Prof. Dr. Osman Öztürk'ün - İslami Edebiyat

ğiyle bilebilir. Varlığı vâcip olan Hakk’ınsa ne
zıddı vardır ne eşidi, örneği. Bu bakımdan istidâl
yolu, akılla gidilen felsefi yol, insanı gerçeğe götürmez.
Ve onun yolunda gidenler, Kur’ân-ı Kerim’i,
zamanlarının geçer bilgisi olan Yunan felsefesiyle,
onların yaratılışa, astronomiye âit bilgileriyle
tefsire daha doğrusu Kurân’ı, zamanlarındaki
bilgiye tatbika uğraşmışlardır. Oysa ogün, akılları
tatmin eden tefsir ve te’vil yolları, bugünün ilmi
inkişaflariyle iflas etmiştir. Bugün de aynı yolda
yürümek isteyenler var. Fakat bu yol, tehlikeli
bir yoldur; hizmet adına ihânettir.
Hıristiyanlık teşbih, Mûsevilik tenzih esâsına
dayanır. Müslümanlık, teşbihile tenzih arasında
“Tevhid” dinidir. Allah, zâtıyle her şeyden
münezzehtir, fakat her şeyde kudreti, yaratışı,
tedbir ve tasarrufu görünmektedir, her şey,
O’nun varlığına, birliğine delildir.
“Varlık Birliği”ni, kâinât Allah’tır tarzında
anlayanların inancı, gerçek sûfilerce bâtıldır.
Çünkü ne Allah kâinât olur, ne de kâinât Allah’tır.
Kâniât, Allah’tır inancı “Vahdet-i
Vücûd” değil, “Vahdet-i Mevcûd” dur. Vahdet-i
Vücûdda kâinât, Allah’la kaimdir; hattâ Allah’a
nispeten kâinât yoktur. Güneşin ziyâsı güneşle
kaimdir; güneş olmasa ziyâsı olmaz; fakat güneşin
ziyâsı güneş değildir. kâinât da Allah’ın eserlerinin,
hükümlerinin, sıfatlarının mazharıdır
ama zâtı, her şeyden müzzehtir; hiçbir şey O
değildir.
Bazı Benzer Kavramları:
Tenasüh: “Ölümle ruhun ceset değiştirip
tekâmül etmesi” ne inanmaktır.
Temasüh: “Geriye doğru düşerek gitme;
hayvana.”
Terasuh: “Nebata dönüşme.”
Tefasüh: “Cansızlara düşme.”
Hepsi de batıldır.
2.Soruya cevabı:
“Yolumuzda şart olan hangi düşüncedir?
Neden düşünce bazen ibadettir, bazen günah”?
Tanrı sıfatlarını, Tanrı nimetlerini düşünmek
yol şartıdır. Fakat Tanrı’nın zatını düşünmek,
günahın da kendisidir.
Tanırı’nın zatını düşünmek boştur, saçmadır.
Eldekini elde etmeye çalışmak bil ki, olmayacak
bir şeydir!
Âlemdeki şeyler, Tanrı’nın zatından nurlanan,
zatına delâlet eden şeylerdir. Fakat zatı,
onlarla nurlanmaz ki!
Bütün âlem, onun varlığından meydana
gelmişken, varlığı, nasıl olur da âlemden görünür?(2)
Tanrı zatının nuru, görünen şeylere sığmaz;
onun ululuk nurları her şeyi kahreder.
Aklı bırak da Hak’la bulunmaya bak… yarasanın
gözünde güneşi görmeye kudret yok.
Tanrı nurunun kılavuz olduğu yerde Cebrail’in
sözü mü olur?
Melek de Tanrı tapısına yakındır, o yakınlığa
erişmiştir ama “Öyle bir zamanım olur ki Tanrı’yla
beraber olurum” makamına giremez ki.
Tanrı nuru, meleğin bile kanadını yakarsa
artık aklı, haydi baştan ayağa kadar yaktı gitti!
Tanrı’nın pek parlak, pek nurlu olan zatına
karşı aklın nuru, güneşe bakmaya çalışan göze
benzer.
Göz, güneşe bakmaya kalkıştı mı kamaşır,
kararır, bir şey görmez olur.
Fakat bir bilsen… karanlık, Tanrı zatının
nurudur. Âbıhayat, o karanlık içindedir.
O kara nur, ancak göz nurunu alır. Sen bakışı
bırak… zaten burası bakış yeri değil!
Tertemiz âlemin toprakla ne münasebeti
var? Anlayış, anlamındaki aczi anlamaktan ibarettir.
Tanrı, doğrusunu daha iyi bilir ya… yüz karalığı,
mümkin olan şeylerden iki âlemde de ayrılmaz.
Derviş, iki âlemde de yüz karası olan yokluk
yok mu… eksiksiz, artıksız aradığını bulacağın
ulu şehir, o yokluktur işte!
Ne diyeyim? Bu nükte pek ince: Apaydın
gece kapkara gündüz içinde
***
Bir tasavvuf kitabı olarak; şeriata uygun, E.
Sünnete paralel bilgilere dayalı mütalaalarda
doludur, okunması elzemdir.
Dipnot:
(1)Allah o kadar zahirdir ki; zuhurunun şiddetinden gâibdir. (Y.T.)
(2) Vahdet-i Vücut bâtıl . Vahdet-i Şühut da zayıf.
Aslolan: Her şeyin Allah’ın birliğine göre dengelenmesidir. O
vardır; her şey vardır. O tektir, her şey O tek’in huzurunda konuşlanmıştır.
Tıpkı, Tek nokta etrafındaki sayısız dairelerin (sayısız
noktalarından oluşması) o merkeze bağlı olmasıdır. (Y.T.)
* Nüzhet Dede’nin gazeline dikkat 11.sh. sonuna bak.
56 / OCAK-ŞUBAT-MART 2011