alýþveriþ ve deðiþim eðilimi olmasaydý, herkes yaþamýn tüm zorunlulukve rahatlýklarýný kendi baþýna saðlama zorunda kalýrdý. Herkesin yerinegetirilecek ayný görevi ve yapacak ayný iþi olur, ve büyük bir yeteneklerayrýlýðýný doðurabilecek tek þey olan o büyük uðraþlar ayrýlýðý 33 ortayaçýkmazdý. Çeþitli [sayfa 222] meslekten insanlar arasýndaki öylesine ilginçbu yetenekler ayrýlýðýný bu deðiþtokuþ eðinimi doðurduðuna göre, buçeþitliliði yararlý kýlan þey de bu ayný eðinimdir. Ayný türden olduklarýkabul edilen birçok hayvan soyu, eðilimleri bakýmýndan, doðadan, alýþkanlýklarve eðitimin etkisinden önce insanlar arasýnda gözlemlenebileceklerdençok daha ilginç ayýrdedici belirtiler almýþlardýr. Doðal olarak,yetenek ve anlak (intelligence) bakýmýndan, bir filozof bir hamaldan,bir bekçi köpeðinin bir tazýdan, bir tazýnýn bir Ýspanyol köpeðinden, vebir Ýspanyol köpeðinin de bir çoban köpeðinden olduðunun yarýsý kadarbile farklý deðildir. Bununla birlikte, bu çeþitli hayvan soylarýnýn, aynýtürden olmalarýna karþýn, birbirlerine hemen hiç bir yararý dokunmaz.Bekçi köpeði, tazýnýn hafifliðinden yararlanarak, kendi gücüne [XXXVI]bir þeyler ekleyemez... Bu çeþitli yetenek ya da anlak derecelerinin sonuçlarý,bir alýþveriþ ya da deðiþim yetenek ya da eðiniminin yokluðuyüzünden, birleþtirilemez ve türün yarar 34 ya da ortak rahatlýðýna 34 enküçük bir katkýda bulunamazlar. Her hayvan kendi baþýna ve öbürlerindenbaðýmsýz olarak kendini yaþatmak ve savunmak zorundadýr ve doðanýnkendi benzerleri arasýnda daðýtmýþ bulunduðu o yetenekler çeþitliliðindenen küçük bir yarar saðlayamaz. Ýnsanlar arasýndaysa, tersine,en uygunsuz yetenekler birbirleri için yararlýdýrlar, çünkü herbirinin kendideðiþken sanayilerinin çeþitli ürünleri, 34 o evrensel deðiþtokuþ ve alýþveriþeðinimi aracýyla, her insanýn, kendi gereksinmesine göre, baþkalarýnýnsanayiinden herhangi bir ürün parçasý satýn alabileceði, deyim yerindeyseortak bir yýðýn durumuna getirilmiþ bulunurlar. Ýþbölümüne yolaçanþey deðiþim 34 yeteneði olduðuna göre, bunun sonucu bu [iþ -ç.] bölümün[ün-ç.] artýþýnýn 34 her zaman deðiþim yeteneðinin geniþliði, ya dabir baþka deyiþle, pazarýn geniþliði ile sýnýrlanmýþ bulunmasý gerekir.Eðer pazar çok küçükse, kendi emeðinin kendi öz tüketimini aþacak otüm ürün artýðýný, baþkasýnýn elde etmek isteyeceði benzer bir emekürünü artýðý ile deðiþtirememesi sonucu, kimse kendini büsbütün tekbir uðraþa vermek için özendirilmiþ olmayacaktýr...” 35 Ýlerlemiþ durumda:“Böylece her insan varlýðýný deðiþimler aracýyla sürdürür ya da bir türtecimen durumuna gelir ve [sayfa 223] toplumun kendisi de tam anlamýyla34Altlarý Marx tarafýndan çizilmiþ.35Ibid., e. I, s. 34-37.120 Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý
