ýþýmýn açýklamayý engelleyip anlaþýlmasýný güçleþtirdiði ortaya çýktý.Ayrýca, incelenecek konularýn zenginlik ve çeþitliliði, bunlarýn tekbir yapýt içinde toplanmasýna ancak özdeyiþler (aphorismes) biçimialtýnda izin verirdi, ve bu türlü bir açýklama yöntemi, keyfe baðlý birsistemleþtirme görünüþüne bürünürdü. Bu nedenle, hukuk, saðtöre,siyaset, vb. eleþtirisini, ayrý ayrý broþürler biçimi altýnda, ardardýnaverecek, ve tamamlamak için, özel bir çalýþmada, bütünün zincirleniþini,çeþitli bölümlerin birbirleri arasýndaki iliþkiyi kurmayaçalýþacak, ve bitirmek için de, kurgusal felsefenin bu gereç üzerindeçalýþma biçimini eleþtireceðim 4 Bu nedenle, sunulan yapýtta, ekonomipolitiðin devlet, saðtöre, uygar yaþam ile iliþkileri, ancak ekonomipolitik bu konulara ex-professo * deðindiði kadarýyla incelenecektir.Ekonomi politik ile yakýnlýðý bulunan okur için, daha baþta,sonuçlarýmýn, ekonomi politiðin özenli bir eleþtirel irdelemesinedayanan tamamen deneyci (empirique) bir çözümleme ürünü olduklarýnýsöyleme gereksinmesini duymuyorum. 5{ 6 Buna karþýlýk, olumlu eleþtiricinin kafasýna, “ütopyacý boþsözler” formülünü, ya da “kesenkes katýksýz, kesenkes kararlý, kesenkeseleþtirel eleþtiri”, “sadece hukuksal deðil, ama toplumsal,tamamen toplumsal toplum”, “kaba ve týkýz yýðýn”, “kendilerinikaba yýðýnýn sözcüleri yapan sözcüler” gibi boþ sözleri atarak eksiksizbilgisizliði ile düþünce yoksulluðunu saklamaya çalýþan eleþtiriciyeise, ilkin tanrýbilimsel aile iþleri dýþýnda, dünyasal iþlerde de söyleyeceksözünün bulunduðunun kanýtýný vermesi kalýyor.} 7 [sayfa 92]ransýz ve Ýngiliz sosyalistlerinden baþka, elbette Alman sosyalistlerininçalýþmalarýndan da yararlandým. Bununla birlikte, biliminbu bölümündeki özlü ve özgün Alman çalýþmalarý, –Weitling’in 8* Özellikle -ç.4Bu plan hiç bir zaman gerçekleþmedi, ama Kutsal Aile ile Alman Ýdeolojisi, Hegelfelsefesinin eleþtirisine birer katký da sayýlabilirler.5Marx, Paris’te, birçok iktisadi yapýt inceledi. Not ve özetleri, MEGA I, c. 3, s. 437-583içinde yayýmlandý.6Elyazmasýnda Marx tarafýndan dikey bir çizgi ile çizilmiþ parçalar, burada{}arasýndadýr.7Marx burada Allgemeine Literatur-Zeitung’u (Charlottenburg <strong>1844</strong>) yayýmlayan BrunoBauer’den sözediyor. Týrnak içindeki formüller, Bauer’in 1. ve 8. sayýlardaki makalelerindenalýnmýþtýr. Bu gazete ile eleþtirel Eleþtiri topluluðu, ’Kutsal Aile’de daha derinleþtirilmýþbir polemiðin konusu olacaklardýr.8Terzi Wilhelm Weitling, proletaryanýn kurtuluþunu haber veren ilk Almanlardan birioldu. Weitling, 1838’de Olduðu ve Olmasý Gerektiði Gibi Ýnsanlýk, 1842’de Uyum ve ÖzgürlüðünGüvenceleri ve 1843’te de Yoksul Bir Günahkarýn Ýncili adlý yapýtlarýný yayýmladý.10 Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý
