1844 Elyazmaları - Kurtuluş Cephesi Dergisi

gerekli olanýn, her zaman ötesinde 46 bir þey olmalýdýr. Kâr ya da net kazancýgerçekten oluþturan þey, sadece bu artýdýr. En düþük faiz oranýiçin de, bu böyledir.” (Smith, c. I, s. 196.)“[III] Olaðan kârlarýn yükselebilecekleri en yüksek oran, metalarýnen büyük bölümünde, toprak rantýna gitmesi gereken þeyin tümünü46 koparýp alan ve emek ücretini ödemek için sadece zorunlu olanþeyi 46 emeðin ödenebileceði en düþük oraný 46 [...] býrakan orandýr. Ýþçininher zaman, þu ya da bu biçimde, iþ onu uðraþtýrdýðý zaman boyunca 47beslenmiþ olmasý gerekir; ama toprak sahibinin rant almamasý pekâlâolabilir. Örnek: Bengal’de, Hindistan Tecim Ortaklýðýnýn adamlarý.”(Smith, c. I, s. 197-198.)Kapitalist, bu durumda yararlanabileceði kýsýtlý bir rekabetintüm üstünlüklerinden baþka, pazar fiyatýný dürüst bir biçimdedoðal fiyat üzerinde de tutabilir.“Bir yandan, tecimsel sýr ile.“Eðer pazar, onu azýklandýran kimselerden çok uzakta ise: özelliklefiyat deðiþikliklerini gizli tutarak, fiyatý doðal durumun üzerine yükselterek.48 Bu sýr, gerçekte öbür kapitalistlerin de sermayelerini bu kolayatýrmamalarý sonucunu verir.“Sonra, kapitalistin kendi metaýný, daha düþük üretim [sayfa 117]masraflarý, ve daha yüksek bir kâr ile, ayný, hatta rakiplerinden dahadüþük bir fiyat üzerinden sürebilmesini saðlayan yapým sýrrý ile (Gizlitutarak aldatmak töredýþý deðil. Borsa tecimi). – Ayrýca, üretimin belirlibir yere baðlý bulunduðu (örneðin deðerli bir þarap gibi) ve edimseltalebin hiç bir zaman karþýlanamadýðý yerlerde. Son olarak bireyler yada ortaklýklar tekelleri ile. Tekel fiyatý, yükseltilebildiði kadaryükseltilmiþtir.” 49 (Smith, c. I, s. 120-124.)“Sermaye kârýný yükseltebilecek öbür raslansal nedenler. Yeniülkeler ya da yeni tecim dallarýnýn ele geçirilmesi, hatta zengin birülkede bile, sermayelerin bir bölümünü eski tecim kollarýndan çektiði,rekabeti azalttýðý, pazarý daha az, ama o zaman da fiyatlarý yükselenmetalar ile azýklandýrttýðý için, çoðu kez sermayelerin kârýný artýrýr; bukollarýn tecimenleri o zaman ödünç parayý daha yüksek bir oran üzerindenödeyebilirler.” (Smith, c. I, s. 190.) 5046Altý Marx tarafýndan çizilmiþ.47Marx’ta: bir iþte çalýþtýrýldýðý sürece.48Smith, c. 1, s. 121.49Smith’te: “Tekel fiyatý, her an, elde edilmesi olanaklý en yüksek fiyattýr.”50Smith’te: “Yeni bir ülkenin ya da bazý yeni tecim kollarýnýn elde edilmesi, hattabolluða doðru hýzlý ilerlemeler yapan bir ülkede bile, bazan sermaye kârlarýný, ve onlarla32 Karl Marks1844 Elyazmalarý