tecimen bir toplumdur.” (Bkz. Destut de Tracy: “Toplum sürekli birdeðiþimler dizisidir, ve tecim de tüm toplumdur.” 36 ... Sermayelerin birikimiiþbölümü ile, iþbölümü de sermayelerin birikimi ile artar. 37Adam Smith için bu kadar.“Eðer her aile kendi tüketim nesnelerinin topunu kendisi üretseydi,hiç bir deðiþim olmasa da, toplum böylece de yürüyebilirdi; deðiþimlerin,temel olmasalar da, toplumlarýmýzýn ilerlemiþ durumunda zorunluolduklarýný biliyorum. 38 Emeklerin (iþlerin) ayrýlmasýnýn insan güçlerininustaca bir kullanýmý olduðu, sonuç olarak toplumun ürünlerini, yanionun erklik ve zevklerini artýrdýðý, ama bireysel olarak alýnan her insanýnyeteneðinden bir þey aldýðý söylenebilir. Deðiþim olmaksýzýn üretimolamaz.” 39J. B. Say böyle der.“Ýnsanýn içinde bulunan güçler þunlardýr: anlaðý ve fiziksel çalýþmaanýklýðý. Toplum durumundan türeyenler ise: çeþitli iþleri insanlararasýnda bölme ve daðýtma yeteneði ... ile, bu araçlarý oluþturan karþýlýklýhizmet ve ürünleri deðiþim yeteneðine dayanýrlar... Ýnsaný, kendi hizmetlerinibaþkasýna adamaya razý eden güdüler ... bencilliktir, – insan... baþkasýna yapýlmýþ hizmetler için bir ödül ister. 40 ... Demek ki insanlararasýnda deðiþimin kurulabilmesi için salt (exclusive) mülkiyet hakkýnýnvarlýðý zorunludur. 41 ... Sanayi bölümünün deðiþim ve deðiþimin bubölünüm üzerindeki karþýlýklý etkisi. 42Skarbek’in dediði de bu.Mill geliþmiþ deðiþimi, [yani -ç.] tecimi, iþbölümünün birsonucu olarak tasarlar.Ýnsan eylemi çok yalýn öðelere indirgenebilir. Ýnsan, gerçekte,hareket üretmekten baþka bir þey yapamaz; þeyleri birbirlerine[sayfa 224] yaklaþtýrmak ya da uzaklaþtýrmak için, onlarýn [XXXVII]yerini deðiþtirebilir; tüm geri kalaný da, maddenin özellikleri yerinegetirirler... 43 Emeðin ve makinelerin kullanýmýnda ... birbirini engelle-36Destutt de Tracy: Eléments d’idéologie, IV. ve V. bölümler: Traité de la volonté etde ses effets. Paris 1826, s. 68, 78.37Ibid., s. 46.38Say, Traité d’économie politique, 3. baský, Paris 1817, c. I, s. 300.39Ibid., c. I, s. 76.40Skarbek, Théorie des richesses sociales, bir ekonomi politik bibliyografyasý eklenimiþ,c. I-II, Paris 1829, c. I, s. 25-27.41Ibid., c. I, s. 75.42Ibid., c. I, s. 121. Bu alýntý V. bölümün baþlýðýdýr.43J.Mill, Eléments d’économie politique, J.-T. Parisot çevirisi, Paris 1823, s. 7.Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý121
- Page 1 and 2:
KARL MARKS1844ELYAZMALARIEKONOMÝ P
- Page 5:
ÝÇÝNDEKÝLER9 Ö n s ö z14 Biri
- Page 9 and 10:
Ö N S Ö Zransýz-Alman Yýllýkla
- Page 11 and 12:
yapýtlarý dýþýnda-, Hess’ in
- Page 13 and 14:
lemede, felsefenin ve özellikle He
- Page 15 and 16:
sahibi ile kapitalist, gelirlerine
- Page 20 and 21:
mesi için zorunlu olan bölümü.