yapýtlarý dýþýnda–, Hess’ in 21 Yaprak’ta 9 yaþanmýþ makaleleri ile,Engels’in, benim de bu irdelemenin ilk öðelerini çok genel bir taslakbiçiminde yayýmladýðým ransýz-Alman Yýllýklarý’ndaki “EkonomiPolitiðin Bir Eleþtiri Denemesi”ne 10 indirgenirler.{Genel olarak olumlu eleþtiri, öyleyse ekonomi politiðinolumlu Alman eleþtirisi de, gerçek temelini, ekonomi politiði eleþtiricibir biçimde incelemiþ bulunan bu yazarlara olduðu kadar,euerbach’ýn bulgularýna da borçludur; onun Geleceðin elsefesi 11ve Anekdota’lardaki 12 “elsefe Reformu Ýçin Savlar”ýna karþý, –bunlardansessiz sedasýz yararlanýlmasýna karþýn–, kimilerinin soysuzkýskançlýðý ve kimilerinin de gerçek öfkesi, gerçek bir susku komplosuörgütlemiþe benzerler.}Olumlu insancý (humaniste) ve doðalcý (naturaliste) [sayfa 93]eleþtiri, ancak euerbach ile baþlar. euerbach’ýn yapýtlarýnýn etkisi,ne kadar az gürültücü ise, o kadar güvenli, derin, geniþ ve süreklidir,ve bunlar, Hegel’in Görüngübilim ile Mantýk’ýndan 13 bu yana,gerçek bir kuramsal devrim içeren tek yazýlardýr.Bu yapýtýn son bölümüne, Hegel diyalektiði ve genel olarakHegel felsefesinin eleþtirel çözümlenmesine gelince, ben, bunu,çaðýmýzýn eleþtirel tanrýbilimlerine 14 karþýt olarak, son derece zorunlusayýyorum, çünkü bu türlü bir çalýþma yapýlmamýþtýr – bu, kaçýnýlmazbir ciddilik yoksunluðudur, çünkü eleþtirici de olsa, tanrýbilimcitanrýbilimci olarak kalýr; öyleyse, o ya bir yetke olarak felsefeninbelirli konutlarýndan (postulats) yola çýkacaktýr, ya da, eleþtiri sýrasýnda,ve baþkasýnýn bulgularý sonucu, eðer felsefi konutlarý üzerin-9Zürich’te, 1843 yýlýnda Georg Herwegh tarafýndan yayýmlanan Einundzwanzig Bogenaus der Schweiz, M. Hess’den üç makale içeriyordu: “Sosyalizm ve Komünizm”, “Birve Bütün Bir Özgürlük”, “Eylem elsefesi“.10Engels’in, Marx’ta ekonomi politiðe karþý bir ilgi uyandýrdýðý söylenen ünlü makalesi.(Adý geçen makalenin çevirisi bu yapýtýn “Ekler“ bölümünde sunulmaktadýr.)11Ludwig euerbach, Grundsätze der Philosophie der Zukunft, Zürich und Winterthur1843.12Anekdota zur neuesten deutschen Philosophie und Publizistik, Zürich-Winterthur1843. Ruge tarafýndan yayýmlanan bu dergi, Alman Yýllýklarý yazýkurulu sansürü tarafýndangeri çevrilen tüm makalelere, sayfalarýnda yer veriyordu. Bu makaleler arasýnda,euerbach’ýn, özsözler biçimi altýnda, sonradan Geleceðin elsefesi’nde geliþtirilmiþbulunan baþlýca fikirlerini sunan “Vorläufige Thesen zur Reform der Philosophie“leri deyer alýyordu.13Tinin Görüngübilimi, 1807’de; Mantýk Bilimi, 1812’de yayýmlandý.14Marx, burada, Bruno Bauer’in, sol-hegelciliðin idealist öðelerini biraraya getirenAllgemeine Literatur Zeitung’daki arkadaþlarýna anýþtýrmada bulunur.Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý11
- Page 1 and 2: KARL MARKS1844ELYAZMALARIEKONOMÝ P
- Page 5: ÝÇÝNDEKÝLER9 Ö n s ö z14 Biri
- Page 9: Ö N S Ö Zransýz-Alman Yýllýkla
- Page 13 and 14: lemede, felsefenin ve özellikle He
- Page 15 and 16: sahibi ile kapitalist, gelirlerine
- Page 20 and 21: mesi için zorunlu olan bölümü.
