Prof. Dr. Osman Öztürk'ün - İslami Edebiyat

Gezi Notları
Ülkü Önal*
BATUM
Batum’la ilgili anıları dedelerimizden sürekli
dinlerdim. Anlaşmayla elimizden çıkmasına bir
türlü hazmedemez üzülürlerdi. O tarihlerde halk
oylaması olmuş. Ruslar Batumluları kandırarak
kendi taraflarına oy verdirmişler derlerdi. Hopa’dan
derlediğim bir manide şöyle diyor.
62 / OCAK-ŞUBAT-MART 2011
Al aşağidan vur yere
Kurusun kanlı dere
Biz Batum’i alamasak
Girelum canlı yere
Hatta gözlerinde o kadar büyütürdüler ki İstanbul
ayarında bir şehir, sadece vapur oraya yanaşırdı
derlerdi. Doğal limanı olması sebebiyle. Alış
veriş kayıkla oradan yapılırmış. 1930 yıllara kadar
Batum’a gitmek serbestmiş. Kapılar kapanınca
Zeytinlik köylüler ve ticaret yapan diğer köylüler
çok fakir kalmışlar. Sebzelerini satacak yer bulamamışlar.
1921 de Artvin muhacirleri geri dönünce
Ruslar köylerini yaktıkları karınlarını doyurmakta
zorlanmışlar. Mısır ununu oradan alıp gelirlermiş.
Artvinliler muhacirliğe 1914’de Anadolu’ya kaçıp
1921 de geri dönmüşler. Dönüşlerinde vapurla
Batum’a çıkmış bir müddet orada kaldıktan sonra
köylerine dönmüşler. Acara muhacirleri de Artvin’de
iskan edilmişler.
Rahmetli Adem dedemler de Batum da camide
yatmışlar. Pazarda dolaşırken soyulduklarını
hep anlatırdı. Rus esareti zamanında Artvin’in
bağlı olduğu ilmiş. Mahkemeye oraya gidenler varmış.
Üç yüz on dört yıl Osmanlı toprağı olarak
kalmış.
Tarihi bağlar nedeniyle yurt dışında ilk görmek
istediğim şehir Batum’du. Bir türlü gitmek
kısmet olmadı. Eylül ayının sonlarında Turan hocam
eşi Fatmayla birlikte beni de Batum’a götürdü.
Çok heycanlıydım. Sarp sınır kapısından fazla beklemeden
kadınların itişmeleriye geçtik.15 tl.ödedik.
Sıradakilerin çoğu kadındı Görevli memur “ Gürcistan’a
ilk defa geliyorsunuz. Hoş geldiniz.” demesi
beni mutlu etti.
Şelalenin yanında durarak resim çektirdik.
Denizin kenarına Türk sınırının karşısına kocaman
bir haç dikmişler. Çoruh nehrinin denize döküldüğü
yeri hep merak ederdim. Bizden götürdüğü topraklarla
orada ova oluşmuş. Çoşkun Çoruh,
Batum’da çok sakin bir şekilde denize kavuşuyordu.
Artvin’de bir avuç düz toprak görmeyen bizleri
Batum’da ki koskoca düzlükleri görmek şaşırttı.
Upuzun bir sahili ile yeşille mavi kucaklaşıyor.
Bizdeki gibi sahilleri katletmemişler. Dedelerimizin
burayı niye kıyamadıklarını şimdi daha iyi anladım.
Karadeniz de Çarşamba ve Perşembe haricinde
böyle düz bir arazi yokmuş.