TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI 2. Çevre Mühendisliği ...

116 Çalıştay Kitabı
diğer dallardan uzmanlar ile birlikte çalışmaları, bu sistemlerdeki kimyasal,
fiziksel ve biyolojik ilişkilerin çok daha iyi anlaşılmasına olanak sağlayacaktır.
Buna bağlı olarak, bu kaynakların kısıtlı soğurma kapasitelerinin
daha doğru değerlendirilmesi yapılabilecektir (Logan ve diğerleri, 1998).
Halihazırdaki empirik yaklaşımlar sistemlerin karmaşık ve değişken doğasını
gerçek anlamda anlamaya yardımcı olmamaktadır. Bu eksikliğin
önemli bir sonucu olarak da risk değerlendirmesi ve maruziyete bağlı
metotlar kirlilik yönetimi senaryolarına entegre edilememektedir (Logan
ve diğerleri, 1998). Belirli bir sistem için geçerli mekanizmalar bilindiği
takdirde, bertaraf teknolojileri geliştirilebileceği gibi, halihazırda kullanılan
teknolojilerin (kirlenmiş sahaların iyileştirmesi, sıvı veya katı atıkların
toprağa uygulanması, vs) optimum uygulaması da sağlanabilecektir. Logan
ve Rittman (1998), gerek DNA bazlı yeni moleküler biyolojik araçların,
gerekse de yeni moleküler kimya araçlarının (spektroskopik teknikler,
Synchrotron radyasyon kaynakları, vs) kullanımı ile çok küçük ölçekte
ve düşük hedef derişimlerde çalışmalar gerçekleştirilebileceğine işaret
etmektedirler. Mikrobiyal ekoloji alanında yapılacak önemli çalışmalar
mevcuttur. Özellikle çevre mühendislerinin bu alana sürekli stres altındaki
ekosistemler ile uğraşıyor olmaları nedeniyle özgün bir bakış açısı
getirme imkanı vardır. Örneğin, stres altındaki ekosistemlerde yaşayan
mikroorganizmaların işleyişi tanımlanabilir. Bu sayede, doğal sistemler
manipüle edilerek seçici ortamlar yaratılıp kirleticilerin doğal arıtımı sağlanabilir
(örneğin daha etkin biyoiyileştirme) veya arıtma sistemlerinin
performansı arttırılabilir. Bu çalışmalar sayesinde empirik yaklaşımlar
gerçek mekanizmalar ile aydınlatılabilir (Timmis, 1999).
Zor ve karmaşık olan global ölçekli çevre problemlerini (ör. iklim değişikliği)
izleyebilmek için, yukarıda değinilen küçük ölçekli çalışmalardan
farklı yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır (Pohl 2005; Logan ve Rittman
1998). Enformasyon teknolojileri, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Karar Destek
Sistemleri, yeni-nesil uzaktan algılama teknikleri şimdiden çevre mühendisliğinde
kullanılan araçlar haline gelmeye başlamıştır (Gujer, 2000; Logan
ve diğerleri,1998). Önümüzdeki yıllarda sucul ve büyük ölçekli ekosistemlerin
izlenmesinde çevre gözlem ağlarının kurulması planlanmaktadır.
Bu ağlar, sensörlerin geliştirilmesi için yapılacak çalışmalara, enfor-