Heaven 150

EEN NEDERLANDSE TROMPETTISTE DIE UITGROEIT TOT KONINGIN VAN DE SALSA. HET MAG EEN KLEIN WONDER
HETEN, MAAR HET LUKTE MAITE HONTELÉ. ZE DRONG DOOR TOT DE WERELDTOP VAN DIT TYPISCH ZUID-
AMERIKAANSE MANNENBASTION. MAAR LIEFST TIEN JAAR VERBLEEF ZE IN COLOMBIA, IN 2020 GAF ZE ER OP DE
TOPPEN VAN HAAR SUCCES INEENS DE BRUI AAN. TEKST LUDO DIELS FOTO HUGO THOMASSEN
Vermoeid keerde Maite Hontelé (44) naar Nederland terug.
Ze hing haar trompet aan de wilgen en zocht naar het kleine
huiselijke geluk met een hoofdrol voor liefde, mentale rust en
plezier. En nu, een paar jaar later, pakt ze de muziek toch weer
op. Gelouterd door de lange rustpauze. We mogen gerust spreken van
een wederopstanding. “Ik voel dat ik weer iets heb te ontdekken. Maar ik
doe het nu anders. Ik geef deze ontdekking meer tijd en ruimte. Plezier
staat voorop.”
Een gesprek met haar zou gemakkelijk kunnen blijven hangen in de
gloriedagen van haar Zuid-Amerikaanse carrière, maar ze is er de
persoon niet naar om te zwelgen in het verleden. “Ik kijk met een goed
gevoel terug op de jaren dat ik in Colombia woonde en werkte. Ik kan dat
inmiddels doen met meer mildheid.”
Wie de documentaire Ademtocht – De vele gevechten van Maite Hontelé
van Marlou van den Berge heeft gezien, weet hoe zwaar het leven in de
schijnwerpers op haar drukte en haar deed afstevenen op een burn-out.
“Om los te komen van de druk moest ik diep gaan en de muziek loslaten.
Dat viel niet mee. Ik had tijd nodig om tot mezelf te komen.”
Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het muzikale bloed kruipt
immers waar het niet gaan kan, zo blijkt. Want Maite Hontelé is terug.
“Terugkomen naar de muziek was een proces. Ik moest een lange weg
afleggen. Inmiddels ben ik tot het inzicht gekomen dat ik ook bestaansrecht
heb zonder trompet of bugel, dat ik geluk kan ervaren zonder te
moeten spelen. Het is geen eerste levensbehoefte meer. Vroeger zag ik
dat anders. Door schade en schande ben ik rijper geworden. Er is zoveel
meer. Zoals mijn vrouw en mijn twee kinderen. Muziek blijft belangrijk
voor me, maar dan vooral als bron van plezier. Ik ben in Colombia
gestopt omdat ik er geen plezier meer aan beleefde. Succes had ik in
overvloed, maar wat is dat waard als je niet gelukkig bent?”
Reis
Haar hernieuwde muzikale vuur werd aangewakkerd toen ze naar de
Muziekcentrale van instrumentenmaker Adams in Ittervoort afreisde
voor een kleine reparatie aan het ventiel van haar bugel. Ze speelde op
die bugel enkel nog kinderliedjes. Ambities op muzikaal gebied koesterde
ze niet meer. “Miel Adams suggereerde glimlachend of het niet eens
tijd werd voor een nieuwe bugel. Ik moest lachen toen hij dat opperde.
Maar toen ik het instrument eenmaal in mijn handen had gebeurde er
iets. Alsof die bugel tot mij sprak. Ik voelde dat ik op dat instrument – de
F1 – iets moest ontdekken, dat ik iets te zeggen had. De zin om te spelen
kwam terug. Een heel bijzonder gevoel.”
Haar muzikale reis begon toen ze op haar negende trompet ging spelen.
“Mijn ouders waren verhuisd van Utrecht naar Haaften, een dorp aan de
Waal. Daar sloot je je aan bij de fanfare als je muziek wilde maken. Toen
ik me aanmeldde hadden ze alleen bugels in de aanbieding, voor andere
instrumenten bestond geen vacature.” Achteraf bleek dat een gelukkig
toeval, al doet haar Spaans klinkende voornaam haast vermoeden
dat haar lot was uitgestippeld van hogerhand. “Soms denk ik dat ook
weleens”, bekent ze.
