Shakespeare paranýn özünü yetkin bir biçimde betimler.Bunu anlamak için, önce Gœthe’nin parçasýný açýklamakla baþlayalým.Para sayesinde benim için olan þey, ödeyebildiðim, yaniparanýn satýn alabildiði þey, ben kendimin, para sahibi olan ben.Paranýn gücü ne kadar büyükse, benim gücüm de o kadar büyüktür.Paranýn nitelikleri, benim niteliklerim ve özsel güçlerimdirler –onun sahibi olan benim. Ne olduðum ve ne olabileceðim demekki hiç de benim bireyselliðim tarafýndan belirlenmemiþtir. Bençirkinim, ama en güzel kadýný satýn alabilirim. Demek ki ben çirkindeðilim, çünkü çirkinliðin etkisi, itici gücü, para tarafýndan yokedilmiþtir.Bireyselliðim [sayfa 231] bakýmýndan, ben kötürümüm, amapara bana yirmidört ayak saðlar; öyleyse kötürüm deðilim; benkötü, namussuz, vicdansýz, kafasýz bir insaným, ama para saygýndýr,öyleyse sahibi de; para en yüksek iyiliktir, öyleyse sahibi de iyidir,para beni ayrýca namussuz olma güçlüðünden de kurtarýr; bununsonucu beni dürüst sayarlar; ben kafasýzým ama para her þeyingerçek tinidir, nasýl olur da sahibi kafasýz olabilir? Üstelik, paratinsel erk sahibi insanlarý satýn alabilir ve kafa adamlarý üzerindeerklik sahibi olan kiþi, kafa adamýndan daha tinsel erk sahibi deðilmidir? Para aracýyla bir insan yüreðinin özlediði her þeyi yapabilenben, tüm insanal erkliklere sahip deðil miyim? Öyleyse benimparam benim tüm yeteneksizliklerimi kendi karþýtlarýna dönüþtürmüyormu?Eðer para beni insanal yaþama, toplumu bana ve beni doðave insana baðlýyorsa, o bütün baðlarýn baðý deðil midir? Bütünbaðlarý çözüp baðlayamaz mý o? Bunun sonucu evrensel ayýrmaaracý da deðil mi? O, gerçek birlik aracý, toplumun evrensel 51 kimyasalgücü olduðu gibi, gerçek bozuk paradýr da. 52Shakespeare özellikle paranýn iki özgülüðünü vurgular: 1°Görünür tanrýsallýk, tüm insanal ve doðal niteliklerin kendiKölen insan baþkaldýrýyor; kullan gücünü,Birbirine düþür onlarý, öyle ki hayvanlarYeryüzünde imparatorluk kursun!”]51Sayfanýn bir köþesi yýrtýlmýþtýr.52Monnaie divisionnaire: Aslýnda “bozuk para“ anlamýna gelen bu deyim, “bir bölümeait para“ anlamýna da gelir; Marx’ýn bu deyimi burada daha çok paranýn ayrýlma aracýniteliðini de belirtmek üzere, bu ikinci anlamda kullandýðý açýk. -ç.128 Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý
