Türk ve Japon Modernleşmesi: 'Uygarlık Süreci' - Birikim

263pozyumun üçüncü gününde sunduğu tebliğinde ise, Refah Partisi kadın komisyonlarıüzerine yaptığı çalışmadan çıkardığı bazı sonuçları aktardı. Komisyonüyesi bazı kadınlarla ayrıntılı görüşmeler yapan Arat, bu kadınların konumlarındakimuğlaklıkları ve çelişkileri ortaya koydu. Arat’a göre bu kadınlar birbirindenradikal biçimde farklı iki söylemi aynı anda yaşıyorlar. Militan aktivizmleriningerisinde kendini kanıtlamaya yönelik seküler bir itki var. Dışarı çıkmak,parti için çalışmak, kendilerini ifade etmenin bir yolu; bu, onlara güç veriyor.Diğer taraftan ise İslâm dininin, özellikle kocalara verdiği rol bağlamında, söylediklerineuyuyorlar. Çocuklarının itirazlarına rağmen “benim hakkım bu” diyerekparti işleriyle uğraşıyor, ama bir taraftan da “kocam akşam 5’e kadar çalışmamaizin veriyor” diyerek İslâm’ın kocalarına verdiği rolü kabul ediyorlar.Yeşim Arat’ın tebliğini sunduğu oturumdaki diğer konuşmacı Dilek Doltaş,siyasal İslâmcı dört kadın yazarın yapıtlarındaki çelişkileri ortaya koydu. ŞerifeKatırcı, Sevim Asımgil, Mecbure İnal ve Cihan Aktaş’ın kitaplarındaki Asr-ı Saadetdevri vurgusuna değinerek, çağdaş feminist söyleme gönderme yapan buyazarların, esasında özgürlükçü, eşitlikçi ve uzlaşmacı bir tavır sergilemediklerinigösterdi.İlk günkü oturumda söz alan, Gendering Orientalism kitabın yazarı Reina Lewis,dört Osmanlı kadın yazarın Batı ve Doğu kurgularını çözümledi. Lady MaryMontagu’nun Türk Elçilik Mektupları üzerine sunuş yapan Teresa Heffernan,özellikle harem anlatısından yola çıkarak bu mektuplarda, oryantalizmi sorgulayanbir taraf olduğunu iddia etti. Yeşim Arat, panelin tartışma kısmında yerindebir müdahalede bulunarak, bu mektuplarda çok daha sofistike bir oryantalizmyeraldığını savundu.Öğleden sonraki B oturumunda ilk konuşmacı olan Mahan Doğrusöz, psikoterapistlerarasında kadın sorunlarına duyarlı bir bakış açısının marjinal kaldığınısavundu. Bu tür bir bakış açısına sahip olmak için terapistin, kuramlarıeleştirel okuması, feminist literatürle organik bir ilişki içerisinde olması, hiçbirkuramın ya da kişinin değer bağımsız olduğunu düşünmemesi, kadını ve erkeğiayrı ama eşit iki cins olarak alması, danışanıyla onu pasifize eden hiyerarşik birilişki kurmaması, eşitlikçi ve anti-otoriter olması gerekiyor. Ayrıca kadının hayatındakişiddeti görünür kılmak, kadının işlevsel ifade kanalları bulmasını sağlamak,bireysel hikâyeleri kadınlık durumunun resmi içinde değerlendirmek, kadınakolaylıkla kişisel patolojik teşhisler koymamak, organik psikiyatrinin saltmedikal bakışına eleştirel yaklaşmak, kadınlık durumunun sınıfsal etkenlerlenasıl etkileştiğinin ve ataerkinin erkeği de kıstırdığının farkında olmak, kadınsorunlarına duyarlı bir bakış açısının parçaları. Doğrusöz tebliğinde son dereceilginç örnekler verdi, kadınların kendi sorunlarına ve terapiye yaklaşımlarındakisınıfsal farklılıkları vurguladı. Kendisine yöneltilen sorular ise üst sınıf akademisyenkadınlar arasında bir “alt sınıf, kırsal” kadın stereotipinin hâkim olduğunugöstermeleri açısından ilginçti. Bu soruların ardındaki “aydınlatılması ge-