De naam Maite was eind jaren zeventig in Nederland populair door films
van de Spaanse cineast Carlos Saura. Haar ouders hadden een zwak
voor Spanje en latin. Als dartele trompettiste sprak de swingende salsa
haar meer aan dan de blaasmuziek. “Op mijn veertiende ging ik iedere
donderdag naar de muziekschool in Utrecht, waar een salsagroep actief
was. Het was een hele onderneming, want ik moest met de bus van
Gorkum, waar ik op de middelbare school zat, naar Utrecht en daarna
weer door naar Haaften.”
Daarna volgde een gedegen studie aan het Rotterdams conservatorium.
“Die opleiding ben ik veel dank verschuldigd. Ze deden eigenlijk geen
latin voor trompet, wel voor piano en percussie. Ze hebben het voor mij
mogelijk gemaakt door me te laten studeren bij een externe docent.” Zo
werd ze een veelgevraagd trompettiste en the rest is history.
Bevrijdend
Na haar succesvolle Colombiaanse avontuur keerde ze terug naar
Nederland en naar een nieuwe baan als programmeur bij het Music
Meeting festival in Nijmegen. “Daar ben ik inmiddels mee gestopt. Ik
miste toch de interactie met het publiek. Ik blijk meer een podiumbeest
dan een organisator achter een bureau. Sinds ik door die Adams-bugel
weer ben begonnen met spelen, komen er ook interessante aanbiedingen
mijn kant op. Zo ben ik regelmatig als presentator te gast bij
Podium Klassiek op de NPO, waar ik onder andere uitleg geef over Zuid-
Amerikaanse muziek en de muziekcultuur met een hoofdrol voor klank,
levensstijl en levenslust.” Die kennis kan ze nu ook kwijt bij het NJJO
(Nationaal Jeugd Jazz Orkest) waar ze dit jaar de bandleider is.
Daarnaast vormt ze met de Cubaanse pianist Ramón Valle een duo. “We
spelen Cubaanse jazz, maar ook klassieke stukken van Bach en Kaapverdische
muziek. We werken samen op basis van wederzijds vertrouwen.
Het voelt heel goed. Onze optredens vallen goed in de smaak. Ons
spelplezier met soms vrije improvisaties is erg groot. Het voelt als een
avontuur.”
Op de vraag of ze niet bang is dat haar agenda weer overvol raakt en
ze te veel hooi op haar muzikale vork neemt, antwoord ze gedecideerd:
“Ik kijk daar wel voor uit. Enthousiasme leidt soms tot een volle agenda,
ik weet daar alles van. Maar het grondgevoel is nu toch echt anders. Ik
voel me bevrijd van het vaste keurslijf van de salsa. Je hebt in die muziek
wel vrijheden, maar die bevinden zich in een bepaald stramien. Van
salsa houd ik met mijn hele hart, dat zal altijd zo blijven, maar ik wil er
niet meer door opgeslokt worden. Bovendien heb ik twee kinderen, die
verdienen ook mijn aandacht. Ik ga nu effectiever met mijn tijd om.”
“Ook ben ik nu minder perfectionistisch. Ik sta mezelf toe om plezier
te hebben. Sterker nog: ik doe het juist om plezier te hebben. Ik laat
de controle los en ervaar meer flow. Aanvankelijk had ik angst om die
controle los te laten. Maar ik heb het beest in de bek gekeken en ik zit
daardoor minder opgesloten in mijn hoofd en ervaar de lijfelijkheid van
de muziek veel meer. Ik speel op dit moment vanuit mijn lijf en laat de
energie vrijkomen. Dat voelt als een heerlijke speeltuin en dat moet ook
zo blijven.”
“Ik wil mensen raken, dat is volgens mij de essentie van muziek. Als ik
plezier beleef slaat dat over op het publiek. In mijn muzikale keuzes ga
ik niet meer zozeer uit van stijl als wel van melodie. Zo kan ik me samen
met Ramón ook aan allerlei soorten muziek wagen, zelfs de blues. Dat
zoeken naar die aansprekende melodieën ervaar ik als bevrijdend.” ■
Maite Hontelé live met het Nationaal Jeugd Jazz Orkest: 13 juli op North Sea
Jazz, Rotterdam; 16 augustus op World Jazz Festival, Amersfoort.
41 HEAVEN MEI/JUN 2024