- Page 22 and 23: Emek, kendini, ekonomi politikte, a
- Page 24 and 25: nin karþýlanmasý için yeterli o
- Page 26 and 27: [sayfa 110] adlý yapýtýnda, Ýng
- Page 28 and 29: en küçük bir kaygý duymaksýzý
- Page 30 and 31: Örneðin büyük bir servete konar
- Page 32 and 33: gerekli olanýn, her zaman ötesind
- Page 34 and 35: caklarý kendiliðinden anlaþýlý
- Page 36 and 37: zenginliðinin geliþmesini öngere
- Page 38 and 39: da, büyük ve küçük sermayeleri
- Page 40 and 41: iþçilerinin kazancýna gelince, f
- Page 42 and 43: tan sonra, nüfusunun on ya da onik
- Page 44 and 45: ellerine almýþlardýr. Bkz: Birmi
- Page 46 and 47: u iyileþtirmeler kendi öz fonlar
- Page 48 and 49: doðal rantý, ya da topraklarýn
- Page 50 and 51: dýrabileceði sayý oranýnda deð
- Page 52 and 53: örnektir, çünkü ev kirasý ile
- Page 54 and 55: Peru madenlerinin baþýna ayný þ
- Page 56 and 57: nün, tüm siyasal renkten arýnmý
- Page 58 and 59: Çünkü büyük toprak mülkiyeti,
- Page 60 and 61:
[YABANCILAÞMIÞ EMEK][XXII] Ekonom
- Page 62 and 63:
Bir þey açýklamak istediði zama
- Page 64 and 65:
iliþkin bir nesne, onun emeðine b
- Page 66 and 67:
de, týpký öyle, kendi öz etkinl
- Page 68 and 69:
etkinlik, insanýn türsel özlüð
- Page 70 and 71:
kendi emek ürününe ve kendi [say
- Page 72 and 73:
la, iþçi bu emek ile ona yabancý
- Page 74 and 75:
sorununu, yabancýlaþmýþ emeðin
- Page 76 and 77:
ÝKÝNCÝ ELYAZMASI 1[EMEK VE SERMA
- Page 78 and 79:
uzaklaþtýrýlmýþ bir varlýk ol
- Page 80 and 81:
yardýmýyla geçindiren kölesine
- Page 82 and 83:
araçlarý fiyatlarýný artýrýp,
- Page 84 and 85:
ÜÇÜNCÜ ELYAZMASI 1[ÖZEL MÜLK
- Page 86 and 87:
politik, kendini ortaya tek siyaset
- Page 88 and 89:
yetinin feodal niteliðini kaldýr
- Page 90 and 91:
tarafýndan konulmuþ [bir karþýt
- Page 92 and 93:
insanla iliþkisidir, týpký insan
- Page 94 and 95:
tanýnmýþ gerçek yaþamýnýn da
- Page 96 and 97:
ütünsellik, gerçeklikte ya toplu
- Page 98 and 99:
Ayný biçimde öteki insanlarýn d
- Page 100 and 101:
hareketi ile bu kuruluþ için gere
- Page 102 and 103:
ihin kendisi doða tarihinin, doða
- Page 104 and 105:
sorun, bir soyutlama ürününün t
- Page 106 and 107:
[ÖZEL MÜLKÝYET REJÝMÝNDE VE SO
- Page 108 and 109:
- Bu yabancýlaþma öte yandan, bi
- Page 110 and 111:
zenginliði koyar ve senin yapamad
- Page 112 and 113:
{Ýktisat ilkesi olarak gereksinme
- Page 114 and 115:
sahip bulunan insanal özün temell
- Page 116 and 117:
terini de kendi isteðinin kurbaný
- Page 118 and 119:
getiren fizyokratlarýn kanýtýna
- Page 120 and 121:
alýþveriþ ve deðiþim eðilimi
- Page 122 and 123:
me eðilimi gösteren bütün iþle
- Page 124 and 125:
kurulmasýný dile getirmesi sorunu
- Page 126 and 127:
229] (yeme, içme, nesnenin biçiml
- Page 128 and 129:
Shakespeare paranýn özünü yetki
- Page 130 and 131:
ireyin sadece imgeleminde varolan g
- Page 132 and 133:
öylesine bir güç ile olgunlaþm
- Page 134 and 135:
euerbach, hegelci diyalektik karþ
- Page 136 and 137:
cine karþý çýkaran ayrýmýný
- Page 138 and 139:
tüm onarýmý, soyut, yani mutlak
- Page 140 and 141:
diyalektik ile iliþkisini, ve hem
- Page 142 and 143:
ilincinin yabancýlaþmasýdýr; 3
- Page 144 and 145:
yani eðilimlerinin nesneleri, bað
- Page 146 and 147:
insanýn gerçek doðal tarihidir -
- Page 148 and 149:
ürününü tanýdýktan sonra, gen
- Page 150 and 151:
Týpký, aþýlmýþ niceliðin nit
- Page 152 and 153:
kendi öz ereði olan ve kendi kend
- Page 154 and 155:
kendinden vazgeçmeye, ve kendi yan
- Page 156 and 157:
anlamý vardýr.“Sýnýrlý tanr