Heaven 150

teur en scenarist van onder andere de Netflix-serie Bevergem. “Ik kom
niet uit een bepaald muzisch gezin. Wel vonden mijn ouders het belangrijk
dat hun kinderen, we waren met vijven, naar de muziekschool
gingen. Mijn vader zong in het kerkkoor en hield van goede muziek,
maar veel verder ging het niet. Een openbaring was het toen ik in
aanraking kwam met de West-Vlaamse liedjes van Willem Vermandere.
De jaren die volgden zou je als een Vermandere-overdosis kunnen
beschouwen. Ik was erdoor bezeten. Een tweede grote ontdekking was
Flip Kowlier, die ik zag op het festival in Dranouter. De schellen vielen
me van de ogen. Dat iemand zulke gevoelige, serieuze en tegelijk ook
vaak humoristische liedjes in mijn eigen West-Vlaamse dialect kon maken
en daarmee die taal uit de verdomhoek van carnaval, kleinkunst of
volksmuziek haalde, raakte me diep. Een dijkbreuk, zogezegd.”
De muziek van Het Zesde Metaal kun je als gangbare popmuziek
betitelen. Liedjes met een kop en staart. Gemakkelijk in het gehoor
liggend en toch origineel. Vrij van maniërisme of clichés. Ploegsteert
van het gelijknamige album uit 2012 is een signature song van de
band, een evergreen die de vergelijking met Rowwen Hèze’s ballade
De Peel In Brand kan doorstaan. Ier Bie Oes, van datzelfde album, laat
een meer dramatische kant van de band horen. Naar De Wuppe van
het album CALAIS (2016) is ook gecoverd door de Brabantse evenknie
Gerard van Maasakkers en geldt als een vaste waarde in de setlist van
de band. Datzelfde geldt voor het titelnummer Calais, waarin ze even
opzwepend als ontroerend de wantoestanden in de vluchtelingenkampen
adresseren. Twee andere publieksfavorieten zijn Gie, Den Otto En Ik
van het album NIE VOE KINDERS (2014) en het stuwende De Onvolledigen
van SKEPSELS (2019). Op HET LANGSTE JAAR (2024) vormen Nog Maar
Begonnen en het smartelijke titelnummer met de zielsdoorsnijdende
zin Ben’ k u voor altijd kwijt? de strik om een album dat de band in
topvorm toont.
Eerbetoon
Met gevoel maar zonder sentimentaliteit voel je al luisterend dat hier
een band aan het werk is die alles op alles zet om de aangekondigde
dood van een bevriend en bevlogen bandlid te vangen in muziek die
de vergankelijkheid wil trotseren. HET LANGSTE JAAR is rouwplaat noch
zwanenzang. Het is een eerbetoon aan de verbindende kracht van
muziek. Evenzeer een monument voor een dode vriend als een ode
aan het leven.
“Dat we dit album nog met Tom hebben kunnen maken is het grootste
geschenk. Hij was nog maar 48 en stierf in de kracht van zijn leven.
Darmkanker. Voor de band was hij sturend als gitarist, toetsenist en
zanger. Hij was veelzijdig. Een musicus met hart en ziel. Dat hij dit
album heeft kunnen volbrengen maakt het voor ons van onschatbare
waarde.”
Antwerpenaar Tom Pintens was in de jaren negentig toetsenist van
A Beatband, Moondog Jr. en Zita Swoon. Ook had hij zijn eigen rockband:
Flowers for Breakfast. Pintens groeide gaandeweg uit tot een van
de meest aanwezige muzikanten en producers van de belpop en was
een mentor voor de inmiddels tot ster uitgegroeide Tamino. Buiten zijn
tien jaar als toetsenist bij Het Zesde Metaal werkte Pintens ook samen
met onder anderen Roosbeef, Dez Mona, Luc De Vos, Tom Van Dyck,
Think of One, Axelle Red, Laïs, Spinvis, SX, Kapitein Winokio.
Wannes Cappelle zegt blij te zijn dat de band na ‘meerdere offensieven’
in Nederland nu toch voet aan de grond krijgt. “We krijgen goede
recensies en de zalen zitten vol. We klagen niet. Deze nieuwe plaat
doet iets, dat merken we wel. Ondanks ons dialect zit het mee. We hebben
overigens al jaren trouwe fans in Nederland.
Heb je altijd in het West-Vlaams gezongen?
