Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
veriyor. Yüksek yaş sınırı getirerek aslında<br />
gizli bir sansür yaparken; filmin, ticari<br />
dolaşıma ve gösterime sokulmasını uygun<br />
bulmayarak açık sansür de uygulayabiliyor.<br />
Filmler öncelikle alt kurullarda değerlendiriliyor<br />
ve kurul üyelerinin anlaşmazlığı<br />
ya da filmin yapımcısı ya da dağıtımcısının<br />
itirazı üzerine Üst Kurul toplantıya<br />
çağrılıyor. Alt kurullar, bir Bakanlık temsilcisi<br />
ile, biri psikolog diğeri sinemacı,<br />
iki meslek örgütü temsilcisi olmak üzere,<br />
toplam üç kişiden oluşuyor. Üst kurul yine<br />
meslek örgütlerinden ve bakanlık temsilcisi<br />
kişilerden oluyor. FSEK’teki 4. madde,<br />
Yeni Kanun taslağında korunmuş. 10 Fakat<br />
tek bir farkla: Bu defa meslek birliklerinin<br />
temsili, üç üye yerine iki üyeye düşmüş,<br />
buna karşılık Aile ve Sosyal Politikalar<br />
Bakanlığı’ndan bir temsilci de Üst Kurul’a<br />
eklenmiş. 4. madde’nin “Değerlendirme<br />
ve Sınıflandırma Kurulları ve Üst Kurulu”<br />
başlığında şöyle deniyor: “Üst kurul en<br />
az altı üyenin katılımıyla toplanır ve en<br />
az beş üyenin aynı yöndeki oyuyla karar<br />
alınır”. Sadece Bakanlıkların temsili dört<br />
iken beş oyla karar alınabiliyor olması ve<br />
kalan üyelerin Bakanlıkça seçilmesi, yeni<br />
dönemde de -eğer bu taslak olduğu gibi<br />
kabul edilirse- bu kurulun bir sansür kurulu<br />
gibi çalışmaya devam edeceği tezini<br />
güçlendiriyor.<br />
Bu noktada, Alt Kurul toplantılarına<br />
Belgesel Sinemacılar Birliği temsilcisi<br />
olarak katılmış biri olarak söyleyebilirim<br />
ki sorun sadece kanunun kendisinden de<br />
kaynaklanmıyor. Kanunun oldukça muğlak<br />
maddeler içermesinden dolayı, uygulanması<br />
ve yorumlanması kurul üyelerinin<br />
öznel değerlendirmelerine bağlı olduğundan,<br />
tartışmalar filmlerin yasaklanmasına<br />
kadar varabiliyor. Kurulda yer alan psikoloğun<br />
sanat alanındaki özgürlüğü kısıtlayıcı<br />
tutumu, bazen Bakanlık temsilcisinden<br />
de katı olabiliyor. Örneğin “bir erkeğin<br />
bir başka erkeğin kulağını, aralarındaki<br />
57<br />
eşcinsel ilişkiyi sezdirecek şekilde biraz<br />
fazlaca öpmesi” çocukların ruh sağlığına<br />
zarar verebilir sonucuna varabiliyor. 11<br />
Meslek örgütlerinden gelenlerin dünya<br />
görüşleri ve ahlâk anlayışları ile şekillenen<br />
ve devletin yönlendirmelerinin de olduğu<br />
bir keyfî alan, özetle.<br />
Meslekten kişilerin yasaklamaya dönük<br />
yaklaşımı, içselleştirilmiş bir sansürcü<br />
tutumun da sonucu. Bu uygulamalarda<br />
devletin sığındığı en kuvvetli argümansa,<br />
tüm bu kurul üyelerinin meslek örgütlerinden<br />
kişilerden oluştuğu gerçeği.<br />
Bu sahiden de en can alıcı nokta. Fakat<br />
oto-sansür mekanizmasının işleyişine dair<br />
akıl yürütürken, devletin son zamanlarda<br />
sanatçılar üzerinde artan baskı ve tehdidini<br />
de göz ardı etmemeli. Mesut Cem Erkul,<br />
Ocak ayının başında verdiği ilk demeçte,<br />
destekleme konusunda yeni bir mekanizma<br />
oluşturularak, Bakanlık tarafından<br />
gişe yapan, genel izleyiciye hitap eden,<br />
yani tüm aile bireylerinin birlikte izleyebileceği<br />
film projelerinin teşvik edileceğini<br />
belirtti. 12 Erkul’un bu açıklamasıyla, yüklü<br />
miktarda desteğin ne tür projelere aktarılacağı<br />
konusunda kurul üyelerinin kanaatini<br />
şekillendirmek, yaş sınırı kriterlerine<br />
müdahale etmek ve hatta proje başvurusu<br />
yapacakları yönlendirmek istediği anlaşılıyor.<br />
“Seyirci üzerinden destek verilebilir”<br />
denilerek Değerlendirme ve Sınıflandırma<br />
Kuruluna göre genel izleyiciye hitap eden<br />
filmlere verilecek desteğin yüksek tutulması<br />
şeklinde özetlenebilecek bu yönelim,<br />
“Türk aile yapısına ve ahlâk anlayışına<br />
uygun” ve genel -çoğunluk- izleyicinin<br />
zevkine hitap eden eserlere verilecek<br />
desteğin çok yüksek tutulmasıyla, bunun<br />
dışında kalan filmlerin neredeyse destek<br />
alabilme ve yaygın gösterim umudunu yok<br />
ediyor. Değerlendirme ve Sınıflandırma<br />
Üst Kurulu’na Aile ve Sosyal Politikalar<br />
Bakanlığı’ndan bir temsilcinin eklenmiş<br />
olması bu yaklaşımın sonucu şüphesiz.<br />
Sinema sektöründeki yapım ve dağıtım
Change language