PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Baz ı bitkilerde halka kambiyumu normal bir şekilde oluşur. Fakat bukambiyumun halka çevresinde ürettiği ksılem ve floem dokular ı eşit değildir. Örneğin,baz ı bölgelerde hızl ı ve yoğun olarak ks ılem üretirken az floem üretir. Sonuçtaks ılemler loblar şeklinde oluşurken, floemler aralar ına girer. Bu olay ın bir çok keretekrar ı ile gövdede anormal kalmla şma ortaya ç ıkar. Bu tip gövde kahnla şmas ı tipikolarak Loganiaceae'den Strychnos'ta, Asclepiadaceae'den Leptadenia'da veAcanthaceae' den Thunbergia'da görülür.Bir k ısım bitkilerde, kambiyum k ısmen veya tamamen anormal bir şekildeoluşur. Örneğin, Chenopodiaceae, Amaranthaceae, Nyctaginaceae, Menispermaceae veGneteum' da olduğu gibi, sekonder geli şme normal demet içi kambiyumu ile ba şlar.Fakat bir süre sonra d ıştaki floem bölgesinde yeni kambiyal dokular olu şur ve bunlardayine d ışa floem içe ks ılem dokusu üretirler. Bu olay bir çok kere tekrar ederek gövdedeanormal kal ınlaşmaya sebep olur. Bir önceki kambiyumun yavru hücresi, bir sonrakikambiyumun ana hücresi olur. Bu tip gövdelerin enine kesitlerinde bir birini takip edenksılem ve floem tabakalar ı, sene halkalarm ı andırır şeklinde dizilmişlerdir.Bazen kambiyumdan uzak mesafelerdeki parankimatik dokular ın yoğun birşekilde bölünüp ço ğalmas ı ile anormal geli şmeler olur. Begoniaceaeden Bauhinia' daolduğu gibi, normal ks ılem geli şimi olurken, öz parankimas ı ve ks ılem parankimas ıhücrelerinin ani ço ğalmas ı ile, ks ılem değişik büyüklükte parçalara ayr ılır ve gövdedeanormal sekonder kalmla şma olur.Anormal kal ınlaşmalar çe şitli taksonomik gruplar aras ında değişikoranlardad ır. Bazen bütün familyada, bazen bir türde bazende çok küçük gruplardaanormal kal ınlaşmalar görülebilir. Bu durum genellikle fızyolojik adaptasyonlayakından ilişkilidir. Genellikle anormal sekonder geli şme, t ırmamc ı bitkilerde, lianlarda(tropik ormanlarda ağaçlar üstüne sar ılarak yaşayan bitki grubu), gövdeleri rizom, kormve tuber şeklinde depo organma dönen bitkilerde görülür.Monokotiledonlarda anormal sekonder geli şme: Monokotiledon gövdelerindenormal sekonder kalmla şma görülmez. Fakat Palmae ve Musa' da olduğu gibi, aksiyalorganlarda, yani gövdede yo ğun ve hızl ı bir primer geli şme ile ağac ıms ı gövdeleroluşur. Monokotiledonlardalci bu geli şmede apikal meristemle beraber, geni ş olan tepebölgesinin yanlar ında bulunan primer kalmla şma ve uzamay ı sağlayan meristeminfaaliyeti rol oynar ( şekil 26). Apikal meristem gövdenin çok küçük bir k ısmınıoluşturur. Primer gövdenin kalan k ısmı kahnla şmayı sağlayan özel yan meristem33