karþýtlarýna dönüþümü, þeylerin karýþýklýk ve evrensel bozulmasýdýro; olanaksýzlýklarý baðdaþtýrýr.2° Evrensel kibar orospu, insanlarýn ve halklarýn pezevengidir.Paranýn tüm insanal ve doðal nitelikleri bozup karýþtýrmasý,olanaksýzlýklarý baðdaþtýrmasý –tanrýsal güç– onun, insanlarýn yabancýlaþmýþ,yabancýlaþtýran ve yabancýlaþan türsel özü olarak özündeiçerilmiþlerdir. Ýnsanlýðýn yabancýlaþmýþ erkliðidir o. [sayfa 232]Ýnsan olarak yapamadýðým þeyi, demek ki benim tüm özsel,birey yeteneklerimin yapamadýklarý þeyi, para aracýyla yapabilirim.Demek ki para bu özsel güçlerden herbirini, aslýnda olmadýðý birþey durumuna getirir: yani onu kendi karþýtý yapar.Eðer caným bir þeyi yemek istiyor ya da yaya yürümek içinyeterince güçlü olmadýðýmdan posta arabasýna binmek istiyorsam,para bana yiyeceði de posta arabasýný da saðlar, yani benim isteklerimitasarýmlar olmaktan çýkarýr, onlarý düþünülmüþ, betimlenmiþ,istenmiþ varoluþlarýndan, duyulur, gerçek varoluþlarýna aktarýr; onlarýtasarýmdan yaþama, betimlenmiþ varlýktan gerçek varlýða çevirir.Bu orta terim rolünü oynayan o [para], gerçekten yaratýcý güçtür.Talep, parasý olmayan kiþi için de vardýr, ama onun talebi,benim üzerimde, bir üçüncü kiþi üzerinde, öbürleri üzerinde [XLIII]etkisi, varoluþu olmayan, öyleyse benim için gerçek dýþý nesnesizkalan arý bir tasarým varlýðýdýr. Paraya dayanan, gerçek talep ile,gereksinmeme, tutkuma, isteðime vb. dayanan talep arasýndakiayrým, Varlýk ile Düþünce, bende varolan yalýn tasarým ile, benimdýþýmda, benim için olduðu biçimiyle, gerçekten nesne olarak tasarýmarasýndaki ayrýmdýr.Eðer yolculuk için param yoksa, gereksinmem de, yani gerçekve yolculuðu gerçekleþtiren gereksinmem de yoktur. Eðer bilimselçalýþma eðilimim var, ama bu iþi yapmak için param yoksa,bilimsel çalýþma eðilimim de, yani etkin, gerçek eðilimim de yoktur.Buna karþýlýk, bilimsel çalýþma eðilimim gerçekten yoksa, ama buiþ için iradem ve param varsa, üstelik gerçek bir eðilimim de vardýr.Para, –insan olarak insandan ve toplum olarak insanal toplumdangelmeyen evrensel, dýþsal araç ve erklik–, tasarýmý gerçekliðe vegerçekliði yalýn tasarýma dönüþtürme araç ve erkliði, insanýn gerçekve doðal özsel güçlerini, salt soyut tasarým ve bunun sonucu yeteneksizliklerdurumuna, acý veren kuruntular [sayfa 233] durumuna dönüþtürdüðükadar, öte yandan gerçek yeteneksizlikler ve kuruntularý,Karl Marks<strong>1844</strong> Elyazmalarý129
- Page 1 and 2:
KARL MARKS1844ELYAZMALARIEKONOMÝ P
- Page 5:
ÝÇÝNDEKÝLER9 Ö n s ö z14 Biri
- Page 9 and 10:
Ö N S Ö Zransýz-Alman Yýllýkla
- Page 11 and 12:
yapýtlarý dýþýnda-, Hess’ in
- Page 13 and 14:
lemede, felsefenin ve özellikle He
- Page 15 and 16:
sahibi ile kapitalist, gelirlerine
- Page 20 and 21:
mesi için zorunlu olan bölümü.
