Türk ve Japon Modernleşmesi: 'Uygarlık Süreci' - Birikim

271rülür. Forester’a göre, müzakereci süreçler,mevcut politik aşamalar üzerinde yaratılanemniyetsiz ve kırılgan başarılardır. Arabuluculutartışmalar ve uzlaşma kurucusüreçler, özel görevli gruplarla, komitelerle,çalışma ekipleriyle, resmî ya da gayriresmî danışma kurullarıyla çalışmak zorundaolan plancıların süregiden görevlerinedoğrudan bağlıdır, yoksa asla öyle yalnızbaşına duran bir “prosedür” değildir.Forester’ın kitabı, baştan sona, pratikile teori, pratisyenlerin sezgisel ele alışlarıile teorisyenlerin dikkatli yorumları arasındagerçekleşebilecek bir diyaloğunoluşması için çaba sarfediyor. Bunun içinde, gayet açık olarak, dokümanların gücünedeğil, planlama ile iştigal eden profesyonellerin,kamu görevlilerinin, üst düzeybürokratların, ve hatta öğrencilerin pratiktecrübelerine, anılarına, öykülerine kulakveriyor. Onların birbirleriyle olan temasınabakıyor ve buradan pratik yargılara varıyor.İnsanların birbirleriyle nasıl iletişimkurmaları gerektiği konusunda, ideal konuşmadurumlarının ve edimlerinin koşullarınınancak müzakereci bir pratik içerisindegelişebileceğinin altını çiziyor. Dahada önemlisi, plancıyı gelecekte ne olmasıgerektiğini söyleyen değil, gelecektene olması gerektiğinin müzakere edileceğiortamı hazırlayan bir arabulucu-tartışmacıolarak görüyor. Bu anlamda bakarsakeğer, Forester’ın kitabının, planlama konusundayerleşik anlayışı epeyce sarsacağını,ve hep arzu edilen ama bir türlü oluşturulamayanbir demokrasi projesi olarakplanlama anlayışına belki bir pasaj verebileceğisöylenebilir. Umalım ki, Forester’ınkitabı, konuşamayan, çatışmalarla yarılan,ve tartışmayı da nasıl yapması gerektiğinibilmeyen Türkiye toplumu için bu konudayeni araştırmalar yapmayı tahrik etsin.