etkinlik, insanýn türsel özlüðüdür. Yaþamýn kendisi bile ancak geçimaracý olarak görünür.Hayvan kendi dirimsel etkinliði ile doðrudan doðruya özdeþleþir.Kendini ondan ayýrmaz. O, bu etkinliktir. Ýnsan kendi dirimseletkinliðinin kendisini, kendi irade ve bilincinin nesnesi (konusu)durumuna getirir. Onun bilinçli bir dirimsel etkinliði vardýr. Kendisinedoðrudan doðruya kaynaþtýðý bir belirlenim deðildir bu. Bilinçlidirimsel etkinlik, insaný, hayvanýn dirimsel etkinliðinden doðrudandoðruya ayýrýr. Ýþte o tastamam bundan, ve sadece bundan ötürütürsel bir varlýktýr. 104 Ya da o sadece ancak türsel bir varlýk olduðu[sayfa 160] için bilinçli bir varlýktýr; baþka bir deyiþle kendi öz yaþamýonun için bir nesnedir. Etkinliði, sadece bundan ötürü özgüretkinliktir. Yabancýlaþmýþ emek, iliþkiyi tersine çevirir; öyle ki, insan,bilinçli bir varlýk olmasý sonucu, kendi dirimsel etkinliðini, kendiözünü, ancak varoluþunun bir aracýnýn ta kendisi durumuna getirir.Nesnel bir dünyanýn pratik üretimi ile, örgensel-olmayandoðanýn iþlenmesi ile, insan bilinçli türsel varlýk olarak, yani türkarþýsýnda kendi has özü karþýsýndaymýþ, ya da kendisi karþýsýnda,türsel varlýkmýþ gibi davranan varlýk olarak, yararlýðýný gösterir. Gerçihayvan da üretir. Arý, kunduz, karýnca vb. gibi, kendine bir yuva,barýnaklar kurar. Ama o sadece kendisi ya da yavrusu için dolayýmsýzgereksinme duyduðu þeyleri üretir;.tek yanlý bir biçimde üretir,oysa insan evrensel bir biçimde üretir; hayvan araçsýz fizik gereksinmeegemenliði altýnda üretir, oysa insan hatta fizik gereksinmedenbaðýmsýz olarak bile üretir ve ancak ondan baðýmsýz olduðu103Species.104euerbach’tan þu alýntý (Hýristiyanlýðýn Özü, Giriþ), Marx ile euerbach’ýn karþýlýklýkonumlarýnýn benzerliði ile onlarý ayýran þeyi iyi gösterir: “Öyleyse insaný hayvandan ayýrano özsel ayrým nedir? Bu soruya verilen yanýtlarýn en yalýn ve en geneli, ama ayný zamandada en popoleri þudur: bilinç. Ama dar anlamda bilinç; çünkü kendinin duygusunu, duyulurnesneleri ayýrdetme, dýþ þeyleri duyu organlarý ile duyulan belirli göstergelere göre algýlama,hatta yargýlama yetisini belirten bilincin, hayvanlarda da varolmadýðý söylenemez. En daranlamda anlaþýlmýþ bilinç, ancak kendi öz tür ve kendi has özünü konu alan bir varlýkiçin sözkonusudur. ... Bilinçle bezenmiþ olmak demek, bilime yetenekli olmak demektir.Bilim, türlerin bilincidir. ... Oysa ancak kendi öz türünü, kendi has özünü konu olarakalan bir varlýk, kendinden baþka þey ve varlýklarý, özsel anlamlarý içinde, konu olarak almayayeteneklidir.“Bundan ötürü hayvanýn sadece yalýn ve insanýn ikili bir yaþamý vardýr: hayvanda içyaþam dýþ yaþam ile karýþýr, insan, tersine, bir iç ve bir de dýþ yaþama sahiptir.” (Ludwigeuerbach: Manifestes philosophiques, Louis Althusser çevirisi, Paris 1960, s. 57-58.)68 Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý
