PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

TOHUMA- Tohumun anatomisi:Tohum ovulden geli şir. Olgun bir tohum, dıştan içe doğru testa (tohumkabuğu), tohumun çimlenmesinde kullan ılacak olan farkl ı kökenlerden gelmi ş, farkl ıgeni şlikte endosperma veya perisperma (besi dokular) ve embriyodan oluşur. Testagenellikle döllenmeden sonra tohum tasla ğındaki integümentlerin farkl ılaşması sonucumeydana gelir ( şekil 89). Dış veya iç integümentin baz ı tabakalar ı farkl ılaşarak testay ımeydana getirirken, baz ı tabakalar ı da embriyo ve besi dokular ın geli şmesinde besinmaddesi olarak kullanılır. Açilmayan kuru meyvelerinki hariç, testa oldukça kar ışık biryap ı gösterir. Tohumlar ın yüzeyinde özellikle sert kabuklu tohumlarda iyi geli şmişkutikula tabakas ına rastlan ır. Genellikle dışa yakın veya dışta kal ın çeperli hücre aras ıboşluğu olmayan radyal yönde dizilmi ş hücrelerden yap ılmış, bir tabaka vard ır. Buhücrelerde çeper kahnla şması selüloz olabildiği gibi, kütin ve lignin kat ılması ile deolabilir. Bu dokuya koruyucu tabaka denir. Bunun alt ında veya daha içte yine testaya aitolan içten bo şalmış, ezilmiş parankima hücreleri vard ır. Bu tabaka hücreleri ba şlang ıçtabesin maddelerince zengin olup, tohum geli şirken bu maddeler kullan ılmıştır. Testadataş hücreleri veya parankimadan yap ılmış hücre tabakalar ı vardır. Lycopersiconesculentum (domates) ve Punica granatum (nar) gibi bazı bitki tohumlar ın da isetestanın dış tabakaları sukkulent parenkima hücrelerinden yap ılmıştır ( şekil 90).Leguminosae'de olduğu gibi, baz ı tohumlar ın dış yüzünde çok kal ın bir kütikulatabakası görülür. Bu tabaka ve testamn di ğer tabakalar ı içeri su ve havanın girmesiniönler. Testada radyal olarak, uzunlamas ına dizilmiş hücre aras ı bo şlukları olmayanhücrelerden oluşmuş dokuya malpigi hücreleri adı verilir. Bu hücreleri çeperlerikahnlaşmış makrosklereid hücreleridir Enine kesitlerde bu hücrelerin içinde ışığıyansıtan ince çizgi şeklinde bir yap ı görülür ve bu yap ıya ışık çizgisi veya linea lucidaad ı verilir ( şekil 89-4). Malpigi tabakas ının altında bir veya daha çok s ıral ı hücretabakalar ı bulunur. Bu hücreler kemik veya huni şekillidirler. Phaseolus (fasulye) da buhücrelerin içinde oksalat kristalleri vard ır.Türlerin tohumlanmn d ış yüzeylerinde değişik yap ılar, süsler vard ır ve bu süslersınıfland ırmada kullanılır. Burada görülen tüyler, k ıvnlmalar ve kanca şeklindekiyap ılar sadece testan ın epidermis hücrelerinden veya daha alttaki dokulannda i ştiraki ilegeli şmiştir. Örne ğin; Dokumada ve tıbbi olarak kullan ılan pamuk, Gossypium (pamuk)bitkisinin tohum epidermis hücrelerinden olu şan çok uzun tüylerdir. Linum113