TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI 2. Çevre Mühendisliği ...

120 Çalıştay Kitabı
gili bertaraf teknolojilerinin geliştirilmesi verilebilir (Logan ve diğerleri,
1998). Süreç teknolojilerinde öncü konular olarak reaktif ayırım sistemleri
ile odaklı kirletici giderimi, yeraltı sistemlerinin mühendisliği, yeni
membran teknolojileri, arıtma teknolojilerinin güvenilirliğinin (ör. bilgisayar
bazlı süreç kontrol teknolojileri) ve sürdürülebilirliğinin tutarlılıkla
sağlanması ve gelişmekte olan ülkeler için süreç teknolojileri sıralanmıştır
(Logan ve diğerleri, 1998).
Literatürde çevre mühendislerinin teknoloji geliştirmedeki rolüne yönelik
olarak farklı görüşler bulunmaktadır. Theis (1994) çevre mühendislerinin,
etki değerlendirmesi veya iyileştirme çalışmalarından, süreç modifikasyonu
ve kaynak kullanımının azaltılmasıyla atık azaltmaya doğru uzanan
çevresel kontrol mekanizmalarının değişimi süreçlerinin tartışmasız bir
parçası olduğunu belirtmektedir. Ancak bunun yanında, temiz üretimde
esas sorumluluğun ilgili sistemin yöneticilerinde veya süreç mühendislerinde
olacağını ifade etmektedir. Dolayısıyla makina, kimya, elektrik mühendislerinin,
şirket yöneticileri de dahil olmak üzere, çevresel kavramları
kendi disiplinlerine entegre etmelerinin zorunlu olduğu tartışılmaktadır
(Theis, 1994; Brennecke ve Stadtherr, 2000). Bu gelişmelere bağlı olarak
Arnold (2000), çevre mühendislerinin gelecekteki araştırma yönelimlerini
doğru belirlemelerinin kritik olduğunu öne sürmektedir. Aksi takdirde
çevre mühendislerinin kendilerini çevre araştırmaları arenasında giderek
daha az söz sahibi olarak bulabileceklerini belirtmiştir.
Artan enerji ihtiyacı göz önüne alındığında, fosil yakıtlar gibi yenilenemeyen
yakıtlardan enerji elde edilmesi, hem ekonomik açıdan hem de çevre
açısından sürdürülebilir olmaktan uzaklaşmaktadır. Yeni ve yenilenebilir
enerji kaynakları kullanan teknolojilerin geliştirilmesi çalışmaları sürmektedir
(Goldemberg, 2005; Demirbas, 2007; Liu and Cheng, 2005). Ancak,
genel olarak bakıldığında 2001 yılında yenilenebilir enerji (hidroelektrik
dahil olmak üzere) tüketimi toplam enerji tüketiminin sadece %4.4’ünü
oluşturmuştur (Goldemberg, 2005). Dolayısıyla, fosil enerji kaynaklarının
bir süre daha kullanılmaya ve çevre sorunları yaratmaya devam edeceği
savunulmaktadır. Bu da özellikle bu sistemlerin enerji çevrim performanslarının
arttırılması ve fosil kaynaklı yakıtlardan oluşan kirliliğin ber-