- Page 22 and 23:
Emek, kendini, ekonomi politikte, a
- Page 24 and 25:
nin karþýlanmasý için yeterli o
- Page 26 and 27:
[sayfa 110] adlý yapýtýnda, Ýng
- Page 28 and 29:
en küçük bir kaygý duymaksýzý
- Page 30 and 31:
Örneðin büyük bir servete konar
- Page 32 and 33:
gerekli olanýn, her zaman ötesind
- Page 34 and 35:
caklarý kendiliðinden anlaþýlý
- Page 36 and 37:
zenginliðinin geliþmesini öngere
- Page 38 and 39:
da, büyük ve küçük sermayeleri
- Page 40 and 41:
iþçilerinin kazancýna gelince, f
- Page 42 and 43:
tan sonra, nüfusunun on ya da onik
- Page 44 and 45:
ellerine almýþlardýr. Bkz: Birmi
- Page 46 and 47:
u iyileþtirmeler kendi öz fonlar
- Page 48 and 49:
doðal rantý, ya da topraklarýn
- Page 50 and 51:
dýrabileceði sayý oranýnda deð
- Page 52 and 53:
örnektir, çünkü ev kirasý ile
- Page 54 and 55:
Peru madenlerinin baþýna ayný þ
- Page 56 and 57:
nün, tüm siyasal renkten arýnmý
- Page 58 and 59:
Çünkü büyük toprak mülkiyeti,
- Page 60 and 61:
[YABANCILAÞMIÞ EMEK][XXII] Ekonom
- Page 62 and 63:
Bir þey açýklamak istediði zama
- Page 64 and 65:
iliþkin bir nesne, onun emeðine b
- Page 66 and 67:
de, týpký öyle, kendi öz etkinl
- Page 68 and 69:
etkinlik, insanýn türsel özlüð
- Page 70 and 71: kendi emek ürününe ve kendi [say
- Page 72 and 73: la, iþçi bu emek ile ona yabancý
- Page 74 and 75: sorununu, yabancýlaþmýþ emeðin
- Page 76 and 77: ÝKÝNCÝ ELYAZMASI 1[EMEK VE SERMA
- Page 78 and 79: uzaklaþtýrýlmýþ bir varlýk ol
- Page 80 and 81: yardýmýyla geçindiren kölesine
- Page 82 and 83: araçlarý fiyatlarýný artýrýp,
- Page 84 and 85: ÜÇÜNCÜ ELYAZMASI 1[ÖZEL MÜLK
- Page 86 and 87: politik, kendini ortaya tek siyaset
- Page 88 and 89: yetinin feodal niteliðini kaldýr
- Page 90 and 91: tarafýndan konulmuþ [bir karþýt
- Page 92 and 93: insanla iliþkisidir, týpký insan
- Page 94 and 95: tanýnmýþ gerçek yaþamýnýn da
- Page 96 and 97: ütünsellik, gerçeklikte ya toplu
- Page 98 and 99: Ayný biçimde öteki insanlarýn d
- Page 100 and 101: hareketi ile bu kuruluþ için gere
- Page 102 and 103: ihin kendisi doða tarihinin, doða
- Page 104 and 105: sorun, bir soyutlama ürününün t
- Page 106 and 107: [ÖZEL MÜLKÝYET REJÝMÝNDE VE SO
- Page 108 and 109: - Bu yabancýlaþma öte yandan, bi
- Page 110 and 111: zenginliði koyar ve senin yapamad
- Page 112 and 113: {Ýktisat ilkesi olarak gereksinme
- Page 114 and 115: sahip bulunan insanal özün temell
- Page 116 and 117: terini de kendi isteðinin kurbaný
- Page 118 and 119: getiren fizyokratlarýn kanýtýna
- Page 122 and 123: me eðilimi gösteren bütün iþle
- Page 124 and 125: kurulmasýný dile getirmesi sorunu
- Page 126 and 127: 229] (yeme, içme, nesnenin biçiml
- Page 128 and 129: Shakespeare paranýn özünü yetki
- Page 130 and 131: ireyin sadece imgeleminde varolan g
- Page 132 and 133: öylesine bir güç ile olgunlaþm
- Page 134 and 135: euerbach, hegelci diyalektik karþ
- Page 136 and 137: cine karþý çýkaran ayrýmýný
- Page 138 and 139: tüm onarýmý, soyut, yani mutlak
- Page 140 and 141: diyalektik ile iliþkisini, ve hem
- Page 142 and 143: ilincinin yabancýlaþmasýdýr; 3
- Page 144 and 145: yani eðilimlerinin nesneleri, bað
- Page 146 and 147: insanýn gerçek doðal tarihidir -
- Page 148 and 149: ürününü tanýdýktan sonra, gen
- Page 150 and 151: Týpký, aþýlmýþ niceliðin nit
- Page 152 and 153: kendi öz ereði olan ve kendi kend
- Page 154 and 155: kendinden vazgeçmeye, ve kendi yan
- Page 156 and 157: anlamý vardýr.“Sýnýrlý tanr