zaman gerçekten üretir; hayvan sadece kendi kendini üretir, oysainsan tüm doðayý yeniden üretir; hayvanýn ürünü doðrudan doðruyakendi fizik bedeninin bir parçasýdýr, oysa insan kendi ürünü ileözgürce karþý karþýya gelir. Hayvan sadece kendi türünün ölçü vegereksinmelerine göre yapar, oysa insan her türün ölçüsüne göreüretir ve nesneye her yerde kendi iç doðasýný uygulamasýný bilir;demek ki [sayfa 161] insan güzellik yasalarýna göre de üretir.Ýnsan türsel varlýk olduðunun kanýtlarýný, demek ki tam danesnel dünyayý iþleyip geliþtirme olgusunda gerçekten vermeyebaþlar. Bu üretim onun etkin türsel yaþamýdýr. Bu üretim aracýyla,doða, onun yapýtý ve onun gerçekliði olarak görünür. Çalýþmanýn(emeðin) amacý demek ki insanýn türsel yaþamýnýn nesneleþmesidir:çünkü insan, bilinçte olduðu gibi, kendini sadece entelektüelbir biçimde deðil, ama etkin bir biçimde, gerçek bir biçimde ikiler,ve böylece kendini yaratmýþ bulunduðu bir dünyada seyreder.Demek ki, yabancýlaþmýþ emek insandan kendi üretim nesnesiniçekip alýrken, ondan türsel yaþamýný, onun gerçek türsel nesnelliðinide koparýp alýr, ve insanýn hayvan karþýsýnda sahip bulunduðuüstünlüðü, örgensel-olmayan bedeninin, doðanýn, elinden alýnmasýelveriþsizliðine dönüþtürür.Ayný biçimde, insana özgü etkinliði, özgür etkinliði, araç durumunadüþürürken, yabancýlaþmýþ emek, insanýn türsel yaþamýný,onun fizik varlýk aracý durumuna getirir.Ýnsanýn kendi türü üzerine sahip olduðu bilinç, demek kiyabancýlaþma sonucu, türsel yaþam onun için bir araç durumunagelecek biçimde dönüþür.Öyleyse yabancýlaþmýþ emek þu sonuçlara yolaçar:3° Ýnsanýn türsel varlýðý, doða kadar onun türsel entelektüelyetileri de, ona yabancý bir varlýk durumuna, onun bireysel varoluþaracý durumuna dönüþürler. O, onun dýþýndaki doðayý olduðu gibi,onun tinsel özünü, insanal özünü olduðu gibi, kendi öz bedeninide insana yabancýlaþtýrýr.4° Ýnsanýn kendi emek ürününe, kendi dirimsel etkinliðine,kendi türsel varlýðýna yabancýlaþmasýnýn dolaysýz bir sonucu da þudur:insan insana yabancýlaþmýþtýr. Ýnsan kendi kendisinin karþýsýndaiken, onun karþýsýnda olan ötekidir. 105 Ýnsanýn kendi emeðine,105euerbach’ta þöyle bir parça bulunur: “Nesne olmaksýzýn insan hiçtir. Oysa birKarl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý69
- Page 1 and 2:
KARL MARKS1844ELYAZMALARIEKONOMÝ P
- Page 5:
ÝÇÝNDEKÝLER9 Ö n s ö z14 Biri
- Page 9 and 10:
Ö N S Ö Zransýz-Alman Yýllýkla
- Page 11 and 12:
yapýtlarý dýþýnda-, Hess’ in
- Page 13 and 14:
lemede, felsefenin ve özellikle He
- Page 15 and 16:
sahibi ile kapitalist, gelirlerine
- Page 20 and 21: mesi için zorunlu olan bölümü.
