You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
56<br />
bir kuruma dönüşmesi hedefleniyor. Zira,<br />
Kültür ve Turizm Bakanlığı, 5846 sayılı<br />
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda (FSEK)<br />
yapılması önerilen değişiklikleri içeren<br />
taslağında, “Meslek Birlikleri” yerine “Telif<br />
Birlikleri” ifadesini kullanmayı öneriyor. 4<br />
Başka bir deyişle, Bakanlık, telif gelirlerinin<br />
toplanması ve dağıtılması üzerinden<br />
sektörü yeniden yapılandırmaya çalışıyor.<br />
İlk bakışta manevi hakların korunması açısından<br />
anlaşılır görünse de, bu uygulama<br />
başka sonuçlara gebe.<br />
Güç Birliği’nin ilk icraatı, Sanatsal<br />
Etkinlikler Komisyonu’na (SEK) işlerlik<br />
kazandırmak oldu. SEK, aslında 5224 sayılı<br />
kanuna bağlı olarak 2005’te düzenlenen<br />
25731 sayılı yönetmeliğin 15. maddesinde<br />
de yer alıyor. 5 Buna göre, ülkede yapılan<br />
tüm sanatsal etkinliklerin, Bakanlıktan<br />
destek alabilmek için, bu komisyondan<br />
geçmesi gerekiyor. Bu komisyon; görevi,<br />
zamanla belli bir ödeme karşılığında bir<br />
“olur belgesi” vermekten ibaret olan bir<br />
uygulayıcıya dönüşmüş, şimdiye kadar<br />
üzerinde durulmamış ve takibi yapılmamış<br />
bir yapı. 2010’da SEK’in yönetiminin<br />
Güç Birliği’ne geçmesinden sonra da hâlâ<br />
tam olarak etkin bir kurum olduğu söylenemez.<br />
Burada önemli olan ayrıntı ise şu:<br />
Komisyonun <strong>web</strong> sitesinde SEK Hakkında<br />
6 bölümünde 2005 senesinde çıkarılan<br />
Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve<br />
Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar<br />
Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesi’ne 7<br />
atıfta bulunularak, sanatsal etkinlikler<br />
kapsamında gösterilecek filmler için, “ülke<br />
içinde üretilen filmler de kayıt ve tescil<br />
edilmiş olmak kaydıyla bu etkinliklere<br />
katılabilir” deniyor. Bu yönetmelik, tüm<br />
ticari dolaşım ve gösterimler için eser<br />
işletme belgesi alınması gereğini vurguluyor.<br />
Böylece Bakanlık, destek verdiği<br />
festivalleri SEK’e yönlendirerek, bizzat<br />
meslek örgütleri eliyle, eser sahiplerinin<br />
manevi haklarının ihlâl edilmemesi ve<br />
hak sahipliğinin düzenlenmesi amacıyla<br />
filmlerin kayıt ve tescil belgesi almasının<br />
yaygınlaşmasını sağlamaya çalışıyor.<br />
Bakanlık, sanatsal etkinliklerde<br />
gösterilecek filmlerin eser işletme belgesi<br />
olması gereğini, destek sözleşmelerine<br />
2011’den itibaren bir madde olarak da<br />
koydu. Kontrol mekanizmasının üzerinde<br />
yükseldiği temel, aslında filmlerin ve festivallerin<br />
devlete olan bu maddi bağımlılıkları.<br />
Dayanağı ise yukarıda belirttiğimiz,<br />
SEK’ten çok önce yazılmış ve SEK’in de<br />
atıfta bulunduğu yasa ve yönetmelikler.<br />
Yönetmelikte, ticari dolaşım ve gösterim<br />
için birbirinden ayrı hükümler yer almadığı<br />
için, ticari olmayan gösterimler için de<br />
eser işletme belgesi alma, dolayısıyla kayıt<br />
ve tescil yaptırma zorunluluğu olduğu<br />
söylenebilir. Siyah Bant’ın yaptığı bir<br />
görüşmede, Sinema Genel Müdürü Cem<br />
Erkul, yönetmelik kapsamında, filmlerin,<br />
ticari dolaşıma çıksın ya da çıkmasın, festivaller<br />
dâhil tüm gösterimleri için kayıt<br />
ve tescil ettirilmeleri gerektiğinin altını<br />
çiziyor. Yıllardır festivallerin bunu uygulamadıklarından<br />
yakınarak, 2011 Aralık<br />
ayından itibaren artık bütün festivallerde<br />
bu uygulamanın yerine getirileceğini<br />
söylüyor. 8<br />
Biz sinemacılar açısından bu belgede<br />
ısrar edilmesi, fiilî bir sansür uygulamasına<br />
ve dayatmaya dönüşebiliyor. 2006<br />
yılında çıkarılan Fikir ve Sanat Eserleri<br />
Kayıt Tescili Hakkındaki Yönetmenliğin 2.<br />
Bölümü 5. madde C bendinde, 9 “kayıt ve<br />
tescile ilişkin gereken belgeler” bölümünde<br />
belirtildiği üzere, kayıt ve tescil ettirilecek<br />
filmlerden, Eser İşletme Belgesi almak<br />
için “değerlendirme ve sınıflandırmanın<br />
sonucunu gösterir belge” isteniyor. Değerlendirme<br />
ve Sınıflandırma Kurulu, bugün<br />
sansürün örtülü bir şekilde uygulandığı<br />
kurul. Kurul üyeleri, filmlerin hangi yaş<br />
gruplarında ve hangi saat aralıklarında<br />
gösterilmesinin uygun olduğuna ve ticari<br />
gösterime sokulup sokulmayacağına karar
Change language