Bülten 97 (Mart-Nisan 2012) - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

Tasarının “Amaç” maddesi olan 1. maddesinden“riskli alan” ve bu alanlar dışında da “riskli yapılarınbulunduğu arsa ve araziler” in dönüşüme tabitutulacağı anlaşılmaktadır.2. maddede, idare tanımı yapılırken büyükşehirbelediyesi sınırları içindeki ilçe belediyelerinin,Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi halinde, sürecedahil olacağı belirlenmiştir. Büyükşehir belediyesisınırları içindeki ilçe belediyelerinin 5216 ve 5393sayılı Yasalardan gelen yetkileri yok sayılarak Çevreve Şehircilik Bakanlığı’na, Büyükşehir Belediyesınırları içindeki ilçe belediyelerinden dilediğiile çalışıp istemediği ile çalışmama yetkisiverilmektedir.“Rezerv yapı alanı” tanımında yeni yerleşme alanlarıolan bu alanların saptanmasında bir analiz ya daafet riskinin azaltılması amacı gözetilerek çevredüzeni ve diğer plan kararlarıyla bütünlüklü birsaptama yapılmayacağı açıkça görülmektedir. Yinebu alanların TOKİ’nin talebiyle veya re’sen Bakanlıkçabelirlenebileceği görülmekte olup, 648 sayılı KHK’daolduğu gibi yerel yönetimlerin yetkileri bertarafedilmektedir.“Riskli alan” tanımının çok belirsiz olduğu görülüyor.Bilimsel kriterlere dayanmayan sadece yetkisaptaması yapılan bir tanım söz konusu. Yetki yinemerkezde toplanıyor.“Riskli yapı” tanımında bilimsel ve teknik verileredayalı olarak tespit yapılacağı belirtiliyor. Bu yapılarındoğru seçilebilmesi için kullanılacak bilimsel veteknik verilerin ne olacağı açık değildir.3. maddesinin birinci fıkrasında, “tespit, taşınmazdevri ve tescil” düzenlenmektedir. Ancak tespitkonusuna çok ağırlık verilmemiştir.Tespit masrafları kendilerine ait olmak üzereyapı malikleri tarafından Bakanlıkça lisanslandırılacakkuruluşlara yaptırılacaktır. Verilen süre içindeyaptırılmadığı takdirde Bakanlık veya idare tarafındanyaptırılacak, bu durumda masraflar için tapu kaydınaipotek konulacak.Her ne kadar tespitlere 15 gün içinde itiraz hakkıtanınıyor ise de, bu tespitlerin ilgililere hangi yollarlabildirileceği belirsiz ve de itirazı inceleyecek olan“teknik heyet”in dördünün Bakanlığın talebi üzerineüniversitelerce görevlendirilen kişilerden, üçünün iseBakanlıktaki görevlilerden oluşması yani bağımsız birheyet olmaması nedeniyle ilgililerin haklarınınkorunması konusunda ciddi tereddütleruyandırmaktadır.Ayrıca tespitleri yapmak üzere Bakanlıkçalisanslandırılacak kuruluşların nasıl oluşturulacağıve niteliği belli değildir. Bu hususlar yönetmeliğebırakılmıştır.3. maddenin üçüncü fıkrasında, riskli alanlarda verezerv yapı alanlarında (her ikisinde de BakanlarKurulu’na teklif yetkisi Bakanlığa ait) hazinemülkiyetindeki alanların (askeri alanlardahil) tümüyle Bakanlığa tahsis edilmesidüzenlenmiştir. Tasarıya göre bu alanların yerelyönetimlere ya da TOKİ’ye devredilebilmesi Bakanlığınkararına bırakılmıştır.Böylece kamu mülkiyetinde olan alanlaryapılaşmaya açılmış olacaktır.3. maddenin dördüncü fıkrasında ise, riskli alandaolma koşulu dahi aranmadan hazine dışındaki kamukurumlarına ait taşınmazlar da yine Bakanlığın talebiüzerine Bakanlar Kurulu kararıyla ya Bakanlığa ya daTOKİ veya idareye bedelsiz devredilecektir.Kamusal hizmetler için ayrılmış olan eğitim,sağlık, sosyal ve kültürel altyapı alanları üstelik“bu Kanunun amaçları çerçevesinde kullanılmak47