TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI 2. Çevre Mühendisliği ...

Çalıştay Kitabı
117
masyon teknolojilerinin kullanılmasına ve geliştirilmesine yönelik araştırmalara
daha da önem verilmesine neden olacaktır. Bu ağlar, özellikle
büyük ölçekli su ve buna bağlı biyokimyasal döngülerin incelenmesinde,
çevre ve kaynak yönetiminde daha etkin geniş ölçekli ve esnek yöntemlerin
geliştirilmesine olanak verecektir. Bu tür çalışmalara bir örnek olarak
NSF tarafından desteklenen büyük ölçekli veri toplama, analiz etme ve
karar verme sitemi NSF-CLEANER projesi verilebilir (Brezonik, 2005).
Büyük ölçekte ele alınması gereken önemli konulardan biri de atmosferik
sistemlerdir. Örneğin, gaz ve partikül kirleticilerden oluşan karmaşık
kentsel atmosfer sistemlerinin mekanizmalarının incelenmesi, insan
ve canlı sağlığına olumsuz etkilerinin daha iyi anlaşılması ve önlenmesi
açısından önemlidir. Sera gazlarının kaynakları, kayıpları ve atmosferik
derişimleri gelecekte araştırılması gereken konular olarak önerilmekte,
bunun yanında kara ve su ile etkileşimlerin de önemine değinilmektedir
(Logan ve diğerleri,1998).
Modelleme ve sistem analizi çevre mühendisleri için giderek önemli hale
gelmektedir (Gujer, 2004; Morgenroth ve diğerleri, 2004; Wieland ve diğerleri,
2002). Modeller, saha çalışmaları ve gelişen ölçüm tekniklerinden
elde edilen verilerin kullanılmasıyla, gelecekte de kirleticilerin doğadaki
akıbetinin tahmin edilmesinde önemli bir araç olarak kullanılmaya, ve
hatta doğadaki mekanizmaların anlaşılmasında yardımcı olmaya devam
edecektir (Logan ve diğerleri, 1998). Ancak, moleküler düzeydeki mekanizmaların
büyük ölçekteki proseslere etkilerini inceleyebilmek için yeni
modellere ihtiyaç söz konusu olabilir (Sulzberger, 2006). Örneğin, moleküler
ölçekte çalışılan karbon döngüsünün iklim değişikliği üzerindeki
etkilerini modelleme yolu ile tahmin edebilmek için moleküllerden tüm
ekosisteme yayılan ölçeklerde çalışmak gerekliliğinden bahsedilmektedir
(Sulzberger, 2006). Karmaşık biyojeokimyasal sistemlerin anlaşılmasında
holistik yaklaşımlara gelecekte daha da önem verilmesi ile çeşitli sistem
bileşenlerinin etkileşimleri incelenebilecektir (Logan ve diğerleri, 1998).
Bununla birlikte, çeşitli organizmaların tepkime ve taşınım mekanizmalarına
etkileriyle sistem dinamiklerinin matematiksel olarak ifade edilmesinde
de yine modellere ihtiyaç duyulacağı vurgulanmaktadır.