- Page 22 and 23: Emek, kendini, ekonomi politikte, a
- Page 24 and 25: nin karþýlanmasý için yeterli o
- Page 26 and 27: [sayfa 110] adlý yapýtýnda, Ýng
- Page 28 and 29: en küçük bir kaygý duymaksýzý
- Page 30 and 31: Örneðin büyük bir servete konar
- Page 32 and 33: gerekli olanýn, her zaman ötesind
- Page 34 and 35: caklarý kendiliðinden anlaþýlý
- Page 36 and 37: zenginliðinin geliþmesini öngere
- Page 38 and 39: da, büyük ve küçük sermayeleri
- Page 40 and 41: iþçilerinin kazancýna gelince, f
- Page 42 and 43: tan sonra, nüfusunun on ya da onik
- Page 44 and 45: ellerine almýþlardýr. Bkz: Birmi
- Page 46 and 47: u iyileþtirmeler kendi öz fonlar
- Page 48 and 49: doðal rantý, ya da topraklarýn
- Page 50 and 51: dýrabileceði sayý oranýnda deð
- Page 52 and 53: örnektir, çünkü ev kirasý ile
- Page 54 and 55: Peru madenlerinin baþýna ayný þ
- Page 56 and 57: nün, tüm siyasal renkten arýnmý
- Page 58 and 59: Çünkü büyük toprak mülkiyeti,
- Page 60 and 61: [YABANCILAÞMIÞ EMEK][XXII] Ekonom
- Page 62 and 63: Bir þey açýklamak istediði zama
- Page 64 and 65: iliþkin bir nesne, onun emeðine b
- Page 66 and 67: de, týpký öyle, kendi öz etkinl
- Page 70 and 71: kendi emek ürününe ve kendi [say
- Page 72 and 73: la, iþçi bu emek ile ona yabancý
- Page 74 and 75: sorununu, yabancýlaþmýþ emeðin
- Page 76 and 77: ÝKÝNCÝ ELYAZMASI 1[EMEK VE SERMA
- Page 78 and 79: uzaklaþtýrýlmýþ bir varlýk ol
- Page 80 and 81: yardýmýyla geçindiren kölesine
- Page 82 and 83: araçlarý fiyatlarýný artýrýp,
- Page 84 and 85: ÜÇÜNCÜ ELYAZMASI 1[ÖZEL MÜLK
- Page 86 and 87: politik, kendini ortaya tek siyaset
- Page 88 and 89: yetinin feodal niteliðini kaldýr
- Page 90 and 91: tarafýndan konulmuþ [bir karþýt
- Page 92 and 93: insanla iliþkisidir, týpký insan
- Page 94 and 95: tanýnmýþ gerçek yaþamýnýn da
- Page 96 and 97: ütünsellik, gerçeklikte ya toplu
- Page 98 and 99: Ayný biçimde öteki insanlarýn d
- Page 100 and 101: hareketi ile bu kuruluþ için gere
- Page 102 and 103: ihin kendisi doða tarihinin, doða
- Page 104 and 105: sorun, bir soyutlama ürününün t
- Page 106 and 107: [ÖZEL MÜLKÝYET REJÝMÝNDE VE SO
- Page 108 and 109: - Bu yabancýlaþma öte yandan, bi
- Page 110 and 111: zenginliði koyar ve senin yapamad
- Page 112 and 113: {Ýktisat ilkesi olarak gereksinme
- Page 114 and 115: sahip bulunan insanal özün temell
- Page 116 and 117: terini de kendi isteðinin kurbaný
- Page 118 and 119:
getiren fizyokratlarýn kanýtýna
- Page 120 and 121:
alýþveriþ ve deðiþim eðilimi
- Page 122 and 123:
me eðilimi gösteren bütün iþle
- Page 124 and 125:
kurulmasýný dile getirmesi sorunu
- Page 126 and 127:
229] (yeme, içme, nesnenin biçiml
- Page 128 and 129:
Shakespeare paranýn özünü yetki
- Page 130 and 131:
ireyin sadece imgeleminde varolan g
- Page 132 and 133:
öylesine bir güç ile olgunlaþm
- Page 134 and 135:
euerbach, hegelci diyalektik karþ
- Page 136 and 137:
cine karþý çýkaran ayrýmýný
- Page 138 and 139:
tüm onarýmý, soyut, yani mutlak
- Page 140 and 141:
diyalektik ile iliþkisini, ve hem
- Page 142 and 143:
ilincinin yabancýlaþmasýdýr; 3
- Page 144 and 145:
yani eðilimlerinin nesneleri, bað
- Page 146 and 147:
insanýn gerçek doðal tarihidir -
- Page 148 and 149:
ürününü tanýdýktan sonra, gen
- Page 150 and 151:
Týpký, aþýlmýþ niceliðin nit
- Page 152 and 153:
kendi öz ereði olan ve kendi kend
- Page 154 and 155:
kendinden vazgeçmeye, ve kendi yan
- Page 156 and 157:
anlamý vardýr.“Sýnýrlý tanr