Zilver Magazine - zomer 2020

Zijn collega Ed van Thijn had hem gewaarschuwd: eerst
ben je de held, daarna komt de kritiek. Burgemeester in het
nauw, kopte landelijke krant Trouw, Bild Zeitung beschuldigde
Mans van sjoemelen met de aantallen slachtoffers.
‘Het kon me allemaal geen donder schelen. Mijn stad lag
in puin, er waren mensen in diepe rouw. Of ik zou
moeten aftreden? Daar was ik echt totaal niet
mee bezig’.
ONDERZOEKSRAPPORT
Toch werd het politiek spannend, toen
in 2001 het onderzoeksrapport van
de commissie Oosting verscheen. Uit
dat onderzoek bleek dat de gemeente
ernstig had gefaald in haar rol van toezichthouder
op de verleende vergunningen
aan SE Fireworks, onvoldoende controle
had uitgeoefend en niet handhavend
had opgetreden. Na dit rapport trad PvdA-wethouder
Dick Buursink af, later ook VVD-wethouder
Els Koopmans. B en W gaven toe dat de gemeente op een
aantal punten tekort was geschoten, maar benadrukten
dat ook SE Fireworks en het rijk schuld hadden. Mans kon
blijven. ‘We hebben elkaar ook in het college uitgebreid
bevraagd: wat hebben we laten liggen, wat moeten we hieruit
leren. Daarvoor hebben we verantwoording afgelegd in
de gemeenteraad. De bevolking van Enschede heeft mij in
die tijd enorm gesteund. Hooligans van FC Twente die hun
autoraampje omlaag draaiden en riepen: Hey, Mans, als ze
je wat doen jongen, dan bel je ons maar! De stad hield mij
vast. Ik mocht voor sommigen een rotburgemeester zijn ,
maar ik was wel hun rotburgemeester’.
‘Ik
werkte dag en
nacht. En toen ik
met pensioen
moest, was het
nog niet af’
OORDEEL
Al vlak na de ramp vroeg een journalist aan Mans wanneer
hij af zou treden. ‘Ik werd boos en brieste: Mijn stad staat
in brand en ik ga in de tuin zitten? Is het nou goed? Die vraag
is me daarna dan ook een hele tijd niet meer gesteld. Het
onderwerp kwam wel weer ter sprake naarmate de tijd
verstreek. Ook in de pers. In het college van B en W hebben
we samen heel veel aandacht besteed aan de vraag hoe we
met de verantwoording moesten omgaan. Ook het al of
niet terugtreden is daarbij aan de orde geweest. Na forse
discussies hebben we besloten in de raad verantwoording
af te leggen aan de hand van het onderzoek van Oosting.
We kenden toen de uitslag van dat rapport nog niet, maar
ons uitgangspunt was: alles wat Oosting opschrijft is waar.
Wij stellen geen letter ter discussie. De raad is er om het
definitieve oordeel uit te spreken. De rest is bekend. Ook
het kabinet, verantwoordelijk voor de inspecties van o.a.
defensie, milieu en verkeer (gevaarlijk transport) koos tenslotte
voor die lijn’.
Er was werk aan de winkel in Enschede, de wederopbouw
wachtte. Mans gooide zich er languit in, weggaan was al
lang geen optie meer. ‘Ik werkte dag en nacht. En toen
ik met pensioen moest, was het nog niet af. Daar heb ik
het enorm moeilijk mee gehad. In mijn ontslagaanvrage
aan Hare Majesteit heb ik de term pensioenverplichtende
leeftijd in plaats van het gebruikelijke pensioengerechtigde
gebruikt. Maar ik moest stoppen. En door al die drukte
had ik me daar geen moment op voorbereid, het was één
zwart gat’.
VENLO
Gelukkig had Venlo een interim-burgemeester nodig, dus
daar kon hij na één weekendje vrij meteen beginnen. ‘De
stad waar mijn vader is geboren. Hij heeft het helaas niet
meegemaakt, maar wat zou hij trots geweest zijn’.
Er volgden nog interim-burgemeesterschappen in Zaanstad,
Maastricht, Moerdijk en Gouda, in die laatste plaats
zelfs op zijn 72e nog. ‘Waarnemen is misschien wel het
leukste. Zo’n gemeente heeft je nodig, je wordt gevraagd.
En je bent voor niemand bedreigend, want je gaat toch
weer weg’.
56 zilver magazine