1844 Elyazmaları - Kurtuluş Cephesi Dergisi

me eðilimi gösteren bütün iþlemleri ayýrýp, ne biçimde olursa olsun,birbirini kolaylaþtýrabilen iþlemleri birleþtirerek, çoðu kez sonuçlarýnartýrýlabildikleri olur, genel olarak insanlar birçok çeþitli iþlemi, küçükbir sayýdaki iþlemi alýþkanlýk sonucu yapabildikleri ayný hýz ve aynýustalýkla yapamadýklarýndan, her bireye verilen iþlemlerin sayýsýnýelden geldiðince sýnýrlandýrmak her zaman yararlýdýr. Ýþi bölmekve insan ve makine güçlerini en elveriþli biçimde daðýtmak için,birçok durumda, büyük bir ölçek üzerinde çalýþmak, ya da baþkabir deyiþle, zenginlikleri büyük yýðýnlar biçiminde üretmek zorunludur.Büyük yapýmevlerini doðuran da iþte bu üstünlüktür. Bu yapýmevlerindenen uygun konumlar içine konmuþ birkaçý, bazan birdeðil, ama birçok ülkeyi, ürettikleri nesnelerden istenilen nicelikteazýklandýrýrlar. 44Mill’in dediði de iþte bu.Ama tüm modern iktisat, iþbölümü ile üretim zenginliðinin,iþbölümü ile sermaye birikiminin birbirlerini karþýlýklý olarak koþullandýrdýklarýolgusu üzerinde uyuþur, týpký en yararlý ve en geniþ iþbölümünü,ancak kurtulmuþ, kendi baþýna býrakýlmýþ özel mülkiyetinüretebileceði olgusu üzerinde uyuþtuðu gibi.Adam Smith’in açýndýrmasý þöyle özetlenebilir: Ýþbölümüemeðe sonsuz bir üretim yeteneði kazandýrýr. Ýþbölümü, herhalderaslansal olmayan, ama us ve dilin kullanýlmasý aracýyla koþullandýrýlmýþbulunan özgül olarak insanal bir eðilime, deðiþim ve alýþveriþeðilimine dayanýr. Deðiþimde bulunan kiþinin devindirici gücüinsanlýk deðil, ama bencilliktir. Ýnsanal yeteneklerin çeþitliliði, iþbölümünün,yani deðiþimin nedeni olmaktan çok, sonucudur. Buçeþitliliði yararlý kýlan da, sadece deðiþimdir. Bir hayvanal türün[sayfa 225] çeþitli soylarýnýn tikel nitelikleri, doða tarafýndan, insanalyetenekler ve etkinlik çeþitliliðinden daha güçlü olarak belirtilmiþlerdir.Ama hayvanlar deðiþim yapamadýklarýndan, ayný türden amadeðiþik soydan bir hayvanýn deðiþik özgülüðü, hiç bir hayvanbireyine yaramaz. Hayvanlar kendi türlerinin deðiþik niteliklerinibirbirlerine katamazlar; kendi türlerinin ortak yarar ya da rahatlýðýnahiç bir katkýda bulunamazlar. Çeþitli ürünlerini, herbirinin satýnalabileceði ortak bir yýðýn biçiminde biraraya getirebildikleri için,en uyumsuz yetenek ve etkinlik biçimlerinin birbirlerine yararlý44Ibid., s. 11-12.122 Karl Marks1844 Elyazmalarý