You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
“İnsanlık<br />
Anıtı”ndan<br />
“ucube”ye<br />
Pelin Başaran<br />
Başbakan’ın, küçük veya büyük hesaplar yaparak, yapımına<br />
başlanmış bir heykeli yıkacaklarını kentte yaptığı mitingde<br />
ilan etmesinden birkaç ay sonra heykelin yıkılmasını –<br />
yapılma sürecine, içeriğine ve estetiğine dair eleştirilere<br />
rağmen –sanatta ifade özgürlüğü ve sansür tartışmalarında<br />
nerede konumlandıracağız?<br />
Kars’ta, 2006 yılında, tüm soykırım<br />
anıtlarına karşı insanlığı ve barışı temsil<br />
etmesi amacıyla heykeltraş Mehmet Aksoy<br />
tarafından yapılmaya başlanan, bir süre<br />
sonra yapımı durdurulan ve geçtiğimiz yıl<br />
yıkılan İnsanlık Anıtı hafızalarımıza artık<br />
“Ucube Heykel” olarak kazındı. Başbakan<br />
Recep Tayyip Erdoğan, Kars ziyareti<br />
sırasında, yapımı durdurulduğundan beri<br />
dava konusu olan anıtı “Ucube” olarak<br />
nitelendirmiş, Hasan Harakani türbesine<br />
yakınlığı gerekçesiyle yıkılması gerektiğini<br />
söylemişti. Birkaç ay sonra, 26 Nisan 2011<br />
tarihinde heykelin yıkımına başlanmış ve<br />
genel seçimlerden önce Haziran ayında<br />
heykel tamamen yıkılmıştı.<br />
Türkiye’de heykellerin kaldırılması<br />
genelde devletin muhafazakâr kesiminin<br />
Osmanlı’dan miras heykel sanatına<br />
tahammülsüzlüğü ile ilişkilendirilir ve<br />
geri kalmış, tutucu ve bağnaz toplumlara<br />
has modernleşme karşıtı bir pratik olarak<br />
yorumlanır. Oysa Türkiye’de kaldırılan<br />
heykellere ve kaldırıldıkları dönemlere<br />
bakıldığında, bu okumanın yetersiz<br />
olmasından ziyade, heykel tartışmalarının<br />
gelenek-modernite ekseninde yürütülmesi,<br />
Meltem Ahıska’nın “garbiyatçılık”<br />
İnsanlık Anıtı yıkılırken, 2011<br />
81<br />
olarak tanımladığı söylem ile örtüşüyor.<br />
Ahıska’ya göre garbiyatçılık söylemi,<br />
politik meseleleri bağlamından bağımsızlaştırarak<br />
ve toplumsal dönüşümleri eksik<br />
yaşayan bir modernleşme süreci olarak
Change language