TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI 2. Çevre Mühendisliği ...

114 Çalıştay Kitabı
tedir (Sharpe, 2006; Glenn 2006; Dionysiou 2004). Atom boyutunda gereç
ve sistemlerin oluşturulması olarak tanımlanabilecek nanoteknolojinin
çevresel boyuttaki önemi iki ana tema üzerinde düşünülebilir:
(1) Çevre kirliliği problemlerinin çözümünde kullanılacak araştırma
teknolojilerinin geliştirilmesi: Bu başlık altında örnek olarak, su arıtımında
membran teknolojisi (Leiknes, 2006, Logan ve Rittman 1998;
Ujang ve diğerleri, 2004), TiO 2
nanopartiküllerininin su içinde kirleticilerle
etkileşiminin araştırılması, klorlu hidrokarbonların indirgenmesi,
biyolojik arıtımın performansının arttırılması, nano tüpler ile dioksinlerin
sorplanması sayılabilir. Bunların yanında izleme ve ölçme amacıyla
sudaki nano parçacıkları tespit edebilecek sensörlerin geliştirilmesi de
söz konusudur (Sharpe, 2006; Glenn 2006; Dionysiou 2004).
(2) Nano ölçekli materyallerin çevre ve insan sağlığı için risklerinin
araştırılması: Nanopartiküller, soluma, beslenme ve deriden temas yoluyla
insan vücuduna girebilirler. Eldeki kanıtlar aynı ağırlık için bir
kimyasalın nano boyutta olan parçacıklarının daha büyük boyuttaki
parçacıklara göre çok daha toksik olabileceğini göstermektedir (Sharpe,
2006). Nano parçacıkların su, toprak, besin zinciri üzerindeki etkileri
ve akıbetleri henüz bilinmemektedir. Kirlilik önleme prensibi ile
bu maddelerin yüksek miktar ve çeşitte kullanılmadan önce çevresel
ve sağlık riski konularının ele alınması, toksikolojik ve diğer ilgili çalışmaların
yürütülmesi gerekmektedir (Sharpe, 2006; Dionysiou 2004).
Bu amaçla, ABD Çevre Koruma Ajansı (US EPA) 2005-2008 yıllarında
nanoteknoloji ile ilgili araştırmaların desteklenmesi için 3.7 milyar dolar
bütçe ayırmıştır. Ayrıca FP7 kapsamında nanoteknoloji araştırmaları
için ayrı bir program oluşturulmuştur.
Çok çeşitli çevre problemlerine çözüm üretme sürecinin başlangıç noktası,
bilim ve teknolojinin sağladığı yeni araçlar ve çevre kalitesini etkileyen temel
süreçler hakkında daha iyi ve kapsamlı bilgi edinmektir (Logan ve diğerleri,
1998). Her ne kadar münferit bilimsel araştırmalar yoluyla önemli
bazı noktalar açığa çıkarılabilse de, sistemleri daha geniş ve entegre bakış
açısı ile ele almak gerekmektedir (Logan ve diğerleri, 1998; Pohl, 2005).
Çevre mühendisliği, moleküler ölçekten başlayarak tüm ekosistemi içine