaar opnieuw een
Servus. Het is een nieuwe containerduwbak,
made in Russia.
De zeer compleet uitgevoerde
duwbak zal een koppelverband
vormen met het
mdcs Sayonara. Mevrouw
Betsy de Korte-Okker doopte
voor de tweede maal in haar
leven een schip met de naam
Servus, ditmaal op uitnodiging
van haar zoon Simon en
schoondochter Yolanda.
Onder de supervisie van
Scheepswerf ‘t Ambacht
wordt de duwbak getransformeerd
naar een bijna-motorschip.
Het voorschip heeft een
zogenaamde keilspantkop;
het achterschip is met vleugels
aangestrookt aan het
voorschip van de Sayonara
met het oog op de snelheid
c.q. brandstofbesparing.
De zeventig vierkante meter
grote stuurmanswoning op
het voorschip wordt traditiegetrouw
betimmerd door Bas
van ’t Geloof. Rullens is er
weer voor de elektriciteit. Jan
Het voorschip. (foto’s Johan de Witte)
De vleugels die aan het voorschip van de Sayonara stroken.
Veth, ook al geen onbekende
van de Korte, installeerde in
het achterschip een 3-kanaals
Veth-Jet (type 1200 met 528
pk Scania-diesel). In het voorschip
staat een 4-kanaals
Veth-Jet (type 1200 met eveneens
528 pk Scania). Voor een
optimale besturing plaatste
Veth twee hydraulische roeren,
die vanuit de Sayonarastuurhut
bedienbaar zijn. Een
Iveco-generator van 25 kVA
houdt de spanning er in. Met
volledig ADNR, een containercapaciteit
van 152 TEU in
vier lagen mag de Servus als
containerduwbak...gezien
worden!
De Sayonara vaart voor
Rhinecontainer de wekelijkse
dienst Antwerpen-Mainz-
Frankfurt. Wegens toename
van containeraanbod in de
regio Andernach is de Servus
bestemd voor haven Andernach;
een noodzakelijke uitbreiding.
De bak blijft in
Andernach met de stuurman
aan boord. In de dalvaart
vanaf Frankfurt wordt weer
gekoppeld.
Simon de Korte: ’Een flinke,
maar veilige investering. We
verwachten een aanzienlijke
brandstofbesparing per
ton/TEU-kilometer te verwezenlijken,
en dat is winst.’
Het TELLUS-project beoogt
onder andere:
- energie-efficiënte, kosteneffectieve
en milieuvriendelijke
openbare en/ of particuliere
voertuigparken;
- nieuwe vormen van gebruik
en/ of bezit van voertuigen en
minder auto-intensieve leefstijlen;
- nieuwe concepten voor de
distributie van goederen;
- systemen voor transportmanagement
en hieraan gekoppelde
informatiediensten.
* Drs. Marten Fernhout is
schipperszoon. Hij was aan het
eind van van de vorige eeuw
meer dan twintig jaar voorzitter
van de Federatie van Schippersbonden.
Maessen: Cummins-steunpunt
voor het zuiden
Machinefabriek Maessen is gevestigd in Maasbracht. (foto Jo Bindels)
Machinefabriek Maessen in
Maasbracht is met Cummins
Diesel Sales + Service uit Dordrecht
overeengekomen voortaan
te fungeren als steunpunt
voor Cummins-dieselmotoren
in het zuiden.
Jack Maessen is verheugd dat
hij zijn service kan uitbreiden
met een gerenommeerd motorenmerk.
Bovendien kan hij zo
ook het gerucht ontzenuwen
dat al enkele maanden in de
binnenvaart circuleert: ‘Ik zou
bezig zijn mijn bedrijf te verkopen.
Dat is volkomen uit de
lucht gegrepen.’
De overeenkomst met Cummins
Diesel Sales + Service voor
een servicepunt in zijn bedrijf,
is dus in tweeërlei opzicht een
gunstige ontwikkeling. Cummins
sloot onlangs zijn eigen
vestiging in Maasbracht. Schippers
met Cummins-motoren en
generators hebben met Maessen
nu weer een aanspreekpunt
in het zuiden van het
land.
Jack Maessen heeft een dieselmonteur
in dienst genomen die
speciaal is opgeleid voor onderhoud
aan Cummins-diesels.
Ook een volledig ingerichte
servicewagen is onderdeel van
het Cummins-steunpunt.
Machinefabriek Maessen richt
zich met de Cummins-motoren
zowel op de binnenvaart als op
de industrie. Naast deze nieuwe
activiteiten blijven service,
onderhoud en reparatie aan
MTU- en Detroit Diesel-motoren
onderdeel van de totale
service en activiteiten van
Machinefabriek Maessen.
“Zagen op Zee”
“Zagen op Zee” is een methode
waarbij scheepswrakken
onder water worden doorgezaagd
om de berging te vergemakkelijken.
Deze methode
werd gebruikt bij de Tricolore,
die voor de Belgische kust verging.
De aangevaren en omgeslagen
autocarrier werd in
negen delen gezaagd. Het
Sleepvaartmuseum in Maassluis
toont de indrukwekkende
beelden in een tentoonstelling.
Op de plek waar de Tricolore
gekapseisd lag sinds 14 december
2002, deden zich sinds de
aanvaring zo’n zestig bijnaongelukken
voor. De route
door Het Kanaal richting Rotterdam
en Antwerpen is één
van de drukst bevaren trajecten
van de Noordzee. Een consortium
van vier bedrijven
nam de lastige wrakopruiming
ter hand. Vanwege de stroming
konden duikers maar
een paar uur per etmaal werken.
Daarbij werden zaagbussen
aan staaldraden gebruikt.
De expositie toont toegepaste
technieken met de gigantische
blokken, kraanschepen en
pontons met zelfheffende
eilanden. Bijna honderd foto’s
geven een beeld van het moeizame
werk, de tegenslagen en
de successen. Naast scheepsmodellen,
die door de betrokken
Belgische bedrijven speciaal
werden uitgeleend, zijn er
verklarende kaarten en curiosa
te bezichtigen. Videofilms
ondersteunen het beeldmateriaal.
De tentoonstelling is dagelijks
(behalve op maandag)
geopend van 14.00 tot 17.00
uur. De expositie duurt tot 11
september. Het museum ligt
aan de Hoogstraat 1-3 in
Maassluis.