- Page 22 and 23:
Emek, kendini, ekonomi politikte, a
- Page 24 and 25:
nin karþýlanmasý için yeterli o
- Page 26 and 27:
[sayfa 110] adlý yapýtýnda, Ýng
- Page 28 and 29:
en küçük bir kaygý duymaksýzý
- Page 30 and 31:
Örneðin büyük bir servete konar
- Page 32 and 33:
gerekli olanýn, her zaman ötesind
- Page 34 and 35:
caklarý kendiliðinden anlaþýlý
- Page 36 and 37:
zenginliðinin geliþmesini öngere
- Page 38 and 39:
da, büyük ve küçük sermayeleri
- Page 40 and 41:
iþçilerinin kazancýna gelince, f
- Page 42 and 43:
tan sonra, nüfusunun on ya da onik
- Page 44 and 45:
ellerine almýþlardýr. Bkz: Birmi
- Page 46 and 47:
u iyileþtirmeler kendi öz fonlar
- Page 48 and 49:
doðal rantý, ya da topraklarýn
- Page 50 and 51:
dýrabileceði sayý oranýnda deð
- Page 52 and 53:
örnektir, çünkü ev kirasý ile
- Page 54 and 55:
Peru madenlerinin baþýna ayný þ
- Page 56 and 57:
nün, tüm siyasal renkten arýnmý
- Page 58 and 59:
Çünkü büyük toprak mülkiyeti,
- Page 60 and 61:
[YABANCILAÞMIÞ EMEK][XXII] Ekonom
- Page 62 and 63:
Bir þey açýklamak istediði zama
- Page 64 and 65:
iliþkin bir nesne, onun emeðine b
- Page 66 and 67:
de, týpký öyle, kendi öz etkinl
- Page 68 and 69:
etkinlik, insanýn türsel özlüð
- Page 70 and 71:
kendi emek ürününe ve kendi [say
- Page 72 and 73:
la, iþçi bu emek ile ona yabancý
- Page 74 and 75:
sorununu, yabancýlaþmýþ emeðin
- Page 76 and 77:
ÝKÝNCÝ ELYAZMASI 1[EMEK VE SERMA
- Page 78 and 79: uzaklaþtýrýlmýþ bir varlýk ol
- Page 80 and 81: yardýmýyla geçindiren kölesine
- Page 82 and 83: araçlarý fiyatlarýný artýrýp,
- Page 84 and 85: ÜÇÜNCÜ ELYAZMASI 1[ÖZEL MÜLK
- Page 86 and 87: politik, kendini ortaya tek siyaset
- Page 88 and 89: yetinin feodal niteliðini kaldýr
- Page 90 and 91: tarafýndan konulmuþ [bir karþýt
- Page 92 and 93: insanla iliþkisidir, týpký insan
- Page 94 and 95: tanýnmýþ gerçek yaþamýnýn da
- Page 96 and 97: ütünsellik, gerçeklikte ya toplu
- Page 98 and 99: Ayný biçimde öteki insanlarýn d
- Page 100 and 101: hareketi ile bu kuruluþ için gere
- Page 102 and 103: ihin kendisi doða tarihinin, doða
- Page 104 and 105: sorun, bir soyutlama ürününün t
- Page 106 and 107: [ÖZEL MÜLKÝYET REJÝMÝNDE VE SO
- Page 108 and 109: - Bu yabancýlaþma öte yandan, bi
- Page 110 and 111: zenginliði koyar ve senin yapamad
- Page 112 and 113: {Ýktisat ilkesi olarak gereksinme
- Page 114 and 115: sahip bulunan insanal özün temell
- Page 116 and 117: terini de kendi isteðinin kurbaný
- Page 118 and 119: getiren fizyokratlarýn kanýtýna
- Page 120 and 121: alýþveriþ ve deðiþim eðilimi
- Page 122 and 123: me eðilimi gösteren bütün iþle
- Page 124 and 125: kurulmasýný dile getirmesi sorunu
- Page 126 and 127: 229] (yeme, içme, nesnenin biçiml
- Page 130 and 131: ireyin sadece imgeleminde varolan g
- Page 132 and 133: öylesine bir güç ile olgunlaþm
- Page 134 and 135: euerbach, hegelci diyalektik karþ
- Page 136 and 137: cine karþý çýkaran ayrýmýný
- Page 138 and 139: tüm onarýmý, soyut, yani mutlak
- Page 140 and 141: diyalektik ile iliþkisini, ve hem
- Page 142 and 143: ilincinin yabancýlaþmasýdýr; 3
- Page 144 and 145: yani eðilimlerinin nesneleri, bað
- Page 146 and 147: insanýn gerçek doðal tarihidir -
- Page 148 and 149: ürününü tanýdýktan sonra, gen
- Page 150 and 151: Týpký, aþýlmýþ niceliðin nit
- Page 152 and 153: kendi öz ereði olan ve kendi kend
- Page 154 and 155: kendinden vazgeçmeye, ve kendi yan
- Page 156 and 157: anlamý vardýr.“Sýnýrlý tanr