PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Yapraklar sap üzerinde tek veya çok say ıda lamina bulunmas ına göre basit vebirleşik yapraklar olmak üzere ikiye ayr ı l ır:Basit yapraklar: Petiol üzerindeki lamina bir bütündür ( şekil 50).Birleşik yapraklar ( şekil 51): Bu yapraklarda bir ana eksen yani, ana yapraksap ı vard ır. Şayet yaprakç ıklar ana eksenin iki tarafında yer ahyorsa pinnat tip adın ıalır. Bunlarda sekonder ve tersiyer olarak parçalanarak bipinnat (ikili tüysü) vetripinnat (üçlü tüysü) tipleri meydana getirirler. Tüysü yapra ğm en ucundaki yaprakç ıktek ise imparipinnat, çift ise paripinnat ad ım al ır. Şayet yaprak ana eksenin ucundanışmsal olarak dallaruyorsa palmat tip ad ını alır. Üç parçal ı palmat yaprağa özel olaraktrifoliat denir.Şekil 51. Birle şik yaprak tipleri. Pinnat tipler: A, imparipinnat, B, paripinnat, C, bipinnat, D, tripinnat.Palmat tipler: E, trifoliat, F. palmat. (Yakar-Tan ve Bilge, 1976)Yaprak ve yaprakç ıklarm ayalar ı, uçlar ı ve tabanlar ı özel şekilli olup, kenarlar ıda düz veya çe şitli derecelerde girintili şekildir. Bu şekiller sistematik çal ışmalarındaönemli olup özel olarak isimlendirilmi şlerdir ( tablo II).Yass ı normal şekilli yapraklar ın d ışında, boyuna yass ılaşmış (iris), yuvarlak(Sanserviera cylindrica) ve böcek kapan bitkilerdeki gibi tüpsü şekillerde olabilir. Baz ıbitkilerde (Opuntia sp.) gövde yass ılaşmış ve fotosentetik organ halini alm ışt ır. Bunlaraplatikladlar denir. Eğer gövde Ruscus bitkisinde olduğu gibi hakiki yaprak şeklinde isefilloldarda ad ını al ır ( şekil 54).62