Bülten 97 (Mart-Nisan 2012) - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

özel sektörle anlaşarak inşaat yapma, yaptırma, arsapaylarını belirleme, ayırma, birleştirme, sınırlı aynihak tesis etme yetkileriyle donatılmıştır.Altıncı fıkrada, Bakanlığa bu alanlarda plan yaparkenözel standart belirleme yetkisi de verilmektedir.Bu, riskli yapıların bulunduğu alanlar ile rezerv yapıalanı olarak belirlenen bölgelerde, İmar Kanunu veyönetmeliklerle belirlenen uyulması zorunlu teknikve sosyal altyapı standartlarına uyulmayabileceğianlamına gelmektedir. Yani bu alanlarda daha az yeşilalan ya da daha az okul alanı ayrılmış olan planlaryapılabilecektir. Planlı ve sağlıklı bir çevredeyaşama hakkının ihlali sonucu doğmaktadır.Dokuzuncu fıkrada, Kanun kapsamında tesisedilecek idari işlemlere karşı otuz gün içinde davaaçılabileceği, bu davalarda yürütmenin durdurulmasıkararı verilemeyeceği ifade edilmektedir. İdari davaaçma süresi olan altmış günlük süre kısaltılarak otuzgünle sınırlandırılmıştır. İdare karşısında eşit güçteolmayan yurttaşın dava açma süresinin daha dakısaltılması hak arama hürriyetini sınırlandıranbir durumdur.Öte yandan madde gerekçesinde, Kanun’un yaşamahakkı ile doğrudan alakalı olduğu açıklanarak,Anayasa’nın 125 inci maddesinin altıncı fıkrasında“Kanun, olağanüstü hallerde, … kamu düzeni, genelsağlık nedenleri ile yürütmenin durdurulması kararıverilmesini sınırlayabilir” düzenlemesinin yer aldığı,can ve mal emniyetini korumayı temel amaç edinenbu Kanuna göre tesis edilen idari işlemlere karşıaçılan davalarda da yürütmenin durdurulması kararıverilmesini sınırlayan hükmün, Anayasa’ya uygunolduğu ileri sürülmektedir. Ancak Anayasa’nın buhükmü olağanüstü halleri tarif etmektedir. Oysa buyasanın uygulamasını gerektiren durum bu maddedetanımlanan olağanüstü hallerden sayılamaz. Kaldı ki,dönüşüm uygulamalarının en az 10 yıl süresince devamedeceği düşünüldüğünde Anayasa’nın bu hükmünedayandırılmasının anlamsızlığı anlaşılmaktadır.Türkiye’de idari yargı sisteminin zatenoldukça yavaş işlediği ortada iken, mülkiyethakkını tanımayan bu Yasa kapsamında birde yürütmenin durdurulması kararı alınmasıolanağının ortadan kaldırılması, hukuk devletiilkesine taban tabana zıttır.7. maddede, “Dönüşüm gelirleri”nin neler olduğusayılmaktadır. Buna göre en büyük pay, 2-B ormanalanlarından elde edilecek gelir (%90) olarakbelirlenmiştir. 2-B gelirleri yanında, çevre vergisi olarakbilinen vergi ve idari para cezalarının %50‘si, İllerBankası’nın yıllık safi kar tutarının %49‘u, Bakanlığınel koyduğu taşınmazlarda imar uygulamasına tabitutulanların satışından elde edilecek gelirler, dönüşümprojelerinden elde edilecek kredilerin geri ödemelerive gecikme zamları, faizler, genel bütçeden ayrılanpaylar ve sair gelirlerden oluşmaktadır. Bu çok büyükbütçeden Bakanlık, TOKİ’ye ve idareye kaynakaktarabilecektir.8. maddenin birinci fıkrası ile Kanun kapsamındayapılacak her türlü mal ve hizmet alımları ile yapımişlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21-bmaddesi kapsamına alındığı görülmektedir.4734 sayılı Kanunun 21-b maddesine göre “b) Doğalafetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesigibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından öncedenöngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerineihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.”halinde pazarlık usulüyle ihale yapılabilmektedir. Buihale usulünde ilan zorunlu değildir , en az üç isteklidavet edilir ve teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır.Bütçesi oldukça büyük bir uygulama çerçevesinde,ülke genelinde yapılacak yenileme ve dönüşümçalışmalarındaki alımların ve yapım işlerininihalelerinin katılımı ve rekabeti arttıracak50 KENT VE ÜLKE GÜNDEMİ