PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Mevsimsel kambiyal aktivite: Kambiyum aktivitesinde belli periyodlarda,şiddet bak ımından farkl ılıklar görülür. Bu farkl ılıklar iç ve d ış faktörlerden ileri gelir.Bazı bitkiler hayatlar ı boyunca kesintisiz kambiyal aktivite gösterirler. Kambiyumhücreleri bu süre boyunca devaml ı bölünürler. Bu tip aktiviteyi tropik bölgelerdeyetişen bitkilerde görürüz. Fakat bütün tropik bitkiler bu tip aktiviteye sahip de ğildir.Örneğin; Hindistan' ın tropik yağmur ormanlar ındaki bitkilerin %75'i, Amazon'untropik yağmur ormanlar ındaki bitkilerin %43'ü ve Malezya ormanlar ındaki bitkilerin%15' i devaml ı büyüyen bitkilerdir.Ilınıan bölgelerdeki bitkilerde, kambiyum aktivitesi elveri şli olmayan şartlardadurur. Bu durum sonbaharda, ekseriyetle yaz ın sonunda ba şlar ve ilkbahara kadardevam eder. Ilkbaharda kambiyum tekrar aktif duruma geçer. Kambiyumun aktifduruma geçtiği şu şekilde anla şıl ır: 1. Kambiyum hücreleri enine şişerler. 2. Hücrelerdebölünmeler görülür. Bu s ırada kambiyum hücrelerinin radyal çeperleri oldukçaincelmiştir. Bu sebeple ilkbaharda, kabuk kambiyum bölgesinden koparak kolaycasıyr ılır. Bu s ıyrılma daha sonrada görülür, fakat s ıyrılma ksilem bölgesinden olur.Çünkü yeni te şekkül eden ks ılem hücrelerinin çeperleri daha kal ınlaşmamışt ır.Gövdede sekonder kahnla şma: Primer yap ıdaki gövde enine kahnlaşacağızaman önce demet içi kambiyumu faaliyete geçer. Sonra da demet aras ındaki parankimahücreleri üreme kabiliyeti kazanarak kambiyum hücrelerine dönü şür. Böylece gövdeyisaran halka haline geçen kambiyum üreyerek sekonder kahnla şmay ı sağlar. Bu halkakambiyum üreyerek d ışa floemi içe ksilemi verir. Halka kambiyum te şekkülü vesekonder kal ınlaşmanın başlamas ı üç tipte olur:1- Aristolochia (lohusaotu) tipi gövde kal ınlaşması : Bazı otsu bitkilerdekambiyum üremesi sadece demet içinde bulunan kambiyumda olur. Demet aras ıkambiyumu daha sonralar ı demet içi kambiyumundan başlayarak tamamlanır ( şekil16). Primer öz kollar ı merkeze kadar ula şırken, sekonder öz kollar ı merkeze kadarulaşmaz. Gövdenin sekonder yap ısı geni ş özışınları ile birbirinden ayr ılmış parçal ıolarak görülür. Örnek; Aristolochia (lohusa otu) ve Vitis (asma) gövdeleri.2-Helianthus-Ricinus (ayçiçeği-hintya ğı) tipi gövde kal ınlaşması: Öncedemet içi kambiyumu ürer. K ısa bir süre sonra demet aras ı kambiyumu teşekkül eder vekambiyum gövdede halka halini al ır. Eski demetler gittikçe geni şleyerek bir ço ğalmagösterirken, bunlar ın aras ında yer yer yeni demetler meydana gelir ( şekil 17).21