“Aanvankelijk schreef ik in het Engels. Maar dat voelde een beetje
gekunsteld. Dat is niet de taal waarin je droomt en waarin je het eerlijkst
bent. In het Engels lagen bij mij altijd de clichés op de loer. In mijn eigen
taal wist ik meteen welke woorden ik moest gebruiken. In het Engels is
het altijd een kwestie van stelen.”
Ben je in het dialect dan eerder een purist?
“Nee, ik geloof dat taal levend is. Die verandert voortdurend. Ik beschouw
taal als een vervoersmiddel. Neem een band als de Jeugd van Tegenwoordig.
Dat spreekt me qua taalgebruik erg aan. Hun taal is creatief en
ze buigen het naar de straattaal. Taal is dynamisch, altijd in beweging.
Dat neemt overigens niet weg dat ik mijn taal goed verzorg. Ik wil wel
dat mijn uitdrukkingen en woorden kloppen. Vaak vraag ik mijn vader
om raad. Iemand als Broeder (Tonnie) Dieleman uit Middelburg, met wie
ik vaak heb samengewerkt, is voor mij wel een geestverwant. Hij is ook
creatief in zijn eigen taal, het Zeeuws.”
Met regionale taal een universeel gevoel uitdrukken is toch wel heel
bijzonder. Hoe verklaar je het dat veel mensen je niet verstaan, maar
toch meegaan met de muziek?
“Muziek is en blijft natuurlijk een mysterie. Als de woorden goed in de
muziek vallen dan is de betekenis niet meer zo belangrijk. Betekenis
is secundair, het gaat om het gevoel dat je overbrengt. Van Bob Dylan
wordt algemeen gezegd dat hij de beste tekstschrijver is. Dat betwist ik
dan ook zeker niet. Maar versta ik alles wat hij zingt? Nee. Maar je voelt
wel meteen dat er iets achter zit. Voor Leonard Cohen geldt hetzelfde.
In de context van het liedje voel je waarover hij zingt. Gevoelens zijn
universeel.”
Hoeveel van jezelf durf je in een liedje weg te geven? Anders gezegd:
hoe abstract zijn de liedjes waarin je over jouw omgeving spreekt,
waarin het koersen – het wielrennen – aan bod komt en je ook over jezelf
zingt?
“Een liedje moet meer zijn dan enkel particulier. Abstractie in de vorm
van bijvoorbeeld metaforen zorgt ervoor dat het liedje op verschillende
manieren kan worden geïnterpreteerd. Die vrijheid heeft de luisteraar.
Paradoxaal genoeg is het echter ook heel vaak zo dat je in een liedje
vaak zeer particulier moet durven zijn om het juist weer universeel te
maken. De gebeurtenissen uit mijn leven zijn dan de gebeurtenissen uit
ieders leven. Zo wordt het herkenbaar. Eerlijkheid is belangrijk. Om tot
een goed liedje te komen moet ik in mezelf terugkeren. Diep in mezelf
kijken. Wat ik dan opdiep is in de regel iets wat iedereen uit zijn eigen
leven of uit de levens van anderen zal herkennen.”
Vind je een liedje of maak je het?
“Ik geloof nooit dat ik een liedje maak. Ik vind het. Het bestaat ergens
al. Het is de kunst het te vinden. De zoektocht is soms lastig, maar de
beloning beschouw ik als een klompje goud.”
Wanneer weet je of je zo’n klompje goud te pakken hebt, wanneer het
liedje goed is?
“Als het liedje af is speel ik het heel vaak. Al spelend luister ik het als
het ware af. Als het me niet verveelt is het een goed liedje. Goede liedjes
vervelen nooit, die wil je keer op keer spelen. Als het liedje mij gaat
vervelen en ik het zelf niet graag meer hoor, dan moet ik er anderen
ook niet mee lastigvallen.” ■
Het Zesde Metaal live: 13 juli op het Cactusfestival, Brugge; 25 juli op
Boomtown 2024, Gent; 2 augustus op Dranouter Festival, Dranouter;
3 augustus op M-idzomer, Leuven; 5 december in LantaarnVenster, Rotterdam;
6 december in Tolhuistuin, Amsterdam; 7 december in De Vegafabriek,
Meppel; 11 december in Doornroosje, Nijmegen; 12 december in Ancienne
Belgique, Brussel.
39 HEAVEN MEI/JUM 2024